Vài nét về tảo: phần 2

Sau đây chúng ta cùng điểm qua các đặc điểm chính cùa các nhóm tảo trên và cơ sở khoa học vì sao người ta phân chia chúng như vậy? Nhóm thứ nhất: không có chloroplast Nhóm này chỉ chứa duy nhất tảo prokaryote Cyanophyta (Cyanobacteria), được nhận diện do cấu trúc tế bào của chúng mang đúng đặc trưng của tế bào prokaryote.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vài nét về tảo: phần 2 Vài nét về tảo: phần 2 Sau đây chúng ta cùng điểm qua các đặc điểm chính cùa các nhóm tảo trên và cơ sở khoa học vì saongười ta phân chia chúng nhưvậy?Nhóm thứ nhất: không cóchloroplastNhóm này chỉ chứa duy nhất tảoprokaryote Cyanophyta(Cyanobacteria), được nhận diện docấu trúc tế bào của chúng mangđúng đặc trưng của tế bàoprokaryote. Nhóm tảo prokaryotecó màng ngọai nguyên sinh(plasma) bao phủ phần nguyên sinhchất chứa các phiến thylakoid đóngvai trò chính trong quang hợp.Chlorophyll a là sắc tố chính thamgia quá trình quang hợp và oxygenđược phóng thích từ quá trìnhquang hợp này.Nhóm thứ hai chứa các tảo mà tấtcả chúng đều là eukaryote trong đókhi quan sát chloroplast của chúng,ta sẽ thấy chúng được bao phủ bởivỏ bao chloroplast và không cómàng nội chất chloroplast.Bọn tảo này xuất hiện thông quamột sự kiện tiến hóa gọi là nộicông sinh (endosymbiosis). Theođó một lòai động vật nguyên sinhhiếu khí (protozoan) dị dưỡng nàođó mà trong bào quan chứa sẵn mộtsố cơ quan tử sơ cấp như ty thể vàperoxisome đã nuốt mộtcyanobacterium thông qua túi thựcbào. Thông thường, sau khi bị nuốtvào bụng“ con protzoa, concyanobacterium phải bị tiêu hóanhư là nguồn thực phẩm cho conđộng vật nguyên sinh này. Tuynhiên, do một đột biến tình cờ nàođó mà lòai protozoa không thể tiêuhóa được con cyanobacterium này.Đây thực sự là một đột biến có lợivì con cyanobacterium do thiếu cơchế kìm hãm ngược đã tiết mộtlượng đáng kể các sản phẩm traođổi chất từ quá trình quang hợp củachính nó vào tế bào chủ.Ngược lại con protozoa quay trở lạicung cấp cho con cyanobacteriummột môi trường sống thuận lợi, íthoặc không bị bên ngòai tác độngvào.Người ta gọi con cyanobacteriumsống trong lòng con protozoalà cyanelles còn con protozoalà cyanome; còn tổ hợp hai con nàygọi làsyncyanosis.Ở giai đọan đầu của quá trình cộngsinh, cyanelle vẫn còn vách tế bàobao quanh. Tuy nhiên do vách tếbào làm cản trở quá trình chuyểnchất dinh dưỡng từ cyanelle ra vậtchủ và hướng ngược lại, do vậy màbất kỳ đột biến nào khiến chocyanelle bị mất vách tế bào đều ưuái chọn lọc và giữ lại .Theo quá trình nội cộng sinhđó, kết quả là màng nguyên sinhcủa thể cộng sinh trở thành màngnội của vỏ bao chloroplast cònmàng túi thực bào có gốc tích từvật chủ trở thành màng ngòai củacái vỏ bao chloroplast nói trên.Hình 01: Mô hình giả định tiếntrình phát sinh chloroplast thôngqua sự kiện nội cộng sinh bậcmộtHơn nữa, các thành phần trước đâytrong cyanobacterium cũng dần dầnmất đi như thể polyphosphate, hạtcyanophycin, thể polyhedral).Đồng thời, vật chủ cũng tiếp quảnmột số bào quan củacyanobacterium, chủ yếu là các cơquan tích trữ, ví dụ điển hình làpyrenoid là cơ quan được biệt hóatừ thể proteinnaceous của cyanelle.Xem xét kỹ nhóm tảo này chúng tacó bằng chứng rõ rệt là ngànhGlaucophyta đại diện cho trạng tháitrung gian của quá trình tiến hóatrên. Cụ thể là thể nội cộng sinh(tảo) vẫn chưa tiến hóa thànhchloroplast một cách hòan tòan.Ngược lại ngành Rhodophyta vàChlorophyta có chloroplast hòanchỉnh, đại diện sự hòan tất của quátrình tiến hóa từ tảo lam thànhchloroplast.Đến nay, người ta dần dần chấpnhận một giả thuyết nổi tiếng chorằng: quá trình hình thành và pháttriển chloroplast chỉ hình thànhmột lần duy nhất trong sinh giớivà tất cả các lọai chloroplast khác(mà chúng ta sẽ kể ở phía sau)đều là dẫn xuất từ dòngchloroplast này. Trần Hòang Dũng