Vai trò của cộng đồng trong phục dựng và thực hành lễ hội truyền thống

Trên cơ sở quan sát và nghiên cứu về các lễ hội truyền thống trong nhiều năm qua, bài viết tìm hiểu vai trò của cộng đồng làng trong quá trình phục dựng và thực hành lễ hội truyền thống hiện nay để chỉ ra các cách thức và mức độ tham gia khác nhau của cộng đồng làng vào lễ hội mà họ vốn được xem là chủ nhân, từ đó khẳng định lễ hội chỉ thực sự được phục dựng và thực hành tốt nhất khi cộng đồng làng thực sự có được vai trò chủ đạo đối với lễ hội của chính họ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vai trò của cộng đồng trong phục dựng và thực hành lễ hội truyền thống DI SẢN VĂN HÓA VAI TRÒ CỦA CỘNG ĐỒNG TRONG PHỤC DỰNG VÀ THỰC HÀNH LỄ HỘI TRUYỀN THỐNG NGUYỄN THỊ PHƯƠNG CHÂM Tóm tắt Trong bối cảnh các lễ hội truyền thống được phục dựng và thực hành sôi nổi ở khắp nơi trên cả nước như hiện nay, vấn đề xác định các chủ thể nào liên quan đến quá trình phục dựng và thực hành lễ hội cũng như họ có vai trò ra sao trong quá trình ấy là vấn đề nghiên cứu thú vị và có khả năng mang đến những đóng góp quan trọng cho việc nhìn nhận và hiểu sâu hơn về bức tranh lễ hội truyền thống trong xã hội đương đại. Trên cơ sở quan sát và nghiên cứu về các lễ hội truyền thống trong nhiều năm qua, bài viết tìm hiểu vai trò của cộng đồng làng1 trong quá trình phục dựng và thực hành lễ hội truyền thống hiện nay để chỉ ra các cách thức và mức độ tham gia khác nhau của cộng đồng làng vào lễ hội mà họ vốn được xem là chủ nhân, từ đó khẳng định lễ hội chỉ thực sự được phục dựng và thực hành tốt nhất khi cộng đồng làng thực sự có được vai trò chủ đạo đối với lễ hội của chính họ. Từ khóa: Vai trò cộng đồng, phục dựng, thực hành, lễ hội truyền thống Abstract In the context of traditional festivals being restored and practiced vigorously throughout the country today, the issue of determining which subject is involved in the restoration and practice process of the festival as well as the roles they play in that process is an interesting research and is able to make important contributions to the recognition and deeper understanding of the traditional festival picture in contemporary society. Based on observations and research on traditional festivals over the years, the paper explores the role of village communities in the process of restoring and practicing traditional festivals today to show the ways and different level of participation of the village community in the festival, in which, they are considered to be the owner, thereby asserting that the festival is only really restored and best practices when the village community actually has the main role in their own festival. Keywords: Community roles, restoration, practices, traditional festivals 1. Nhu cầu phục dựng lễ hội truyền thống ở nước ngoài,…) và đi cùng với đó là sự phục T rong khoảng hơn hai thập kỷ trở lại hồi lại các lễ hội truyền thống. Nhiều thông đây, cùng với sự thay đổi chung của điệp truyền thông đã nói tới sự “nở rộ lễ hội”, đất nước, chúng ta chứng kiến sự “bùng nổ lễ hội”, “được mùa lễ hội”, “phục hưng lễ hội”,… trong khoảng gần 30 năm trở lại đây thay đổi mạnh mẽ của đời sống tín ngưỡng và con số 7.966 lễ hội trong một năm ở nước ta, và lễ hội. Các di tích (đình, chùa, đền, miếu, trong đó có 7.039 lễ hội dân gian2 đã là minh phủ,…) được phục dựng, trùng tu hoặc xây chứng thuyết phục cho điều đó. Rõ ràng, sự trở mới ở khắp nơi (từ nông thôn đến đô thị, từ lại ngày càng sôi động của các lễ hội truyền miền núi đến miền biển, từ các cộng đồng thống trong đời sống xã hội hiện nay không trong nước đến các cộng đồng người Việt Nam phải là ngẫu nhiên mà là một hiện tượng hàm Số 29 (Tháng 9 - 2019) VĂN HÓA NGHIÊN CỨU 25 VĂN HÓA NGHIÊN CỨU chứa trong đó nhiều ý nghĩa về chính trị, kinh nơi nào lễ hội chưa bị đứt đoạn, mai một thì họ tế, văn hóa và xã hội rất cần được nghiên cứu. tiếp tục phát huy, nơi nào đã mai một thì phục Xã hội đương đại gắn với kinh tế thị trường, dựng lại, có những địa phương lễ hội đã lùi xa với nhịp sống công nghiệp và các dòng chảy vào dĩ vãng, người dân cũng vẫn cố gắng phục thương mại toàn cầu khiến thế giới trở nên dựng từ các nguồn tư liệu cổ, từ trí nhớ của nhỏ bé hơn, “phẳng” hơn, nhất thể hóa nhanh những người già, thậm chí nhiều yếu tố được hơn và hiện hữu rõ nét nguy cơ mai một tính họ sáng tạo ra, du nhập mới về để thành lễ hội. đa dạng văn hóa, làm mất đi màu sắc văn hóa 2. Các chiều cạnh biểu hiện vai trò cộng đồng các địa phương, con người bị cuốn vào vòng trong phục dựng và thực hành lễ hội truyền quay nghiệt ngã của kinh tế, hàng hóa, tiêu thụ thống và mưu sinh. Môi trường sống và môi trườn ...