Bài giảng Kinh tế công cộng: Phần 1 - ThS. Dư Anh Thơ

Bài giảng Kinh tế công cộng: Phần 1 được biên soạn gồm các nội dung chính sau: Tổng quan về vai trò của chính phủ trong nền kinh tế thị trường và đối tượng nghiên cứu của môn học kinh tế công cộng; chính phủ với vai trò phân bổ lại nguồn lực nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế; chính phủ với vai trò phân phối lại thu nhập nhằm đảm bảo công bằng xã hội. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Kinh tế công cộng: Phần 1 - ThS. Dư Anh Thơ ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ -------- BÀI GIẢNG KINH TẾ CÔNG CỘNG Người thực hiện: Th.s Dư Anh Thơ Huế, tháng 5 năm 2023 Mục lục CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ VAI TRÒ CỦA CHÍNH PHỦ TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU CỦA MÔN HỌC KINH TẾ CÔNG CỘNG ...................................................................................................................................... 1 1. Chính phủ trong nền kinh tế thị trường. .......................................................................... 1 1.1. Quá trình phát triển nhận thức về vai trò của Chính phủ......................................... 1 1.2. Sự thay đổi vai trò Chính phủ trong quá trình phát triển ......................................... 4 1.3. Chính phủ và khu vực công cộng ............................................................................ 5 1.4. Các giai đoạn phát triển của khu vực công ở Việt Nam. ......................................... 6 1.5. Chính phủ trong vòng tuần hoàn kinh tế. ................................................................ 8 2. Cơ sở khách quan cho sự can thiệp của Chính phủ vào nền kinh tế. .......................................11 2.1. Kinh tế học phúc lợi và các tiêu chuẩn về hiệu quả sử dụng nguồn lực................ 11 2.2. Định lý cơ bản của Kinh tế học phúc lợi. .............................................................. 15 2.3. Thất bại thị trường - cơ sở để Chính phủ can thiệp vào nền kinh tế ................................16 2.4. Những cơ sở khác cho sự can thiệp của Chính phủ vào nền kinh tế. ...............................18 3. Chức năng, nguyên tắc và những hạn chế trong sự can thiệp của Chính phủ vào nền kinh tế thị trường........................................................................................................... 19 3.1. Chức năng của Chính phủ. ..................................................................................... 19 3.2. Nguyên tắc cơ bản cho sự can thiệp của Chính phủ vào nền kinh tế thị trường ... 20 3.3. Những hạn chế của Chính phủ khi can thiệp. ........................................................ 20 4. Đối tượng, nội dung và phương pháp nghiên cứu môn học.......................................... 21 4.1. Đối tượng nghiên cứu của môn học. ...................................................................... 21 4.2. Nội dung nghiên cứu môn học. .............................................................................. 23 4.3. Phương pháp luận nghiên cứu. .............................................................................. 23 BÀI TẬP VÀ CÂU HỎI ................................................................................................. 24 PHỤ LỤC CHƯƠNG 1 .................................................................................................. 26 CHƯƠNG 2: CHÍNH PHỦ VỚI VAI TRÒ PHÂN BỔ LẠI NGUỒN LỰC NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH TẾ ..................................................................................... 32 1. Độc quyền ..................................................................................................................... 32 1.1. Độc quyền thường.................................................................................................. 32 1.2. Độc quyền tự nhiên. ............................................................................................... 35 2. Ngoại ứng ...................................................................................................................... 37 2.1. Khái niệm và đặc điểm. ......................................................................................... 37 2.2. Ngoại ứng tiêu cực. ................................................................................................ 38 2.3. Ngoại ứng tích cực. ................................................................................................ 43 3. Hàng hoá công cộng ...................................................................................................... 45 3.1. Khái niệm và thuộc tính cơ bản của hàng hoá công cộng. .................................... 45 3.2. Đường cầu tổng hợp của hàng hóa công cộng và hàng hóa cá nhân ..................... 47 3.3. Cung cấp hàng hoá công cộng. .............................................................................. 53 3.4. Cung cấp công cộng hàng hoá cá nhân. ................................................................. 57 4. Thông tin không đối xứng ............................................................................................. 59 4.1. Tính phi hiệu quả của thị trường do thông tin không đối xứng. ............................ 60 4.2. Nguyên nhân gây ra hiện tượng thông tin không đối xứng. .................................. 60 4.3. Mức độ nghiêm trọng của thất bại về thông tin không đối xứng với các loại hàng hoá. ................................................................................................................................ 62 4.4. Các giải pháp khắc phục thông tin không đối xứng. .............................................. 62 BÀI TẬP VÀ CÂU HỎI ................................................................................................... 64 CHƯƠNG 3: CHÍNH PHỦ VỚI VAI TRÒ PHÂN PHỐI LẠI THU NHẬP NHẰM ĐẢM BẢO CÔNG BẰNG XÃ HỘI ............................................................................................... 72 1. Công bằng xã hội trong phân phối thu nhập. ................................................................ 72 1.1. Khái niệm công bằng. ............................................................................................ 72 1.2. Thước đ ...