Xây dựng phương pháp xác định dòng chảy tối thiểu theo cách tiếp cận tổng hợp các yếu tố thủy văn, thủy lực và sinh thái

Bài viết trình bày một cách tiếp cận tổng thể để xây dựng phương pháp xác định DCTT cho vùng hạ du sông có xét đến ảnh hưởng của việc điều tiết các hồ chứa thượng nguồn. Trong đó, tập trung đi sâu phân tích ba yếu tố chính là thủy văn, thủy lực và sinh thái. Đây là cơ sở khoa học và thực tiễn để xác định DCTT cho vùng hạ du lưu vực sông (LVS).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng phương pháp xác định dòng chảy tối thiểu theo cách tiếp cận tổng hợp các yếu tố thủy văn, thủy lực và sinh tháiKHOA HỌC CÔNG NGHỆ XÂY DỰNG PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH DÒNG CHẢY TỐI THIỂU THEO CÁCH TI ẾP CẬN TỔNG HỢP CÁC YẾU TỐ THỦY VĂN, THỦY LỰC VÀ SINH THÁI Nguyễn Thị Kim Dung Viện Nước, Tưới tiêu và Môi trườngTóm tắt: Nước là một tài nguyên quý giá, có ảnh hưởng quan trọng và quyết định đến đời sốngcũng như sự phát triển chung của xã hội. Việc xác định dòng chảy tối thiểu (DCTT) cho vùng hạdu nhằm đảm bảo cho sự phát triển bền vững Kinh tế - Xã hội – Môi trường là hết sức cấp bách vàcần thiết. Trong bài báo này, tác giả trình bày một cách tiếp cận tổng thể để xây dựng phươngpháp xác định DCTT cho vùng hạ du sông có xét đến ảnh hưởng của việc điều tiết các hồ chứathượng nguồn. Trong đó, tập trung đi sâu phân tích ba yếu tố chính là thủy văn, thủy lực và sinhthái. Đây là cơ sở khoa học và thực tiễn để xác định DCTT cho vùng hạ du lưu vực sông (LVS).Từ khóa: Dòng chảy tối thiểu, Dòng chảy môi trường, Lưu vực sôngSummary: Water is a precious resource that has an important and decisive influence on life aswell as the general development of society. Determining the minimum flow (DCTT) fordownstream areas to ensure the sustainable economic - social - environmental development isurgent and necessary. In this paper, the author reports a holistic approach to developing amethod of determining the DCTT for downstream areas considering the effects of upstreamreservoir regulation. Of which, three main factors are deeply analyzed: hydrology, flowdynamics and river ecology. This is a scientific and practical basis for identifying the DCTT forthe lower river basin (LVS).Key words: Minimum flow, Environmental flow, Water basin *1. ĐẶT VẤN ĐỀ tới cuộc sống và khả năng tiếp cận nước sạchNước là nguồn tài nguyên cần thiết cho sự của người dân, ảnh hưởng đến môi trường,sống, sức khỏe của con người và là một phần hệ sinh thái. Việt Nam là một trong nămquan trọng của hệ sinh thái. Nước là nhân tố quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất củakhông thể thiếu và quan trọng nhất trong sự BĐKH, nên những vấn đề này càng trở nênphát triển kinh tế - xã hội của bất kỳ quốc gia trầm trọng hơn. Các thách thức về nguồnnào. Tuy nhiên, đi cùng với sự phát triển, nhu nước trở nên phức tạp và khó lường, vấn đềcầu về sử dụng nước ngày càng tăng cao trong quản lý tài nguyên nước nói chung và quảnkhi nguồn nước ngày càng suy giảm. Việc phát lý lưu vực sông đặt ra nhiều thách thức cầntriển các hồ, đập phía thượng lưu đã tác động phải được giải quyết.đến chế độ dòng chảy và trữ lượng nước; mực M ột vấn đề rất quan trọng trong quản lý, sửnước ngầm suy giảm đáng kể; mực nước biển dụng hợp lý tài nguyên nước là việc xác địnhcó xu hướng tăng cao, triều cường và xâm DCTT cho dòng sông. Dòng chảy để duy trìnhập mặn gia tăng,... đã ảnh hưởng sâu sắc dòng sông, bảo đảm cho sự phát triển bình thường của các hệ sinh thái và bảo đảm mứcNgày nhận bài: 8/6/2017 tối thiểu cho các hoạt động khai thác phục vụNgày thông qua phản biện: 10/7/2017 phát triển các ngành kinh tế.Ngày duyệt đăng: 26/7/2017 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 39 - 2017 1 KHOA HỌC CÔNG NGHỆNăm 2008 Chính phủ Việt Nam đã ban hành mặn,.v.v.. Đặc biệt, khi tính toán DCTT hầuNghị định số 112/2008/NĐ-CP về việc quản hết các nghiên cứu chỉ mới đưa ra một số liệulý, bảo vệ, khai thác tổng hợp tài nguyên và DCTT cho cả một thời đoạn dài trong khi đómôi trường các hồ chứa thủy điện, thủy lợi và thực tế yêu cầu về DCTT lại cần phải biến đổiNghị định số 120/2008/NĐ -CP về việc quản lý rất nhiều phụ thuộc vào các yếu tố như thờilưu vực sông theo đó quy định phải duy trì tiết khí hậu, thời vụ và kế hoạch sản xuất,…dòng chảy tối thiểu ở hạ du các hồ chứa. Khi Điều này là hết sức quan trọng vì nó liên quannghiên cứu, xác định và tính toán về DCTT trực tiếp đến việc quản lý, khai thác và sửcho một dòng sông có hai khái niệm được đề dụng nguồn nước một cách hợp lý, giúp chocập thường xuyên đó là dòng chảy môi trường việc sử dụng tài nguyên nước tiết kiệm, hiệuvà DCTT. Dòng chảy môi trường được nghiên quả hơn. Vì vậy, việc nghiên cứu xây dựngcứu từ khá lâu trên thế giới nhưng khái niệm phương pháp xác định DCTT theo cách tiếpvề DCTT lại khá mới mẻ. Dòng chảy môi cận tổng hợp các yếu tố thủy văn, thủy lực vàtrường đư ...