Xây dựng hệ thống thông tin tra cứu từ điển chuyên ngành có ngữ cảnh

Số trang: 11 Loại file: pdf Dung lượng: 699.50 KB Lượt xem: 16 Lượt tải: 0

tailieu_vip

Báo xấu

Xem trước 2 trang đầu tiên của tài liệu này:

Thông tin tài liệu:

Bài viết nghiên cứu đề xuất xây dựng phương pháp và mô hình tra từ điển chuyên ngành có ngữ cảnh trên cơ sở phân tích, đánh giá và lựa chọn giải thuật tối ưu trong các phương pháp so khớp văn bản.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng hệ thống thông tin tra cứu từ điển chuyên ngành có ngữ cảnh Science & Technology Development, Vol 18, No Q3 - 2015 XÂY DỰNG HỆ THỐNG THÔNG TIN TRA CỨU TỪ ĐIỂN CHUYÊN NGÀNH CÓ NGỮ CẢNH BUILDING A INFORMATION SYSTEM FOR LOOKING UP CONTEXTUAL TECHNICAL DICTIONARY Hồ Trung Thành, Trần Thị Ánh Trường Đại học Kinh tế - Luật, ĐHQG HCM - Email: thanhht@uel.edu.vn Nguyễn Khánh Hoà Trường Đại học RMIT (Bài báo nhận ngày 28 tháng 07 năm 2015, hoàn chỉnh sửa chữa ngày 12 tháng 09 năm 2015) TÓM TẮT Ngữ cảnh của từ điển chuyên ngành là rất quan trọng. Ngữ cảnh là một phần thông tin bằng văn bản giúp cho người tra từ hiểu rõ nội dung ý nghĩa của từ khoá nhằm giúp việc sử dụng từ đúng vào từng trường hợp cụ thể trong văn bản chuyên ngành, đặc biệt là trong học tập, nghiên cứu. Tuy nhiên, các hệ thống tra cứu từ hiện tại thường tập trung hỗ trợ tra cứu từ và giải thích từ mà chưa quan tâm đến ngữ cảnh của từ. Khi có được ngữ cảnh của từ, câu hỏi đặt ra là làm thế nào để có thể tìm kiếm được chính xác ngữ cảnh hoặc hiển thị kết quả tìm kiếm gợi ý có liên quan đến từ khoá trong kho dữ liệu văn bản ngữ cảnh? Trong bài báo này, chúng tôi đề xuất xây dựng phương pháp và mô hình tra từ điển chuyên ngành có ngữ cảnh trên cơ sở phân tích, đánh giá và lựa chọn giải thuật tối ưu trong các phương pháp so khớp văn bản. Sau đó, chúng tôi áp dụng giải thuật vào kỹ thuật tra từ của hệ thống. Tích hợp mô hình đề xuất trên hệ thống website và thực nghiệm trên 1500 từ chuyên ngành cùng với ngữ cảnh thuộc lĩnh vực Hệ thống thông tin quản lý và Thương mại điện tử. Hệ thống có thể hỗ trợ cùng lúc việc tra từ điển bằng tiếng Anh và tiếng Việt. Từ khoá: Giải thuật so khớp mẫu, hệ thống thông tin, từ điển, chuyên ngành, ngữ cảnh. ABSTRACT The context of technical terms is very important. It is part of information in text which supports users in understanding the exact meaning of technical terms in particular specialized circumstances, especially in education and research. However, most of current dictionary systems only focus on the lookup function and the standard meaning of terms without considering related contexts. In this paper, we proposed the model for searching technical terms and context of terms based on analyzing, evaluating and choosing an optimal algorithm in pattern matching technique. Then, the model was integrated on a dictionary system and experimented on 1500 terms in the context of information system and electronic commerce. This dictionary system supports searching with technical terms both in Vietnamese and English. Keywords: Pattern - matching algorithm, information system, dictionary, technical term, context. 1. GIỚI THIỆU Dựa trên nền tảng phát triển Internet, hiện nay có rất nhiều công cụ hỗ trợ việc tra cứu Trang 82 nghĩa của từ tiếng Anh và nhiều ngôn ngữ khác. Tại Việt Nam, có thể dễ dàng tìm thấy nhiều sách từ điển Anh - Việt được xuất bản, TẠP CHÍ PHÁT TRIỂN KH & CN, TẬP 18, SỐ Q3 - 2015 các phần mềm tra cứu như Lạc Việt1, hay nhiều website hỗ trợ tra cứu online như: Vdict2, Google translate3, tratu.soha4, oxford 5 6 dictionaries.com , Dictionary.com … Các website này có thể cung cấp đầy đủ từ điển mà người dùng cần. Đa phần các website đều có cấu trúc tương đối giống nhau với giao diện thân thiện, dễ sử dụng. Các hệ thống website này hỗ trợ tra cứu trên nhiều bộ từ điển như: Anh - Việt, Việt - Anh, Anh - Anh và một số ngôn ngữ khác như: Trung Quốc, Nhật, Pháp… Các hệ thống website từ điển hầu hết đều hỗ trợ dịch nghĩa của một từ và cả đoạn văn dài. Người dùng có thể truy cập vào hệ thống, thực hiện tra từ và hệ thống sẽ cung cấp một danh sách các nghĩa của từ, kể cả từ đồng nghĩa, từ liên quan,... Trong số các website tra từ điển tác giả đã khảo sát trên, trong đó một số website cho phép tra cứu từ chuyên ngành như thefreedictionary.com, whatis.techtarget.com, cambridge.org7… Các website này có công cụ lọc theo từng lĩnh vực chuyên ngành cụ thể. Trong đó, whatis.techtarget.com là một website hỗ trợ tra cứu và cho kết quả là định nghĩa các từ liên quan đến kỹ thuật và công nghệ; tudienthuoc.net8 và ykhoanet.com là các website từ điển chuyên ngành về thuốc, y khoa; latin-phrases.co.uk/9 là từ điển về câu thành ngữ; fetp, tratu.soha là các website hỗ trợ tra từ chuyên ngành về kinh tế; www.lawyerintl.com/law-dictionary10 chuyên về lĩnh vực luật học; và một số website như tratu.soha, Vdict,.. hỗ trợ tra từ thuộc nhiều lĩnh vực như tin học, kinh tế, luật,… Tuy 1 http://tratu.coviet.vn/ http://vdict.com/ 3 https://translate.google.com.vn/?hl=vi&tab=wT&authuser =0 4 http://tratu.soha.vn/ 5 http://www.oxforddictionaries.com/ 6 http://dictionary.reference.com/ 7 http://dictionary.cambridg ...