Bài giảng Kinh tế môi trường: Chương 1 - Nguyễn Ngọc Lan

Chương 1 - Đối tượng, nhiệm vụ và phương pháp nghiên cứu kinh tế môi trường. Sau khi học xong chương này người học sẽ nắm được: Sự ra đời tất yếu khách quan của môn học Kinh tế môi trường; đối tượng, nhiệm vụ nghiên cứu của Kinh tế môi trường; ý nghĩa thực tiễn của môn học này trong việc giải quyết những vấn đề môi trường nảy sinh trong quá trình phát triển kinh tế.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Kinh tế môi trường: Chương 1 - Nguyễn Ngọc Lan KINH TẾ MÔI TRƯỜNG Giảng viên: Nguyễn Ngọc Lan                     Khoa Quản trị kinh doanh Điện thoại:  0906112986 Email:         ngoclan073@gmail.com TÀI LIỆU 1. Tài liệu chính:     Kinh tế môi trường, Học viện Tài chính, năm  2013. 2. Tài liệu tham khảo:     Kinh tế và Quản lí môi trường, Trường ĐH Kinh  tế quốc dân, năm 2003.     Các tài liệu, giáo trình Kinh tế môi trường khác.    3. Trang web:     Tổng cục môi trường: www.vea.gov.vn     Bộ Tài nguyên và môi trường: www.monre.gov.vn     Chương trình môi trường của LHQ:  www.unep.org CHƯƠNG 1  ĐỐI TƯỢNG, NHIỆM VỤ VÀ  PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN  CỨU KINH TẾ MÔI TRƯỜNG Mục tiêu      Sau khi học xong chương 1, sinh viên cần nắm được: ­ Sự ra đời tất yếu khách quan của môn học Kinh tế môi  trường. ­ Đối tượng, nhiệm vụ nghiên cứu của Kinh tế môi trường. ­ Ý nghĩa thực tiễn của môn học này trong việc giải quyết  những vấn đề môi trường nảy sinh trong quá trình phát triển  kinh tế. 1.1. Khái quát sự ra đời và phát triển KTMT: Kinh tế tri thức Nền văn minh công nghiệp Nền văn minh nông nghiệp  Kinh tế tự nhiên Kinh tế tự nhiên Con người sống hài hòa với thiên nhiên. Nền văn minh nông nghiệp Môi trường tuy có bị tác động mạnh nhưng chưa đến mức bị  phá vỡ nghiêm trọng và còn mang tính cục bộ.  Nền văn minh công nghiệp     Sự suy thoái môi trường đã ngày càng trở nên gay  gắt và nghiêm trọng hơn trên phạm vi toàn cầu. * Nạn cạn kiệt các nguồn tài nguyên thiên  nhiên. Tài nguyên khoáng sản đang cạn kiệt nhanh chóng Nguồn nước ngọt đang khan hiếm dần. Suy thoái đất ngày càng gia tăng. Rừng đang bị phá hủy nghiêm trọng. Đa dạng sinh học đang giảm sút từng ngày… * Nạn ô nhiễm nặng nề môi trường sống. Biến đổi khí hậu Thủng tầng ozone Mưa axit Ô nhiễm không khí Ô nhiễm nguồn nước… Biến đổi khí hậu là thách thức nghiêm trọng nhất đối  với nhân loại trong thế kỉ 21.      “BĐKH là sự biến đổi về trạng thái của hệ thống khí  hậu, được nhận biết qua sự biến đổi về trung bình  hoặc sự biến động của các thuộc tính của nó, được duy  trì trong một thời kì dài, điển hình là hàng thập kỉ hoặc  dài hơn”. Nguyên nhân của biến đổi khí hậu: + Do quá trình tự nhiên + Do hoạt động của con người gây ra (chủ  yếu) Hậu quả của biến đổi khí hậu: Băng tan Nước biển dâng lên sẽ nhấn chìm những vùng đất  thấp Thiên tai gia tăng cả về cường độ và sức tàn  phá… Việt Nam là một trong 5 nước chịu ảnh hưởng nặng nề  nhất của biến đổi khí hậu .  Kịch bản biến đổi khí hậu và nước biển dâng trong báo  cáo đánh giá lần thứ 5 vào cuối năm 2012 cho biết:             Đến cuối thế kỷ XXI, nhiệt độ trung bình năm của  Việt Nam tăng 2 ­ 3°C,  mực nước biển dâng từ  57 ­  73cm.        Còn theo kịch bản phát thải CO2 cao thì mực nước  biển sẽ dâng từ 78­95cm, riêng khu vực Cà Mau đến Kiên  Giang có thể lên tối đa 105cm.      Tính trung bình trong hai thập kỷ qua, thiên tai liên  quan đến biến đổi khí hậu ở Việt Nam hàng năm gây  tổn thất về người và tài sản là 457 người và 1,8 tỷ  USD chiếm 1,2% GDP.                                   Với mực nước biển dự báo dâng cao 1m vào năm  2100 thì nền kinh tế Việt Nam sẽ chịu thiệt hại  khoảng 17 tỷ đô la Mỹ hàng năm, gây ngập 12% diện  tích đất ven biển và ảnh hưởng tới cuộc sống của  23% dân số sống tại khu vực này. Kinh tế môi trường là gì?          Kinh tế môi trường là một nhánh của kinh tế học,  nghiên cứu các vấn đề môi trường theo quan điểm và  phương pháp phân tích của kinh tế học, tập trung vào các  nội dung sau:           + Xem xét các hoạt động kinh tế ảnh hưởng đến môi  trường ra sao?               + Xem xét cách thay đổi thể chế và chính sách kinh tế  nhằm cải thiện môi trường. Mối liên kết (a): Nghiên cứu vai trò  Mối liên kết (b): Nghiên cứu dòng  cung cấp nguyên vật liệu thô của môi  chu chuyển các chất thải từ hoạt  trường thiên nhiên cho hoạt động kinh  động kinh tế và các tác động của  tế, được gọi là Kinh tế tài nguyên thiên  chúng lên môi trường thiên nhiên,  nhiên. được gọi là Kinh tế chất lượng môi  trường.      Kinh tế môi trường tương tự và khác với môn học kinh tế  học như thế nào? Kinh tế môi trường là một môn khoa học kinh tế vì môn  học này ứng dụng các lí thuyết kinh tế học để nghiên cứu  cách thức khai thác, sử dụng tối ưu tài nguyên thiên nhiên  và kiểm soát ô nhiễm môi trường một cách hiệu quả nhất. ...