Ảnh hưởng của những yếu tố văn hóa, xã hội đến vấn đề ăn uống của phụ nữ có thai của một xã ở miền Bắc Việt Nam - Đỗ Ngọc Nga

Tham khảo nội dung bài viết "Ảnh hưởng của những yếu tố văn hóa, xã hội đến vấn đề ăn uống của phụ nữ có thai của một xã ở miền Bắc Việt Nam" để nắm bắt được các văn hóa ăn uống của phụ nữ như: Phụ nữ vẫn ăn uống như thường lệ trong thời kỳ có thai, thai nghén không có lý do để nghỉ ngơi, phụ nữ có thai ít có quyền trong việc cầm tiền chi phí sinh hoạt gia đình,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ảnh hưởng của những yếu tố văn hóa, xã hội đến vấn đề ăn uống của phụ nữ có thai của một xã ở miền Bắc Việt Nam - Đỗ Ngọc Nga76 X· héi häc sè 3 (59), 1997¶nh h−ëng cña nh÷ng yÕu tè v¨n ho¸ - x· héi®Õn vÊn ®Ò ¨n uèng cña phô n÷ cã thaicña mét x· ë miÒn B¾c ViÖt Nam §ç Ngäc Nga T×nh tr¹ng dinh d−ìng cña phô n÷ cã thai kh«ng chØ ph¶n ¸nh t×nh tr¹ng søc khoÎ nãichung, mµ nã cßn ®ãng mét vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi h¹nh phóc cña c¶ mÑ vµ con. ThiÕu dù tr÷s¾t sÏ dÉn ®Õn thiÕu m¸u vµ thªm vµo ®ã lµ nh÷ng nguy c¬ bÊt lîi cho ng−êi mÑ trong khi sinh ®Î.KhÈu phÇn ¨n cña ng−êi mÑ nÕu bÞ thiÕu hôt sÏ gãp phÇn g©y ra ®Î non vµ trÎ s¬ sinh bÞ nhÑ c©n,ngoµi ra cßn cã thÓ kÐo theo nh÷ng nguy hiÓm cho bµo thai vµ trÎ s¬ sinh . Mét sè nghiªn cøu tr−íc ®©y ë ViÖt Nam cho thÊy thiÕu n¨ng l−îng tr−êng diÔn ¶nh h−ëng tõ40% ®Õn 50% phô n÷ trong ®é tuæi sinh ®Î, ®Æc biÖt ë c¸c vïng n«ng th«n n¬i mµ cã kho¶ng 80%d©n sè ®ang sinh sèng(WHO). TØ lÖ thiÕu m¸u do thiÕu s¾t cña phô n÷ cã thai lªn tíi 79%(WHO).KÕt qu¶ mét cuéc nghiªn cøu gÇn ®©y cho thÊy khÈu phÇn ¨n hµng ngµy cña phô n÷ cã thai n«ngth«n bao gåm chñ yÕu c¬m vµ rau, ®Æc biÖt l−îng can xi rÊt thÊp, trung b×nh chØ ®¹t 30% nhu cÇu®Ò nghÞ vµ l−îng s¾t chØ ®¹t 36%; Trong khi khÈu phÇn ¨n t¨ng dÇn víi th¸ng thai, th× ë n«ngth«n trong 3 th¸ng cuèi khÈu phÇn n¨ng l−îng trung b×nh chØ ®¹t 79% møc ®Ò nghÞ. Nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn søc khoÎ cña phô n÷ cµng ngµy cµng ®−îc x· héi nhËn thøcrâ dÇn. §¹i héi lÇn thø 7 §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1991) kªu gäi “B¶o vÖ søc khoÎ cho bµ mÑ vµtrÎ em vµ c«ng ¨n viÖc lµm cho phô n÷”. NhiÒu môc tiªu ®−îc ®−a ra ®Ó gi¶m tØ lÖ bÖnh tËt vµ tövong cña bµ mÑ còng nh− tö vong trÎ em xuèng cßn mét nöa vµo n¨m 2000. Cuéc nghiªn cøu nµy(Cuéc nghiªn cøu ®−îc tiÕn hµnh ë x· CÇn KiÖm tõ th¸ng 5 ®Õn th¸ng 6 n¨m 1996) nh»m ®ãnggãp cho nh÷ng môc tiªu vÒ søc khoÎ sinh s¶n cña quèc gia b»ng c¸ch ph¸t hiÖn nh÷ng ¶nh h−ëng®èi víi vÊn ®Ò ¨n uèng cña phô n÷ trong thêi kú cã thai. TÊt c¶ c¸c phô n÷ thuéc mÉu tham gia pháng vÊn s©u cã nghÒ chÝnh lµ lµm n«ng nghiÖpvµ cã lµm thªm mét sè nghÒ phô hoÆc bu«n b¸n nhá. Tuæi tõ 19 ®Õn 40. 15 phô n÷ cã chöa con so. Sè liÖu cña cuéc pháng vÊn nhãm tËp trung vµ pháng vÊn s©u ®· cung cÊp nh÷ng b»ngchøng cho thÊy r»ng thãi quen ¨n uèng cña phô n÷ trong thêi kú cã thai bÞ ¶nh h−ëng s©u s¾c bëinh÷ng vai trß x· héi cña hä. Nh÷ng mong muèn mang tÝnh tiªu chuÈn ®èi víi mét phô n÷ ®· kÕt h«n lµ chÞ ta ph¶i lµmviÖc kh«ng mÖt mái ®Ó x©y dùng gia ®×nh nhµ chång (kÓ c¶ gia ®×nh më réng vµ gia ®×nh h¹tnh©n), ph¶i k×m nÐn nh÷ng nhu cÇu vµ së thÝch v× c¸c thµnh viªn kh¸c cña gia ®×nh ®Æc biÖt lµng−êi giµ vµ trÎ em. Theo luËt ph¸p, vÞ trÝ cña ng−êi phô n÷ b×nh ®¼ng víi nam giíi, nh−ng trongthùc tÕ lµ thÊp h¬n nh− nhiÒu t¸c gi¶ ®· b×nh luËn (§ç Th¸i §ång, 1993; Lª Thi, 1994; NguyÔnThÞ Oanh, 1994; Th¸i ThÞ Ngäc D− vµ céng sù 1994). Ng−êi phô n÷ vèn bÞ mong muèn ph¶i chÞu®ùng khã kh¨n, kh«ng kªu ca, ph¶i t»n tiÖn, chÞu khã vµ ®ång ý víi nh÷ng mong muèn cña chångvµ bè mÑ chång (JamÝeon 1993:27). TiÒn c«ng cña phô n÷ nh×n chung, vÒ c¬ b¶n thÊp h¬n nam giíi Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn §ç Ngäc Nga 77(UBKHNN 1994) , ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng lao ®éng n«ng nghiÖp kh«ng cã kÜ n¨ng, kÜ x¶o nh−nh÷ng ng−êi phô n÷ n»m trong mÉu cña cuéc nghiªn cøu nµy. D−íi søc Ðp cña gia ®×nh, ng−êiphô n÷, ph¶i ®Î nhiÒu con. Con trai th−êng ®−îc thÝch h¬n v× hä sÏ tiÕp tôc thê cóng tæ tiªn , sÏ ëcïng bè mÑ suèt ®êi vµ cã thÓ ®¶m ®−¬ng ®−îc nh÷ng c«ng viÖc ®−îc tr¶ c«ng cao h¬n, trong khi®ã con g¸i sÏ ®i lÊy chång vµ ph¶i vÒ ë víi gia ®×nh nhµ chång. Së thÝch muèn cã con trai cã thÓ dÉn®Õn nhiÒu lÇn cã thai víi hy väng sÏ ®Î ®−îc con theo ý muèn. 1.1. Phô n÷ vÉn ¨n nh− th−êng lÖ trong thêi kú cã thai. Khi hái vÒ chÕ ®é ¨n uèng khi cã thai, nh÷ng ng−êi phô n÷ th−êng c−êi vµ tr¶ lêi, “chóngem vÉn ¨n nh− mäi khi”. “Nh− mäi khi” cã nghÜa lµ b÷a ¨n th−êng cã c¬m rau, d−a vµ thi tho¶ngcã thÞt, c¸ hoÆc ®Ëu phô. Khi ®Õn b÷a, mäi ng−êi th−êng ¨n cïng nhau, nh−ng nÕu cã nh÷ng lo¹ithøc ¨n ®¾t tiÒn (nh− thÞt) th× th−êng ®−îc giµnh cho c¸c em nhá, sau ®ã lµ nh÷ng ng−êi cao tuæitrong gia ®×nh vµ ®«i khi lµ ng−êi chång. Cßn ng−êi phô n÷ mang thai kh«ng ®−îc chän ®Ó h−ëng−u tiªn, v× ng−êi ta kh«ng quan niÖm ®−îc r»ng, bµo thai trong bông mÑ cÇn ph¶i ®−îc nu«i d−ìngtèt qua viÖc båi d−ìng cho ng−êi mÑ. §iÒu nµy cã thÓ do thiÕu hiÓu biÕt vÒ nh÷ng nhu cÇu sinh lý häctrong thêi kú thai nghÐn (sÏ ®−îc th¶o luËn ë phÇn sau), hoÆc do thùc tÕ bµo thai chØ ®−îc nu«i d−ìngmét c¸ch gi¸n tiÕp qua ng−êi mÑ mµ ng−êi mÑ kh«ng thuéc nhãm ®−îc ¨n thªm chÊt bæ. Theo nh÷ng tËp qu¸n truyÒn thèng , ...