Y học cổ truyền KIM QUÝ Part7

Y học cổ truyền KIM QUÝ Part7THIÊN THỨ MƯỜI LĂM MẠCH, CHỨNG VÀ PHÉP TRỊ BỆNH HOÀNG ĐẢN ĐIỀU 1 Thốn khẩu mạch Phù mà hoãn, Phù thời là phong, hoãn thời là Tý, Tý không phải là Trúng phong, tứ chi khổ phiền, (tay chân bứt rứt khó chịu) Tỳ hẳn sắc vàng, vì ứ nhiệt hành (ở biểu phần). ĐIỀU 2 Phu dương mạch Khẩn mà Sác, Sác thời là nhiệt, nhiệt thời tiêu cốc (thường ăn, hay đói), Khẩn thời là hàn ăn vào sinh đầy. Mạch Xích Phù là thương Thận. Phu dương mạch Khẩn là...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Y học cổ truyền KIM QUÝ Part7Y học cổ truyền KIM QUÝ Part7 THIÊN THỨ MƯỜI LĂM MẠCH, CHỨNG VÀ PHÉP TRỊ BỆNH HOÀNG ĐẢN ĐIỀU 1 Thốn khẩu mạch Phù mà hoãn, Phù thời là phong, hoãn thời là Tý, Tý không phải làTrúng phong, tứ chi khổ phiền, (tay chân bứt rứt khó chịu) Tỳ hẳn sắc vàng, vì ứ nhiệthành (ở biểu phần). ĐIỀU 2 Phu dương mạch Khẩn mà Sác, Sác thời là nhiệt, nhiệt thời tiêu cốc (thường ăn, hayđói), Khẩn thời là hàn ăn vào sinh đầy. Mạch Xích Phù là thương Thận. Phu dươngmạch Khẩn là thương Tỳ. Phong hàn chọi nhau, ăn cơm vào choáng váng, cốc khíkhông tiêu, trong Vỵ có thấp nhiệt, trọc khí chảy xuống, tiểu tiện không thông, Âm bịhàn, nhiệt chảy vào Bàng quang, mình mẩy đều vàng, tên gọi là Cốc đản. Trên trán đen, hơi có hãn, trong bàn tay, bàn chân, nóng, vừa tối phát nhiệt, Bàngquang cấp (trạng thái khó chịu), tên gọi là Nữ lao đản. Bụng giống như bệnh thủy - bấttrị. Trong Tâm bứt rứt mà nóng, không ăn được, tên gọi Tửu đản. ĐIỀU 3 Dương minh bệnh, ăn khó no, no thời phát phiền, đầu choáng váng, tiểu tiện hẳnkhó, đó là muốn thành Cốc đản, tuy hạ đi, bụng vẫn đầy, sở dĩ như vậy, vì là mạch Trì. ĐIỀU 4 Bệnh Tửu Hoàng đản, hẳn tiểu tiện không lợi, trong Tâm nóng, dưới chân nóng, làchứng của nó. ĐIỀU 5 Người bị Tửu hoàng đản, hoặc không nóng, nói năng không loạn, thần trí yên tịnh,bụng đầy muốn thổ, mũi ráo, mạch Phù trước thổ đi, mạch Huyền, trước hạ đi. ĐIỀU 6 Tửu đản, trong Tâm nóng, muốn thổ, cho thổ đi - lành. ĐIỀU 7 Tửu đản hạ đi, lâu rồi thành Hắc đản, mắt xanh, mặt đen, trong Tâm dáng như ăn tỏi(-giữa Vỵ có cảm giác nhiệt đốt, tức là chứng Tâm trung úc nùng), đại tiện sắc đen bìphu không có cảm giác, mạch Phù, Nhược tuy đen nhưng hơi vàng, cho nên biết. ĐIỀU 8 Thầy nói : Bệnh Hoàng đản, phát nhiệt, phiền, suyễn, bụng đầy, miệng ráo vì lúcbệnh phát, dùng hỏa bức bách cho hãn ra, 2 nhiệt tương đắc (hỏa và nhiệt kết lại vớinhau). Nhưng người mắc bệnh Hoàng đản do thấp mà sinh ra. Khắp mình phát nhiệtmà vàng, trong bụng nhiệt, nhiệt ở lý, nên hạ đi. ĐIỀU 9 Mạch Trầm, khát muốn uống nước, tiểu tiện không lợi đều là phát hoàng. ĐIỀU 10 Bụng đầy, lưỡi nuy hoàng (vàng không tươi), nóng nảy không ngủ được, thuộc ngườimắc bệnh Hoàng đản. Án : Ngời là Chữ “Thân nuy hoàng” không phải “lưỡi nuy hoàng”. ĐIỀU 11 Bệnh Hoàng đản, kỳ hạn 18 ngày, trị 10 ngày trở lên bớt, ngược lại, nặng, khó trị. ĐIỀU 12 Đản mà khát, Đản khó trị, Đản mà không khát, Đản có thể trị. Ứ ở âm bộ, người bệnhhẳn ói, ứ ở dương bộ, người bệnh lạnh run mà phát nhiệt. ĐIỀU 13 Cốc đản làm nên bệnh, nóng lạnh, không ăn, ăn tức đầu choáng váng, Tâm hungkhông yên, lâu lâu phát vàng là Cốc đản, Nhân trần cao thang chủ về bệnh ấy. NHÂN TRẦN CAO THANG PHƢƠNG Nhân trần cao : 6 lạng Chi tử : 14 quả Đại hoàng : 2 lạng Dùng 1 đấu nước, trước đun Nhân trần giảm 6 t hăng cho 2 vị kia vào đun lấy 3thăng, bỏ bã, phân 3, uống nóng, 3 lần. Tiểu tiện nên lợi, tiểu ra như nước Bồ kết, sắcđỏ tươi. Một đêm bụng giảm, Hoàng theo tiểu tiện ra. ĐIỀU 14 Người bệnh Hoàng đản chập tối phát nhiệt, mà lại ghét lạnh, đó là mắc bệnh Nữ lao,Bàng quang cấp, (bức xúc khó chịu), thiếu phúc đầy, khắp mình vàng, trên trán đen,dưới chân nóng, nhân đó sinh Hắc đản, bụng trướng như thủy thũng, đại tiện hẳn đen,thường nát, đó là bệnh Nữ lao, không phải bệnh thủy. Bụng đầy khó trị, Phàn thạch tánchủ về bệnh ấy. TIÊU THẠCH, PHÀN THẠCH TÁN Tiêu thạch - Phàn thạch (đốt) ngang nhau. Làm bột, dùng nước cháo Đại mạch uống 1 muỗng, ngày 3 lần, bệnh theo đại tiện ra,tiểu tiện màu vàng, đại tiện đen là đúng. ĐIỀU 15 Tửu Hoàng đản, trong Tâm não nồng hoặc nóng, đau. Chi tử, Đại hoàng thang chủvề bệnh ấy. CHI TỬ, ĐẠI HOÀNG THANG PHƢƠNG Chi tử : 14 quả Đại hoàng : 1 lạng Chỉ thực : 5 quả Đậu thị : 1 thăng Dùng 6 thăng nước, đun lấy 2 thăng, phân 3, uống nóng. ĐIỀU 16 Các nhà mắc bệnh Hoàng đản, chỉ nên lợi tiểu tiện, nếu mạch Phù, nên cho hãn rađể giải, Quế chi, Hoàng kỳ thang chủ về bệnh ấy. ĐIỀU 17 Các chứng Hoàng, Trư cao phát tiễn chủ về bệnh ấy. TRƢ CAO, PHÁT TIỄN PHƢƠNG Trư cao : nửa cân Loạn phát (bằng trứng gà) : 3 nắm Hòa trong cao đun đi, tóc tiêu, thuốc thành, phân làm 2 lần uống. Bệnh theo tiểu tiệnra. ...