Xác định mức độ ngập lụt hạ du do xả lũ hồ chứa nước lòng sông tỉnh Bình Thuận

Bài báo này sẽ đề cập tới quá trìnhnghiên cứu áp dụng mô hình toán thủy văndòng chảy kết hợp vớimô hìnhthủy lực một chiều trong sông và hai chiều trên bãi để tính toán mức độ ngập lụt hạ du do xả lũ của hồ Lòng Sông. Dựa trên các kết quả tính toán thủy lực đạt được, xây dựng bản đồ độ sâu ngậplớn nhất theo một số kịch bản xả lũ trong điều kiện mưa và triều cực đoan xảy ra ở hạ lưu. Kết quả của nghiên cứu này sẽ làm tiền đề cho việc vận hành an toàn và giảm thiểu tối đa các ảnh hưởng bất lợi do xả lũ của hồ chứa Lòng Sông.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xác định mức độ ngập lụt hạ du do xả lũ hồ chứa nước lòng sông tỉnh Bình Thuận XÁC ĐỊNH MỨC ĐỘ NGẬP LỤT HẠ DU DO XẢ LŨ HỒ CHỨA NƯỚC LÒNG SÔNG TỈNH BÌNH THUẬN Đặng Đức Thanh 1, Lê Trung Thành 2, Nguyễn Thái Quyết 1 Tóm tắt: Trong tình hình hiện nay khi khí hậu toàn cầu biến đổi, dòng chảy thượng nguồn cũng như dòng thủy triều thay đổi ngày càng phức tạp. Đi kèm với đó là tốc độ đô thị hóa cao, việc nghiên cứu và cảnh báo ngập lụt hạ du khi công trình hồ chứa xả lũ là rất cần thiết, đặc biệt là đối với các hồ chứa vừa và lớn nơi có mức độ tập trung dân số cao ở hạ lưu.Với đặc điểm vùng hưởng lợi rộng lớn, có địa hình thấp, và chịu ảnh hưởng của thủy triều việc xả lũ của hồ chứa Lòng Sông có thể gây ra ngập lụt nghiêm trọng. Bài báo này sẽ đề cập tới quá trình nghiên cứu áp dụng mô hình toán thủy văn dòng chảy kết hợp với mô hình thủy lực một chiều trong sông và hai chiều trên bãi để tính toán mức độ ngập lụt hạ du do xả lũ của hồ Lòng Sông. Dựa trên các kết quả tính toán thủy lực đạt được, xây dựng bản đồ độ sâu ngập lớn nhất theo một số kịch bản xả lũ trong điều kiện mưa và triều cực đoan xảy ra ở hạ lưu. Kết quả của nghiên cứu này sẽ làm tiền đề cho việc vận hành an toàn và giảm thiểu tối đa các ảnh hưởng bất lợi do xả lũ của hồ chứa Lòng Sông. Từ khóa: ngập lụt hạ du, bản đồ ngập lụt, MIKEFLOOD, hồ chứa Lòng Sông, Bình Thuận. I. MỞ ĐẦU1 cần làm để xây dựng phương án di tản là tính toán Các hồ chứa thủy lợi thường được xây dựng phục mô phỏng ngập lụt để xây dựng các bản đồ ngập lụt, vụ đa mục tiêu như: cấp nước cho nông nghiệp, công tránh trường hợp người dân có thể di chuyển vào nghiệp, sinh hoạt, hoặc phục vụ các ngành kinh tế những vùng ngập sâu hơn. Các bản đồ ngập lụt còn khác như giao thông, du lịch, chăn nuôi và phát điện. góp phần quan trọng trong công tác quy hoạch vùng Tuy nhiên các hồ, đập thủy lợi luôn là những công sử dụng đất. trình dễ bị tổn thương nhất là khi có mưa lũ lớn. Các Trong những năm trở lại đây phương pháp mô hồ chứa ở khu vực Nam Trung Bộ với đặc điểm là hình số phát triển mạnh mẽ nhờ nhiều thành tựu dung tích phòng lũ nhỏ do vậy khi có lũ thì hầu như trong nghiên cứu khoa học và công nghệ máy tính. toàn bộ lượng lũ về hồ sẽ được xả hết, dẫn đến lưu Việc kết hợp mô hình thủy lực tiên tiến với hệ thống lượng dòng chảy hạ du đột ngột tăng cao làm cho thông tin địa lý (GIS) có thể đưa ra các bản đồ ngập hiện tượng ngập lụt xảy ra và còn có thể gây nên sự lụt với độ chính xác cao. Đây cũng là phương pháp sạt lở của đất đá, đe dọa nghiêm trọng đời sống và được ứng dụng rộng rãi cho các nghiên cứu tương tự tính mạng dân sinh kinh tế vùng hạ du công trình. trong và ngoài nước[1, 2,4,5,6]. Hiện nay trên thế giới có rất nhiều bộ phần mềm mô phỏng thủy lực, có thể Một yếu tố bất lợi nữa là biến đổi khí hậu, sự thay kể đến MIKE, TELEMAC và SOBEK. Tuy nhiên đổi của khí hậu toàn cầu làm cho diễn biến thủy văn bài báo này sẽ chủ yếu đề cập tớiviệc ứng dụng mô dòng chảy trở nên phức tạp: thời gian mùa khô dài ra hình thủy văn dòng chảy NAM và mô hình thủy lực gây nên tình trạng hạn hán trên diện rộng, ngược lại MIKEFLOOD của DHI Đan Mạch[3] cho hồ chứa lũ lụt cũng xuất hiện nhiều hơn và bất thường hơn. nước Lòng Sông. Kết quả đạt được từ mô hình Chính những yếu tố này kết hợp với nhau làm quá MIKEFLOOD sẽ được sử dụng để xây dựng các bản trình khai thác và quản lý hồ chứa cũng như phòng đồ ngập lụt. Dựa vào các bản đồ ngập này, chủ đập chống lũ chưa thật sự hiệu quả, tiềm ẩn nhiều nguy sẽ có thể ra được quy trình cảnh báo lũ phục vụ việc cơ xảy ra sự cố, đe dọa đến an toàn của công trình và vận hành an toàn hồ chứa cũng như bảo đảm giảm hạ du. Để giảm thiểu tối đa các tác động bất lợi có thiều tối đa các ảnh hưởng bất lợi do xả lũ cho các thể xảy ra, ngoài việc đánh giá an toàn hồ đập định hoạt động sản xuất cũng như đảm bảo tính mạng của kỳ, cũng cần có các biện pháp dự báo ngập lụt kết người dân ở vùng hạ du. hợp với cảnh báo sớm để sơ tán người dân đến khu II. ĐẶC TRƯNG VÙNG NGHIÊN CỨU an toàn trước khi lũ đến. Một trong những công việc Hồ chứa nước Lòng Sông thuộc huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận, có diện tích lưu vực Flv = 1 394 km2. Lưu lượng lũ thiết kế Q1% = 2.011 m3/s và Viện Thủy lợi và Môi trường - Đại học ...