Bài giảng Kinh tế môi trường - Chương 5: Kiểm soát ô nhiễm môi trường bằng công cụ kinh tế

Bài giảng Kinh tế môi trường - Chương 5: Kiểm soát ô nhiễm môi trường bằng công cụ kinh tế, trình bày các nội dung chính sau Nguyên tắc người gây ô nhiễm trả tiền (PPP); Mức ô nhiễm tối ưu; Quyền sở hữu tài sản (Định lý Coase); Thuế thải; Thuế Pigou; Giấy phép thải có thể chuyển nhượng; Ký thác - hoàn trả; Trợ cấp môi trường; Ký quỹ môi trường; Chi trả dịch vụ môi trường. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Kinh tế môi trường - Chương 5: Kiểm soát ô nhiễm môi trường bằng công cụ kinh tế CHƯƠNG V KIỂM SOÁT Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNGBẰNG CÔNG CỤ KINH TẾ Nội dungI. Nguyên tắc người gây ô nhiễm trả tiền (PPP)II. Mức ô nhiễm tối ưuIII. Quyền sở hữu tài sản (Định lý Coase)IV. Thuế thảiV. Thuế PigouVI. Giấy phép thải có thể chuyển nhượngVII. Ký thác - hoàn trảVIII. Trợ cấp môi trườngIX. Ký quỹ môi trườngX. Chi trả dịch vụ môi trường (PES)Vai trò của các công cụ kinh tế trong kiểm soát ô nhiễm Các công cụ kinh tế được Nhà nước sử dụng nhằm 2 mục đích:- Điều chỉnh hành vi của người tiêu dùng và nhà sản xuất. Đây là mục đích khuyến khích.- Tìm nguồn vốn cho việc sản xuất hàng hóa và dịch vụ công cộng. Đây là mục đích bồi hoàn chi phí. Ưu điểm:- Đưa các khoản chi phí về tổn hại môi trường vào giá cả thị trường để nhà sản xuất và người tiêu dùng cùng gánh chịu.- Khuyến khích nhà sản xuất không sử dụng đầu vào có hại cho môi trường và người tiêu dùng không tiêu thụ các sản phẩm gây hại môi trường- Khuyến khích nhà sản xuất đầu tư vào công nghệ kiểm soát ô nhiễm và các phương pháp không gây ô nhiễm môi trường.- Tạo nguồn tài chính để sử dụng vào các mục đích có lợi cho môi trường.I. Nguyên tắc người gây ô nhiễm trả tiền (PPP) Nguyên lý căn bản: Giá cả của một loại hàng hóa hay dịchvụ phải thể hiện đầy đủ tổng chi phí sản xuất ra nó, bao gồm chiphí của tất cả các tài nguyên được sử dụng và làm ô nhiễm. Nguyên tắc PPP khắc phục những thất bại của thị trườngbằng cách buộc những người gây ô nhiễm phải “nội hóa” các chiphí ngoại ứng do họ tạo ra. Vd: thuế ô nhiễm, lệ phí… I. Nguyên tắc người gây ô nhiễm trả tiền (PPP)Lợi íchChi phí M NP B EC M E Mức độ hoạt động kinh tế O QA Qs Qm Q W O WA Ws Wm Mức độ ô nhiễmI. Nguyên tắc người gây ô nhiễm trả tiền (PPP) Nguyên tắc PPP cho phép những người gây ônhiễm có quyền xả 1 lượng chất thải ở mức chấp nhậnđược mà không phải trả phí ô nhiễm.II.MỨC Ô NHIỄM TỐI ƯUÔ nhiễm tối ưu- Là mức ô nhiễm mà tại đó lợi ích ròng của xã hội được tối đa hoá- Là mức ô nhiễm tương ứng với sản lượng tối ưu của xã hội.- Có 3 cách giảm mức ô nhiễm: • Giảm sản lượng: MNPB • Công nghệ xử lý: MAC • Kết hợp cả 2: MNPB và MAC Chi phí MNPB MEC d a b c O Q* Qm- DiÖn tÝch b? b: ThiÖt h¹i ngo¹i vi tèi ưu- DiÖn tÝch a +b? a +b: Tæng lîi nhuËn cña nhµ SX t¹i møc « nhiÔm tèi - DiÖn tÝch a? ưu- DiÖn tÝch c+ d? a: Lîi Ých rßng cña x· héi t¹i møc « nhiÔm tèi ưu- DiÖn tÝch c? c+ Møc thiÖt h¹i ngo¹i vi kh«ng tèi u cÇn ph¶i lo¹i bá d: c: Møc lîi nhuËn cña nhµ SX mµ x· héi kh«ng mong muèn 1.Gi¶m«nhiÔmb»ng c ¸c hg i¶ms ¶nlượng $ MDC/MEC b a O Wa Wb Lưîng « nhiÔm- ¤ nhiÔm tăng tõ Wa  Wb: thiÖt h¹i tăng thªm lµ b NÕu gi¶m « nhiÔm tõ Wb  Wa: lîi Ých cña viÖc gi¶m «nhiÔm chÝnh lµ thiÖt h¹i b phßng tr¸nh ®îc2. Giảm ô nhiễm b ằ ng c «ng ng hÖxö lý Chi phí MAC Tæng chi phÝ gi¶m th¶i O S A Møc « nhiÔmMAC lµ chi phÝ gi¶m th¶i tăng lªn khi DN gi¶m th¶i thªm được 1 ® n ¬vÞ « nhiÔm.MAC = dTAC/dWChi phÝ gi¶m th¶i lµ chi phÝ l¾p ® vµ Æt sö dông thiÕt bÞ gi¶m th¶iLîi Ých gi¶m th¶i/ gi¶m « nhiÔm lµ thiÖt h¹i phßng tr¸nh được3. Các yếu tố ảnh hưởng đến mức ô nhiễm tối ưu Đổimớicôngnghệsảnxuất Côngnghệxửlýchấtthải Giácảthịtrường ChínhsáchIII. QUYỀN SỞ HỮU TÀI SẢN1. Khái niệm quyền sở hữu tài sản Định lý Coase bác bỏ sự can thiệp của Chính phủtrong việc kiểm soát ô nhiễm và ủng hộ biện phápmặc cả trên thị trường, được hỗ trợ bằng quyền sở hữutài sản để đạt đến mức ô nhiễm tối ưu.Giả định rằng:-Quyền tài sản được phân định rõ ràng-Thông tin hoàn hảo về MEC, MNPB-Chi phí giao dịch bằng 02. Nếu quyền sở hữu trao cho người gây ô nhiễm:Cuộc mặc cả bắt đầu từ Qm và người bị thiệt hại vì ô nhiễm phải đền bù cho người gây ô nhiễm, để người này giảm sản lượng xuống mức tối ưu xã hội Qs. MNPB là chi phí cận biên (tối thiểu) trong mặc cả của người bị thiệt hại vì ô nhiễm MEC là lợi ích cận biên trong mặc cả của người bị thiệt hại vì ô nhiễm Mặc cả kết thúc tại điểm thỏa mãn nguyên tắc cân bằng cận biênNếu mức sản xuất giảm từ Qm xuống Q2: - Thiệt hại đối với người sản xuất: d - Chi phí do ô nhiễm gây ra mà người bị ô nhiễm tránh được: c+d - Lợi ích ròng của người bị ô nhiễm: cLợi íchChi phí H MNPB MEC F E a c b d O Q Q1 Qs Q2 Qm W O ...