Vấn đề an ninh cho hầm ở Việt Nam

Bài viết này trước hết trình bày mối quan hệ giữa vấn đề an ninh trong hầm giao thông với các hoạt động cứu hỏa và an toàn sinh mạng thông thường. Sau đó khái quát tình hình diễn biến và kế hoạch xử lý vấn đề an ninh hầm trên thế giới, chủ yếu là ở Mỹ. Theo mô hình này của Mỹ, các nghiên cứu về vấn đề an ninh cho toàn bộ hệ thống giao thông vận tải nói chung và cho hệ thống hầm nói riêng có thể vận dụng để triển khai, áp dụng trong...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vấn đề an ninh cho hầm ở Việt Nam Vấn đề an ninh cho hầm ở Việt Nam Nguyễn Đức Toản. Tunnel Security in Vietnam. April 2006. VẤN ĐỀ AN NINH CHO HẦM Ở VIỆT NAM (TUNNEL SECURITY IN VIETNAM) KS. CN. Nguyễn Đức Toản 1 Viện KHCN GTVT. Sinh viên Cao học tại Italia TÓM TẮT: Bài viết này trước hết trình bày mối quan hệ giữa vấn đề an ninh trong hầm giao thông với các hoạt động cứu hỏa và an toàn sinh mạng thông thường. Sau đó khái quát tình hình diễn biến và kế hoạch xử lý vấn đề an ninh hầm trên thế giới, chủ yếu là ở Mỹ. Theo mô hình này của Mỹ, các nghiên cứu về vấn đề an ninh cho toàn bộ hệ thống giao thông vận tải nói chung và cho hệ thống hầm nói riêng có thể vận dụng để triển khai, áp dụng trong thực tế nước ta vào thời điểm thích hợp. TỪ KHÓA: hầm, cầu, giao thông, an ninh, khủng bố, tấn công, hỏa hoạn, an toàn sinh mạng, các hệ thống tiện ích, quản lý rủi ro. ABSTRACT: This paper first describes the relationship of tunnel security to normal fire and life safety activities. Then it runs through a general overview on the present situation of and relevant plans to cope with the issue in the world scale, with focus put on the U.S.A. In the same manner, studies on security for tunnels and transportation infrastructure may need to be triggered in Vietnam and results put into practice as soon as practicable. KEY WORDS: tunnel, bridge, transport, security, terrorism, attack, fire, life safety, utilities, risk management. 1. KHÁI QUÁT Một cơ sở hạ tầng giao thông hiện đại, hiệu quả là có tính chất sống còn đối với sự phát triển thành công về kinh tế, văn hóa và xã hội của bất cứ quốc gia nào. Điều này đúng cả đối với giao thông trên phạm vi nội đô và vùng lãnh thổ, hay trên phạm vi quốc gia và quốc tế. Không những thế, hệ thống giao thông nói chung, cầu hầm và công trình ngầm nói riêng còn phải đảm bảo một nhiệm vụ mới: đó là vấn đề an ninh. 1 Địa chỉ làm việc hiện tại: Viện KHCN GTVT, 1252 Đường Láng, Hà Nội. Tel: 090-4949289. Email: ngdtoanhanoi@yahoo.com 1 Nguyễn Đức Toản. Tunnel Security in Vietnam. April 2006. Hình 1: Hầm có thể là một công trình mang tính mỹ quan. 1.1. Mối quan hệ giữa an ninh hầm với các hoạt động cứu hỏa và an toàn sinh mạng thông thường Trước hết xin nhắc lại vài khái niệm về an toàn cho con người và chữa cháy thông thường trong hầm đường sắt và đường bộ. Vấn đề an toàn trong hầm ngày càng trở nên quan trọng do sự quan tâm chú ý của các phương tiện thông tin đại chúng, do mối lo ngại về an toàn của công chúng, và do sự xảy ra nhiều vụ tai nạn trong hầm. Vơi các hầm đường sắt, các mối nguy hiểm thông thường bao gồm: hỏa hoạn, sập kết cấu vỏ hầm, đâm xe, và trật ray. Các thông số quan trọng đối với cháy trong hầm là: mối nguy của tàu dừng lại giữa hầm, các điều kiện thông gió và khuyếch tán khói, và thời gian để sơ tán đoàn tàu. Về vấn đề hỏa hoạn, người ta đã áp dụng thành công kỹ thuật thiết kế phòng chống cháy dựa trên tính năng (performance based fire engineering process). Đó là một phương pháp luận thiết kế nhờ đó các nguyên tắc kỹ thuật được áp dụng vào việc đánh giá các nguy cơ cần được nhận dạng về cháy và an toàn sinh mạng, rồi sau đó áp dụng vào việc thiết kế các phương pháp bảo vệ thích hợp nhằm đối phó hiệu quả với các nguy cơ đó. Việc thiết kế các hệ thống chống cháy cho hầm đã xem xét hệ thống hầm như là một chỉnh thể bao gồm đoàn tàu, các nhà ga, kết cấu hầm, các thiết bị đường sắt và các quy trình vận hành và xử lý khẩn cấp trên đường sắt. Với các hầm đường bộ, ba đối tượng chính liên quan đến hầm là cơ quan vận hành hầm, các tổ chức/dịch vụ cứu trợ khẩn cấp, và người sử dụng hầm đều phải được huấn luyện và nâng cao trình độ liên tục để có kiến thức tốt về an toàn và các cách 2 Nguyễn Đức Toản. Tunnel Security in Vietnam. April 2006. đối phó trong trường hợp xảy ra tai nạn. Người ta đã nhận thức được điều quan trọng nhất, đó là tất cả các bên liên quan đều phải nhận thức rõ và thực thi phần trách nhiệm của chính mình, với tinh thần cộng tác cao độ. Chúng tôi sẽ dừng lại ở đây mà không thảo luận sâu hơn về cấp độ an toàn vật lý đối với bản thân kết cấu hầm cũng như các hệ số an toàn liên quan đến xe cộ và đoàn tàu. Một điều đáng chú ý là ở rất nhiều nước đã có tiêu chuẩn hoặc hướng dẫn cấp quốc gia về thiết kế an toàn cháy cho hầm, chưa kể các tài liệu tham khảo của các tổ chức quốc tế. Bất kể những điều đó, sự cố vẫn có thể xảy ra. Ví dụ điển hình mới đây về hỏa hoạn trong hầm là thảm họa hầm Mont Blanc ở Pháp ngày 24-3-1999, làm 41 người chết và lửa cháy liên tục trong vòng 52 giờ. Hình 2: Tường hầm cháy đen tróc lở, xe cộ bị thiêu rụi, tại hai ghế phía trước vẫn còn tro xương hai người chết. Hình 3: Hầm Mont Blanc, rẽ trái đi Pháp, rẽ phải đi Ý. Xin chuyển sang vấn đề an ninh cho cầu hầm, đây là một khái niệm khá mới mẻ ở nước ta. Bảo vệ các công trình hạ tầng trọng yếu chống lại các hành động khủng bố là nhiệm vụ đặt ra cho chúng ta. Không giống như các hoạt động cứu hỏa và an toàn sinh mạng thông thường đã có sẵn các thủ tục ứng phó, việc đối phó với các hoạt động khủng bố đang thể hiện một thách thức mới. Để quản lý vấn đề này, cần có 3 Nguyễn Đức Toản. Tunnel Security in Vietnam. April 2006. chính sách về thiết kế cầu hầm về mặt an ninh. Vì khủng bố là một sự cố không thể dự báo trước, nên sẽ là hợp lý nếu chúng ta dựa vào nhiều tầng lớp an ninh, chứ không phải là một biện pháp duy nhất. Tuy nhiên, về lâu dài, để đảm bảo chức năng phục vụ không gián đoạn của hệ thống hạ tầng quốc gia, thì phải đưa ra được các thiết kế có hiệu quả về mặ ...