Bài giảng Kinh tế phát triển: Chương 3 - PGS .TS Đinh Phi Hổ

Nhằm giúp các bạn sinh viên và giáo viên có thêm tài liệu tham khảo. Dưới đây là bài giảng Kinh tế phát triển chương 3: Mô hình lý thuyết và thực tiễn trình bày về khái niệm thước đo, thước đo đánh giá sự phát triển kinh tế, hoạch định chính sách, tăng trưởng kinh tế, cơ cấu nguồn lao động.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Kinh tế phát triển: Chương 3 - PGS .TS Đinh Phi Hổ Chương 3 PHÁT TRIỂN KINH TẾ: MÔ HÌNH LÝ THUYẾT & THỰC TIỄN PGS .TS Đinh Phi Hổ 1 TÀI LIỆU THAM KHẢO Viện nghiên cứu quản lý kinh tế TW, 2004. Kinh Tế Việt Nam 2003. NXB Chính trị quốc gia Hà Nội. A.P. Thirlwall, 1994. Growth and development with special reference to developing economies. London: the Macmillan Press LTD. Bruce R. Morris, 1967. Economic growth and development. USA: Pitman Publishing Corporation. M. Gillis, D. H. Perkins, M. Roemer and D.R. Snodgrass, 1983. Economics of Development. USA: W.W. Norton & Company, Inc. Robert J. Gordon, 1990. Macroeconomics. England: Foresman & Company. Robert S. Pindyck and Daniel.L. Rubinfeld, 1989. Microeconomics. New York: Macmillan Publishing Company. Đinh Phi Hổ, 2003. Kinh tế Nông nghiệp: Lý thuyết và thực tiển. NXB TK TP.HCM. Vũ T.Ngọc Phùng, 2005. GT Kinh Tế Phát Triển. NXB Lao Động Xã Hội. Đinh Phi Hổ, 2006. Kinh tế Phát triển: Lý thuyết và thực tiển. NXB TK TP.HCM. Bộ môn KTPT, ĐHKT TP.HCM, 1994. Kinh Tế Phát Triển. ĐHKT, TP.HCM. Olivier Blanchard, 2000. Phân tích chính sách kinh tế. Gíao trình kinh t ế vĩ mô của chương trình giảng dạy Fulbright. 2 GỢI Ý ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU 1. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế kinh tế Việt Nam (Đồng Bằng Sông Cửu Long/Miền Đông Nam Bộ/Tây Nguyên hoặc một địa phương) theo hướng CNH, HĐH: Nguyên nhân và giải pháp. 2. Phát triển kinh tếá Việt Nam (Đồng Bằng Sông Cửu Long/Miền Đông Nam Bộ/Tây Nguyên hoặc một địa phương) theo hướng bền vững: Hiện trạng và giải pháp. 3. Những bài học kinh nghiệm của thế giới về quá trình phát triển kinh tế theo hướng HĐH, CNH. 3 I. KHÁI NIỆM & THƯỚC ĐO 1. KHÁI NIỆM Phát triển là gì? Một quá trình vận động đi lên. (1) Đòi hỏi cần một thời gian dài, (2) Luôn thay đổi và (3) Xu hướng thay đổi theo hướng ngày càng hoàn thiện. Phát triển kinh tế là gì? Một quá trình thay đổi theo hướng hoàn thiện về mọi mặt của nền kinh tế bao gồm kinh tế, xã hội, môi trường và thể chế trong một thời gian nhất định. 4 Quaù trình hoøan thieän nhaém tôùi nhöõng muïc tieâu cô baûn naøo? (1). Phaûi duy trì ñöôïc taêng tröôûng kinh teá oån ñònh trong daøi haïn.Tieàn ñeà ñeå thöïc hieän caùc muïc tieâu khaùc cuûa quaù trình phaùt trieån. (2). Thay ñoåi cô baûn cô caáu neàn kinh teá. (3). Caûi thieän ñöôïc chaát löôïng cuoäc soáng cuûa ñaïi boä phaän daân cö bao goàm möùc höôûng thuï vaät chaát, tinh thaàn, quyeàn con ngöôøi, möùc ñoä coâng baèng xaõ hoäi, an ninh – an toøan ñöôïc ñaûm baûo. (4). Ñaûm baûo gìn giöõ vaø baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi töï nhieân. 5 Nhöõng gì laø maët traùi cuûa phaùt trieån kinh teá? (1). Ñaùnh ñoåi baèng vieäc khai thaùc quaù möùc taøi nguyeân töï nhieân, laøm hoûng moâi tröôøng sinh thaùi vaø moâi tröôøng soáng cuûa (2). Quaù nhaán maïnh ñeán huy ñoäng voán töø con ngöôøi. nöôùc ngoaøi, xem nheï vieäc huy ñoäng voán ñaàu tö trong nöôùc. (3). Söï phaân hoùa giaøu ngheøo giöõa caùc taàng lôùp daân cö ngaøy caøng lôùn. (4). Ñaàu tö phaùt trieån khoâng ñoàng ñeàu giöõa vuøng ñoâ thò - noâng thoân vaø vuøng mieàn nuùi. (5). Phaù boû truyeàn thoáng vaên hoùa toát ñeïp cuûa daân toäc. 6 Do ñoù ñoøi hoûi phaùt trieån kinh teá caàn quan taâm tôùi phaùt trieån toaøn dieän - söï phaùt trieån beàn vöõng. Theá naøo laø phaùt trieån beàn vöõng? - Phaùt trieån beàn vöõng (Sustainable Development) laø söï phaùt trieån ñaùp öùng nhöõng nhu caàu hieän taïi, nhöng khoâng gaây trôû ngaïi cho vieäc ñaùp öùng nhu caàu cuûa caùc theá heä mai sau. Noäi dung cuûa phaùt trieån beàn vöõng phaûi bao haøm söï phoái hôïp cuûa 3 maët: taêng tröôûng kinh teá, coâng baèng xaõ hoäi vaø baûo veä moâi tröôøng. - Phát triển kinh tế bền vững là mô hình phát triển, mà trong đó có sự ràng buộc giữa tăng trưởng GDP với môi trường tự nhiên, sự nghèo đói, và môi trường con người của dân cư . 7 2. THƯỚC ĐO ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ Bao gồm 3 nhóm chỉ tiêu phản ánh: Kinh tế (tăng trưởng kinh tế, thay đổi cơ cấu kinh tế), tiến bộ xã hội và môi trường. (1). Tăng trưởng kinh tế - Qui mô sản lượng quốc gia: GDP, GNP, PCI - Tốc độ tăng trưởng của GDP, GNP, PCI Xu hướng: Lớn về qui mô và duy trì tăng trưởng ổn định. 8 Bảng 1: Chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế của một số nước 2003 TT Teâ nöôù n c GDP GNP GNP theo PPP TyûUSD % TyûUSD USD/Ngöôø Tyû i USD USD/Ngöôøi I Theo nhoù nöôù m c 1 Thu nhaä cao p 29270 2,5 27732 28550 28603 29450 2 Thu nhaä trung bình p 5995 3,3 5732 1920 17933 6000 3 Thu nhaä thaá p p 1101 4,3 1038 450 5052 2190 II Ñoâ g Nam AÙ n 1 Singapore 91 6,3 90 21230 103 24180 2 Hoà g Koâ g n n 158 3,7 173 25430 196 28810 3 Haø Quoá n c 605 5,5 576 12020 859 17930 4 ThaùLan i 143 3,7 136 2190 462 7450 5 Indonesia 208 3,5 173 810 689 3210 6 Malaysia 103 5,9 94 3780 222 8940 7 Philipin 80 3,5 88 1080 379 4640 8 Vieä Nam t ...