Ứng dụng phương pháp sấy bơm nhiệt kết hợp bức xạ hồng ngoại để làm khô quả ngũ vị tử (Schisandra chinensis)

Mục tiêu nghiên cứu này ứng dụng phương pháp sấy bơm nhiệt kết hợp bức xạ hồng ngoại để bảo tồn khô quả ngủ vị tử sử dụng làm dược liệu trong các bài thuốc cũng như trong công nghệ thực phẩm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ứng dụng phương pháp sấy bơm nhiệt kết hợp bức xạ hồng ngoại để làm khô quả ngũ vị tử (Schisandra chinensis) KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SẤY BƠM NHIỆT KẾT HỢP BỨC XẠ HỒNG NGOẠI ĐỂ LÀM KHÔ QUẢ NGŨ VỊ TỬ (SCHISANDRA CHINENSIS) APPLICATION OF HEAT PUMP DRYING METHOD COMBINED WITH INFRARED RADIATION TO DRY SCHISANDRA CHINENSIS Đặng Thị Thanh Quyên1, Đỗ Thị Kim Loan1, Nguyễn Thị Thảo2 1 Khoa Công nghệ thực phẩm, Trường Đại học Kinh tế - Kỹ thuật Công nghiệp 2 Khoa Lâm nghiệp, Trường Đại học Tây nguyên Đến Tòa soạn ngày 07/04/2022, chấp nhận đăng ngày 04/05/2022 Tóm tắt: Ngũ vị tử (Schisandra chinensis) thu hoạch ở chân núi Ngọc Linh - Kom Tum. Theo Đông y, ngũ vị tử có vị chua, tính ôn. Ngũ vị tử có nhiều công dụng trong hỗ trợ điều trị bệnh bởi trong quả chứa các thành phần hóa học có hoạt chất sinh học như lignan, vitamin C, axit hữu cơ. Tuy nhiên, các hoạt chất dễ bị tổn thất trong công đoạn làm khô quả. Nghiên cứu đã ứng dụng phương pháp sấy bơm nhiệt kết hợp bức xạ hồng ngoại để làm khô quả ngũ vị tử o với các thông số công nghệ: nhiệt độ sấy 49,18 C, độ dày lớp quả sấy 20,41 cm, tốc độ tác nhân sấy 1,5 m/s. Kết quả thu được quả ngũ vị tử khô có hàm lượng lignan được bảo tồn là 4,26%, hàm hượng VTM C 143,28 mg%; hàm lượng axit 5,37%, độ ẩm < 9%, quả khô đều, màu đỏ nâu sáng phù hợp để làm dược liệu hỗ trợ trong điều trị bệnh hoặc dùng làm nguyên liệu để chế biến các sản phẩm trà từ ngũ vị tử. Từ khóa: Ngũ vị tử, dược liệu, sấy bơm nhiệt, sấy hồng ngoại, trà ngũ vị tử. Abstract: Schisandra chinensis was harvested at the foot of Ngoc Linh Mountain - Kom Tum. According to Eastern medicine, Schisandra chinensis is sour and mild. Schisandra chinensis has many uses in treatment of diseases because its fruits contain chemical components with biologically active compounds such as lignan, vitamin C and organic acids. However, the active compounds are easily lost in drying the fruits. The study has applied heat pump drying method combined with infrared radiation to dry Schisandra chinensis o with technological parameters: drying temperature at 49.18 C, dried fruit layer thickness of 20.41 cm and drying agent speed at 1.5 m/s; as a result, the dried Schisandra chinensis has preserved lignan content of 4.26%, VTM C content of 143.28mg%; acid content of 5.37% and moisture < 9%. The dried fruits are bright red brown, suitable for making medicinal herbs to treat the diseases or used as raw materials for processing tea products from Schisandra chinensis. Keywords: Schisandra chinensis, heat pump drying, infrared radiation. 1. PHẦN MỞ ĐẦU Mãn Châu, Hàn Quốc và Nhật Bản, nhưng Ngũ vị tử (Schisandra chinensis) là một loại cũng mở rộng một phần đến Mông Cổ và nam dược thảo được tìm thấy nhiều nhất ở các Siberia 1. Ở Việt Nam, ngũ vị tử sử dụng nước vùng Viễn Đông, được trồng nhiều ở làm thuốc từ trước đến nay đều được nhập TẠP CHÍ KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ . SỐ 36 - 2022 1 KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ khẩu từ Trung Quốc. Dược liệu Ngũ vị tử ở  Xác định độ dày lớp sấy thông qua xác Trung Quốc là do trồng trọt và thuộc loài Ngũ định mật độ của lớp quả sấy bằng cách: sử vị tử Bắc (Schi. Chinensis) 3. Trong khi đó, dụng 1 khay có kích thước 1 m2 (1 m  1 m), loài này cũng phát hiện thấy mọc tự nhiên ở rải lớp quả lên trên khay với các mức độ dày Lai Châu và Lào Cai nhưng Việt Nam chưa 10 mm, 20 mm, 30 mm, 40 mm và 50 mm; đưa vào phát triển trồng. Đến năm 2000, tại sau đó, cân khối lượng quả tương ứng với các vùng núi Ngọc Linh Kon Tum, phát hiện ra mức độ dày lớp quả và tương ứng mật độ loài ngũ vị tử mọc hoang mà từ rất xa xưa phân bố: 3,2 kg/m2, 6,4 kg/m2, 9,6 kg/m2, 12,8 người Xê Đăng dưới chân núi Ngọc Linh đã kg/m2 và 16,0 kg/m2. dùng quả ngũ vị tử (hay gọi là nho rừng) có vị  Rải đều quả lên khay sấy có kích thước chua, giúp tăng lực, tăng sức chống chịu khi (500 mm  400 mm) với độ dày lớp vật liệu đi núi rừng. Theo nghiên cứu của TS. Nguyễn tươi là 10 mm, 20 mm, 30 mm, 40 mm và 50 Bá Hoạt và một số tác giả ở Viện Dược liệu mm tương đương với khối lượng quả trên đánh giá tác dụng dược lý của ngũ vị tử Ngọc khay 0,64 kg, 1,28 kg, 1,92 kg, 2,56 kg và 3,2 Linh cho thấy có độc tính cấp đường uống kg. Các mấu thí nghiệm ký hiệu như sau: thấp với LD50 là 13,4 g cao chiết/kg thể trọng (tương đương với 140 g dược liệu/kg thể Bảng 1. Thiết kế mẫu thí nghiệm nghiên cứu ảnh hưởng của độ dày lớp vật liệu sấy trọng) 4. Quả có tác dụng gây hưng phấn hệ thần kinh trung ương, kích thích hoạt động Ký hiệu Mật độ quả Độ dày lớp mạch máu và hô hấp. Trong y học cổ truyền mẫu TN (kg/m2) quả (mm) Trung Quốc, ngũ vị tử được nhận định là có TN 1 3,2 10 lợi cho khí công (năng lượng vốn có trong TN 2 6,4 20 mọi sinh vật), tác động tích cực đến một số TN 3 9,6 30 kinh mạch trong cơ thể, bao gồm cả tim ...