Bài giảng Khám cấp cứu cơn đau bụng cấp tiếp cận phát hiện hình học – BS. Bùi Minh Thanh

"Bài giảng Khám cấp cứu cơn đau bụng cấp tiếp cận phát hiện hình học – BS. Bùi Minh Thanh" thông tin đến người học về tiếp cận bệnh nhân có tình trạng cấp; sử dụng các cận lâm sàng chẩn đoán; các ca lâm sàng minh họa.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Khám cấp cứu cơn đau bụng cấp tiếp cận phát hiện hình học – BS. Bùi Minh Thanh BS BÙI MINH THANHĐại học Y khoa Phạm Ngọc ThạchTiếp cận bệnh nhân (BN) có tình trạng bụng cấp- Bệnh lý- Chấn thươngSử dụng các cận lâm sàng chẩn đoán- CTM và sinh hóa- Siêu âm- Các loại XQ- CT scan và/hoặc MRICác ca lâm sàng minh họa1. BN nhập viện tại phòng CC :Hỏi gì để lấy thông tin ?1. BN nhập viện tại phòng CC: Hỏi gì để lấy thông tin ?Sơ lược : - Xác định đúng BN: tên, tuổi ,địa chỉ,… - Đánh giá tri giác , sinh hiệu - Lý do nhập viện - Diễn tiến của bệnh ĐỢT NÀY ( Bệnh sử)- Hỏi và quan sát, đánh giá + Tri giác, sự thức tỉnh ? + Thái độ hợp tác ? + Sự thành thật ?Các dấu hiệu có thể nhìn thấy : +Nhiễm trùng : môi khô, lưỡi dơ, hơi thở hôi +Mất máu cấp : da xanh, kích động hoặc lừ đừ +Tắc mật : vàng da, bụng báng +Tắc ruột : bụng chướng, quai ruột nổi, rắn bò- Giải thích: cách thức và vị trí thăm khám- Vừa khám vừa hỏi- Liên quan chặt chẽ với LDNVChú ý các hội chứng (hội chứng bụng cấp)- hội chứng xuất huyết nội- hội chứng viêm phúc mạc- hội chứng vàng da tắc mật- hội chứng tắc ruột- các vùng đau Đừng quên : BIẾN CHỨNG CỦA CÁC BỆNH LÝNỘI KHOA ĐI KÈMTHĂM KHÁM ĐẶC BIỆT- Thăm trực tràng âm đạo : -Che chắn và đảm bảo sự riêng tư của BN - Giải thích rõ : vì sao khám, khám như thế nàoBN nữ : LUÔN LUÔN PHẢI CÓ NHÂN VIÊN Y TẾLÀ NỮ TRONG PHÒNG KHÁM !!!THĂM KHÁM ĐẶC BIỆTChọc dò hoặc chọc rửa ( ổ bụng, màng phổi)- Giải thích lý do cần chọc- Lợi điểm- Nguy cơ tai biến gì ?- Giấy cam kếtCÁCH THĂM KHÁM- Vừa thăm khám vừa hỏi bệnh- Cho thấy CÓ SỰ QUAN TÂM+THÔNG CẢM ĐẾNBỆNH NHÂN ( không phải chỉ là căn bệnh hoặc bệnhnguyên)- Sự nhẹ nhàng của thao tác khám- Vùng không đau  đau* Giải thích bệnh, vấn đề mổ , mức độ nặng hoặc các nguycơ : NÊN PHỐI HỢP VỚI BS CHUYÊN KHOA ĐỂGIẢI THÍCHTrả lời câu hỏi: Tại sao cần phải làm các xét nghiệm đó ?VÍ DỤ- BN nghi VRT : Công thức máu , Siêu âm bụng, KUB,v.v..- BN nghi tắc ruột : XQ bụng , siêu âm bụng, sinh hóa máu CT scan ?- BN viêm túi mật : : XQ bụng , siêu âm bụng, sinh hóamáu  CT scan ?Công thức máu trả lời vấn đề gì ?- Bạch cầu : 12.000 ? 25.000 ? Hay 2500 ?- Neutrophil- LymphoHồng cầu , Hb, Hct : vấn đề thiếu máu ?Tiểu cầu ? Chức năng đông máu : nhiễm trùng, cần can thiệp ? Nhóm máu : dự trù truyền máu Các chỉ số khác Chức năng gan- thận ? Chức năng thận : ure (BUN), creatinin : để làm gì ?Chức năng gan ? GOT , GPT (AST, ALT) ? Đánh giá sự hoại tử của tế bào gan ( hoặc tim…) Lý do tăng men gan ?Chức năng gan : các nhóm chức năng- bài tiết, khử độc- tổng hợp- nội tiết- tạo máu- khácCác XN thường dùng: Bilirubin TP/TT , GGT , Photphatase kiềm: Bộ tắc mật trong sinh hóa Protein , Albumin Đông máuCác xét nghiệm sinh hóa khác (khi nào làm ?)- Ion đồ- Cồn trong máu- Beta- HCG- Amylase1. SIÊU ÂM - Không xâm lấn - Thực hiện được nhiều lần - Đánh giá tốt các tạng đặc và dịch - Đánh giá kém : khí hoặc bụng chướng hơi - Phụ thuộc vào Khả năng người đọc KQDùng siêu âm để làm gì ? Mong muốn các kết quả gì ?Tình huống1. BN nữ 18t, đau HCP 1 ngày âm ỉ2. BN nữ 55t, đau HSP 3 ngày , có sốt3. BN nam, 43t, đau HSP ,có vàng da, có VGSVB- X-Quang bụng đứng(Xquang bụngkhông sửa soạn)Đọc những gì trên phim ?- Họ, tên BN, ngày giờ chụp. Tính chất phim- Vị trí các tạng bình thường- Các bất thường quan sát thấy Hơi tự do Mực nước hơi Vật cản quang hoặc dị vật Nước trong bụng Đường mỡ …Hình 1Hơi tự do dướihoành 2 bên+ liệt ruột