Xây dựng phương pháp làm sách truyện xúc giác hỗ trợ giờ học kể chuyện của học sinh khiếm thị mầm non

Qua quá trình thực tế tại một số trường khiếm thị chuyên biệt, thấy rằng, giáo viên vẫn chủ yếu sử dụng phương pháp đọc, kể bằng lời và giải thích, minh họa bằng một số mô hình, vật thật cho câu chuyện thêm sinh động. Cách làm này cũng là một phương pháp dạy học nhưng sẽ làm học sinh rất khó ghi nhớ nếu không được trực tiếp sờ, trực tiếp cảm nhận bằng xúc giác toàn bộ câu chuyện. Nghiên cứu này đi sâu tìm hiểu vấn đề và giới thiệu một phương pháp làm sách truyện xúc giác mới, khác với phương pháp hiện nay của giáo viên qua đề tài “Xây dựng phương pháp làm sách truyện xúc giác hỗ trợ giờ học kể chuyện của học sinh khiếm thị mầm non”.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng phương pháp làm sách truyện xúc giác hỗ trợ giờ học kể chuyện của học sinh khiếm thị mầm non Năm học 2008 – 2009 XÂY DỰNG PHƯƠNG PHÁP LÀM SÁCH TRUYỆN XÚC GIÁC HỖ TRỢ GIỜ HỌC KỂ CHUYỆN CỦA HỌC SINH KHIẾM THỊ MẦM NON. Đinh Lan Phương Sinh viên năm 4, Khoa GDĐB GVHD: ThS. Hoàng Thị Nga1. Phần mở đầu 1.1 Lý do chọn đề tài Cũng như mọi trẻ em, để có thể phát triển hết khả năng của mình thì trẻkhiếm thị phải được tiếp cận với phương pháp dạy học, đồ dùng, dụng cụ phùhợp với việc học của trẻ. Với trẻ sáng, truyện tranh là phương tiện hỗ trợ đắc lựccho học sinh và giáo viên trong giờ kể chuyện. Tuy nhiên, loại sách truyện nàylại không thể sử dụng được cho học sinh khiếm thị, đặc biệt là học sinh mù. Qua quá trình thực tế tại một số trường khiếm thị chuyên biệt, thấy rằng,giáo viên vẫn chủ yếu sử dụng phương pháp đọc, kể bằng lời và giải thích, minhhọa bằng một số mô hình, vật thật cho câu chuyện thêm sinh động. Cách làm nàycũng là một phương pháp dạy học nhưng sẽ làm học sinh rất khó ghi nhớ nếukhông được trực tiếp sờ, trực tiếp cảm nhận bằng xúc giác toàn bộ câu chuyện. Để khắc phục tình trạng trên trường Nguyễn Đình Chiểu đã làm sách truyệnnổi nhưng phương pháp làm những cuốn truyện này chỉ đơn giản là giáo viên tựchọn một số truyện tranh của trẻ sáng rồi chuyển thành những tranh hình nổi. Vềmặt lý thuyết, những cuốn sách này sẽ có hiệu quả giáo dục tốt hơn, phục vụ đắclực hơn cho giờ kể chuyện của học sinh mầm non. Nhưng hiệu quả thực sự củanhững cuốn sách truyện tranh này như thế nào vẫn chưa được đo lường, kiểmchứng. Ngoài ra, việc làm sách truyện nổi chỉ đơn giản bằng cách tự giáo viênchọn sách truyện, rồi tự ý chuyển tranh hình phẳng thành tranh hình nổi cũngchưa phải là một phương pháp tối ưu. Thấu hiểu được những khó khăn đó, người nghiên cứu đi sâu tìm hiểu vấnđề và giới thiệu một phương pháp làm sách truyện xúc giác mới, khác vớiphương pháp hiện nay của giáo viên qua đề tài “Xây dựng phương pháp làm sáchtruyện xúc giác hỗ trợ giờ học kể chuyện của học sinh khiếm thị mầm non”. 1.2 Phương pháp luận và Phương pháp nghiên cứu34Kỷ yếu Hội nghị sinh viên NCKH 1.2.1 Phương pháp nghiên cứu lý thuyết a. Sử dụng phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết để tìm hiểu lịchsử cũng như cơ sở lý luận của đề tài nghiên cứu. b. Vận dụng quan điểm hệ thống cấu trúc trong nghiên cứu khoa học giáodục để xác định nội hàm của các khái niệm: Trẻ khiếm thị mầm non, phươngpháp, sách truyện xúc giác. 1.2.2 Phương pháp nghiên cứu thực tiễn c. Phỏng vấn: Xác định rõ nhu cầu và một số cơ sở thực tiễn cho đề tàinghiên cứu . d. Thực nghiệm sư phạm: Xây dựng phương pháp làm sách truyện xúc giáchỗ trợ giờ kể chuyện của học sinh khiếm thị mầm non. 1.3. Phạm vi nghiên cứu Do những hạn chế về mặt thời gian và nhân lực, đề tài chỉ chọn mẫu nghiêncứu tại cơ sở có số học sinh khiếm thị mầm non đông nhất hiện nay là trườngPTĐB Nguyễn Đình Chiểu.2. Nội dung 2.1. Sách truyện xúc giác Sách truyện xúc giác là loại sách truyện làm từ các chất liệu mang lại cảmgiác xúc giác khác biệt khi sờ đọc bằng tay. Sách truyện xúc giác ra đời từ nhu cầu học tập của trẻ khiếm thị. Sáchtruyện xúc giác có thể sử dụng nội dung của sách truyện tranh dành cho trẻ sángcùng độ tuổi. Sau đó, dựa trên các sự vật, sự kiện và nhân vật được đề cập trongtruyện, nhà sản xuất lựa chọn các chất liệu có thể là minh họa xúc giác phù hợpgiúp trẻ khiếm thị sờ, nhận biết, nhớ và hiểu nội dung câu chuyện. Dựa trên mức độ phát triển của học sinh, minh họa xúc giác có thể là vậtthật, trùng khớp với sự vật được nhắc đến trong truyện chẳng hạn như: cái thìa,cái bát, chiếc đồng hồ, cây bút,… hoặc một phần của sự vật được nhắc đến như:tay áo thay cho cả chiếc áo, viên ngói thay cho cả ngôi nhà, chuôi dao thay chocả con dao,… hoặc hoàn toàn chỉ là biểu tượng nhưng biểu tượng ấy mô tả đượcđặc điểm đặc trưng nhất của sự vật, đồ vật, giúp trẻ dễ liên tưởng, ví dụ: miếngkhổ qua tượng trưng cho con cá sấu, miếng lông mềm tượng trưng cho con thỏ,miếng vải cứng tượng trưng cho con sói, … 35 Năm học 2008 – 2009 Sách truyện xúc giác thường không có bán trên thị trường mà do tự làm làchủ yếu. Phụ huynh và giáo viên của trẻ khiếm thị có thể tự làm những cuốntruyện như vậy để phục vụ nhu cầu học tập của con em mình. Tuy nhiên, nhữngquyển sách như vậy hiện vẫn còn rất hiếm hoi. Kể cả những trường khiếm thị lớnở nước ta như trường PTĐB Nguyễn Đình Chiểu, loại sách này cũng chỉ đếmtrên đầu ngón tay. 2.2. Tổ chức nghiê ...