Xu hướng phát triển Fintech trên thế giới và ảnh hưởng của nó đến ngành ngân hàng Việt Nam

Sau khủng hoảng tài chính năm 2008, các công ty khởi nghiệp tập trung vào phát triển ứng dụng công nghệ trong tài chính (Fintech), tạo ra làn sóng đầu tư và sự bùng nổcủa các dịch vụ này trên toàn cầu, tác động mạnh đến hoạt động của các ngân hàng. Bài viết tập trung vào một số nội dung chủ yếu về Fintech, nền tảng hình thành, xu hướng phát triển và các tác động tới ngành Ngân hàng của Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xu hướng phát triển Fintech trên thế giới và ảnh hưởng của nó đến ngành ngân hàng Việt Nam Kỷ yếu HộI THảO KHOA HọC QUốC GIA 'CÁCH MạNG CÔNG NGHIệP 4.0 VÀ NHữNG ĐổI MớI TRONG LĨNH VựC TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG' XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN Fintech TRÊN THẾ GIỚI VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA NÓ ĐẾN NGÀNH NGÂN HÀNG Việt Nam ThS. Trần Thị Lan Hương1 Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Tóm tắt Sau khủng hoảng tài chính năm 2008, các công ty khởi nghiệp tập trung vào phát triển ứng dụng công nghệ trong tài chính (Fintech), tạo ra làn sóng đầu tư và sự bùng nổ của các dịch vụ này trên toàn cầu, tác động mạnh đến hoạt động của các ngân hàng. Bài viết tập trung vào một số nội dung chủ yếu về Fintech, nền tảng hình thành, xu hướng phát triển và các tác động tới ngành Ngân hàng của Việt Nam. Từ khóa: Fintech, ngân hàng, khởi nghiệp 1. Xu hướng phát triển Fintech trên thế giới và ở Việt Nam hiện nay Thuật ngữ Fintech mặc dù được sử dụng rộng rãi gần đây nhưng vẫn chưa có một định nghĩa chính thống vì nó liên quan đến nhiều thuật ngữ khác trong sáng tạo và công nghệ, một lĩnh vực mà sự thay đổi diễn ra rất nhanh chóng. Không những thế, một số định nghĩa tách biệt giữa sáng tạo (innovation - thích ứng với các quy định hiện nay) và đột phá (disruption - bỏ cái cũ). Theo Hội đồng vì Sự ổn định Tài chính (FSB) và Ủy ban Basel về Giám sát Ngân hàng (BCBS), Fintech được định nghĩa là “các sáng tạo trong tài chính dựa trên nền tảng công nghệ nhằm tạo ra các mô hình kinh doanh, ứng dụng, quy trình, hay sản phẩm mới có tác động cụ thể đến các thị trường và định chế tài chính, cũng như trong việc cung cấp các dịch vụ tài chính”. PwC (2016) định nghĩa: Fintech là một lĩnh vực giao thoa của dịch vụ tài chính và công nghệ. Tại đó, các doanh nghiệp khởi nghiệp và doanh nghiệp mới tham gia vào thị trường sử dụng công nghệ để cải tiến, đổi mới các sản phẩm và dịch vụ đang được cung cấp bởi các định chế tài chính truyền thống. Theo định nghĩa của IOSCO (2017): Fintech là thuật ngữ được sử dụng để miêu tả các mô hình kinh doanh sáng tạo và công nghệ mới nổi có khả năng biến đổi ngành dịch vụ tài chính. Các mô hình kinh doanh công nghệ tài chính sáng tạo thường cung cấp một hoặc nhiều loại dịch vụ tài chính theo cách tự động hóa thông qua việc sử dụng Internet. Công nghệ mới nổi như hệ thống điện toán nhận thức, học máy, Trí tuệ nhân tạo và công nghệ sổ cái phân tán được ứng dụng bởi những tổ chức Fintech mới gia nhập thị trường và cả những định chế tài chính truyền thống có tiềm năng thay đổi cơ bản ngành dịch vụ tài chính. 1 Email của tác giả: lanhuong1702@gmail.com 202 Kỷ yếu HộI THảO KHOA HọC QUốC GIA 'CÁCH MạNG CÔNG NGHIệP 4.0 VÀ NHữNG ĐổI MớI TRONG LĨNH VựC TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG' Ở Việt Nam, Theo NHNN, Fintech được định nghĩa như sau: “Fintech là viết tắt của cụm từ financial technology (công nghệ tài chính), được hiểu theo nghĩa là việc áp dụng các công nghệ đổi mới, sáng tạo và hiện đại cho lĩnh vực tài chính (bao gồm ngân hàng, bảo hiểm, quỹ đầu tư, quỹ hưu trí, dịch vụ thanh toán và các cơ sở hạ tầng tài chính...), nhằm mang tới cho khách hàng các giải pháp/dịch vụ tài chính minh bạch, hiệu quả và thuận tiện với chi phí thấp hơn so với các dịch vụ tài chính truyền thống.” Như vậy, thuật ngữ Fintech liên quan tới việc ứng dụng sáng tạo công nghệ tiên tiến vào lĩnh vực tài chính, thiết kế và cung cấp các sản phẩm và dịch vụ tài chính số hóa. Các công ty khởi nghiệp Fintech sử dụng những tiến bộ công nghệ để cải tiến các dịch vụ tài chính như quá trình thanh toán, chống gian lận, cải thiện các kế hoạch tài chính, quản lý tài sản, cho vay và gây quỹ. Nền tảng cho sự ra đời và phát triển bùng nổ của Fintech (i) Tác động của khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 tới niềm tin vào hệ thống ngân hàng và dịch vụ tài chính truyền thống. Khủng hoảng tài chính năm 2008 đã dẫn tới sự mất tin tưởng của thị trường vào những ngân hàng lớn. Đồng thời, thị trường trở nên cởi mở hơn đối với những dịch vụ tài chính mới, được đưa ra bởi các công ty khởi nghiệp. Khủng hoảng năm 2008 cũng làm gia tăng các quy định bắt buộc để đảm bảo an toàn hệ thống, nhiều ngân hàng không đáp ứng được các nhu cầu của khách hàng, đồng thời chi phí hoạt động của các định chế tài chính truyền thống có xu hướng tăng, hệ thống hoạt động thiếu linh hoạt, thiếu minh bạch và ẩn chứa nhiều tiêu cực. (ii) Kỳ vọng của khách hàng đối với dịch vụ tài chính. Khách hàng ngày càng quen thuộc với trải nghiệm công nghệ số tiện ích do các công ty công nghệ như Google, Amazon, Facebook và Apple cung cấp, do đó, họ cũng mong đợi những dịch vụ mới có chất lượng tương đương, cho phép cá nhân hóa và số hóa các tương tác của khách hàng từ nhà cung cấp dịch vụ tài chính. (iii) Rào cản gia nhập thị trường đối với các công ty Fintech tương đối thấp. Các công ty Fintech có cơ hội tận dụng lợi thế của công nghệ mới và các dịch vụ sẵn có trên điện toán đám mây, giao diện lập trình ứng dụng (API) để tiết kiệm chi phí đầu tư. Chi phí của việc khởi tạo một doanh nghiệp công nghệ đang ngày một giảm. Trong khi đó, việc tiếp cận với các nguồn vốn đầu tư mạo hiểm thuận tiện hơn. Các quỹ đầu tư mạo hiểm đã tăng đầu tư vào Fintech trong những năm qua, chạm mốc 25 tỷ USD vào năm 2015. Các công ty Fintech cũng chưa bị giới hạn bởi các điều luật và quy định chặt chẽ về vốn, hoạt động... như các định chế tài chính truyền thống, quy mô lớn, do đó các Fintech có chi phí hoạt động thấp hơn và nhiều thuận lợi hơn khi đáp ứng nhu cầu của khách hàng. 203 Kỷ yếu HộI THảO KHOA HọC QUốC GIA 'CÁCH MạNG CÔNG NGHIệP 4.0 VÀ NHữNG ĐổI MớI TRONG LĨNH VựC TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG' (iv) Sự phát triển nhanh chóng của công n ...