Bài giảng Quan trắc và đánh giá chất lượng nước và không khí: Chương 4 - Phạm Khắc Liệu

Bài giảng Quan trắc và đánh giá chất lượng nước và không khí: Chương 4 cung cấp cho người học những kiến thức như: Quan trắc nước mặt; Quan trắc chất lượng nước liên tục, tự động; Quan trắc nước thải; Đánh giá chất lượng nước.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Quan trắc và đánh giá chất lượng nước và không khí: Chương 4 - Phạm Khắc Liệu Chương 4. Quan trắc vàđánh giá chất lượng nước4.1. Quan trắc nước mặt4.2. Quan trắc CLN liên tục, tự động4.2. Quan trắc nước thải4.4. Đánh giá CLN Bài giảng Quan trắc và đánh giá chất lượng nước và không khí 1Chương 4. Quan trắc và đánh giá CL nước4.1. Quan trắc nước mặt4.1.1. Vị trí trạm quan trắc và điểm lấy mẫu nước(1). Với sông, suối Quan trắc chất lượng nền  các vị trí ở thượng lưu, chưa có tác động nguồn xả thải,  nếu có các nhánh sông, chọn điểm sau hợp lưu, trộn lẫn các nhánh  chọn vị trí dễ tiếp cận. Quan trắc tác động  những nơi có nguồn thải: chọn vị trí dưới nguồn xả, nước trộn đều  nơi có dòng nhánh vào dòng chính: ít nhất 2 điểm, một ở thượng lưu điểm rẽ nhánh và một ở hạ lưu đủ xa để bảo đảm trộn lẫn hoàn toàn.  các sông bị ảnh hưởng triều: phải nắm rõ chế độ triều và lấy mẫu khi triều kiệt.Bài giảng Quan trắc và đánh giá chất lượng nước và không khí 2 Chương 4. Quan trắc và đánh giá CL nước Bảng: Khuyến cáo số lượng điểm lấy mẫu trên mỗi mặt cắt sông, suối theo loại hình thủy vực Lưu lượng trung Loại hình vực Số lượng điểm Số lượng mẫu bình năm (m3/s) nước lấy mẫu/mặt lấy theo độ cắt sâu/mặt cắtNhỏ hơn 5 Suối nhỏ 2 15 – 150 Suối 4 2150 – 1.000 Sông 6 3Lớn hơn 1.000 Sông lớn Tối thiểu là 6 4 (Nguồn: Deborah Chapman, 1998) Bài giảng Quan trắc và đánh giá chất lượng nước và không khí 3Chương 4. Quan trắc và đánh giá CL nước(2). Với hồ Chú ý các đặc điểm của hồ khi xác định vị trí quan trắc:  Dung tích nước, thời gian lưu nước  Hình dạng hồ  Sự phân tầng: với các hồ sâu, cô lập, ít bị gió xáo trộn,… Một số chỉ dẫn lựa chọn vị trí quan trắc nếu có xáo trộn tốt và khối lượng nước gia nhập lớn thì một vị trí gần giữa hồ là đủ  nếu hồ được chia thành nhiều vịnh hay lưu vực thì cần nhiều vị trí hơn.  Trường hợp chung: hệ thống ô lưới và đường cắt ngangTheo một số tài liệu, số lượng các điểm lấy mẫu tối thiếu sẽ bằng giá trị làm tròn của lôgarit diện tích hồ (theo mét vuông).Ví dụ: Hồ Tây có A=24 km2  số điểm = log(24*106)=7,38 ~ 7 điểmBài giảng Quan trắc và đánh giá chất lượng nước và không khí 4 Chương 4. Quan trắc và đánh giá CL nước4.1.2. Thông số quan trắc Thông số quan trắc tùy thuộc vào:  Mục tiêu quan trắc - nền, xu hướng diễn biến CLN, đánh giá ÔN do nguồn thải,…  Mục đích sử dụng nước – cấp nước sinh hoạt, cấp nước công nghiệp, nuôi trồng thủy sản,….  Đặc điểm đối tượng quan trắc – sông lớn, sông nhỏ, hồ, đầm phá, dòng chảy,…  Quy định trong các tiêu chuẩn chất lượng (QCVN 08:2015 về CLN mặt) hay quy định kỹ thuật (24/2017/TT-BTNMT)  Deborah Chapman (1998) khuyến cáo lựa chọn các thông số quan trắc theo các mục đích sử dụng nước khác nhau (xem file phụ lục). Các thông số đi kèm: thủy văn, sinh học Bài giảng Quan trắc và đánh giá chất lượng nước và không khí 5 Chương 4. Quan trắc và đánh giá CL nước4.1.3. Tần suất, thời gian lấy mẫu Tùy thuộc vào yêu cầu công tác quản lý môi trường, đặc điểm nguồn nước, khả năng đáp ứng về kinh phí, thiết bị... Quan trắc nền, tác động: tối thiểu 6 lần/năm, 2 tháng/lần Khi có những thay đổi theo chu kỳ cần thiết kế khoảng thời gian đủ ngắn giữa 2 lần lấy mẫu liên tiếp để phát hiện được những thay đổi. Những vị trí chịu tác động mạnh thủy triều hay có thay đổi lớn về vận tốc, hướng dòng chảy – nên lấy mẫu ít nhất 2 lần/ngày. Quan trắc sự cố MT-thu mẫu hàng ngày hoặc nhiều lần trong ngày. Bài giảng Quan trắc và đánh giá chất lượng nước và không khí 6 Chương 4. Quan trắc và đánh giá CL nướcTham khảo tần suất lấy mẫu ở các trạm GEMS/Water (lần/năm)Loại trạm Sông Hồ Nước ngầmTrạm cơ sở (nền) 4 – 12 4 2–4Trạm tác động Nước uống 12 – 24 6 -12 4 -12 Nước thủy lợi 12 2 4 Nước thủy 12 6 - sản Đa tác động 12 4 ...