Bài giảng Sán lá ký sinh

Bài giảng Sán lá ký sinh giới thiệu đến người học những kiến thức cơ bản về đặc điểm chung của sán lá, đặc điểm dịch tễ sán lá nhỏ ở gan, tác hại và biến chứng bệnh sán lá nhỏ ở gan, chẩn đoán bệnh sán lá nhỏ ở gan, điều trị bệnh sán lá nhỏ, phòng bệnh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Sán lá ký sinhSÁN LÁ KÝ SINH Đặc điểm chung của sán lá1. Hình thể Phần lớn sán lá có hình dạng cơ thể như chiếc lá nhỏ,có hai hấp khẩu để ăn và để bám. Cơ quan tiêu hoá đơn bám.giản, gồm hấp khẩu ăn còn gọi là mồm hút, tiếp theo là hầuvà sau hầu là thực quản, thực quản được chia thành hainhánh còn gọi là hai ống tiêu hoá, chạy dọc hai bên thân vàlà hai ống tắc. Trên cơ thể sán có cả hai cơ quan sinh dục tắc.đực và cái. Cơ quan sinh dục đực là tinh hoàn, cơ quan sinh cái.dục cái gồm buồng trứng và tử cung Đặc điểm chung của sán lá2. Dinh dưỡng Sán lá lấy thức ăn tại nơi ký sinh là chất lỏng như dịchmật, chất nhầy, sinh chất ở ruột bằng cách hút thức qua hấpkhẩu ăn và thấm thức ăn qua vỏ thân3. Sinh sản Tuy sán lá lưỡng tính, nhưng trong quá trình sinh sản vẫncó sự giao hợp chéo giữa hai sán hoặc tự một sán cũng có khảnăng sinh sản. Ngoài ra sán lá còn có hình thức sinh sản đa sản.phôi là hình thức sinh sản từ một trứng hoặc một ấu trùng pháttriển thành nhiều ấu trùng Đặc điểm chung của sán lá4. Chu kỳ chung của sán láSơ đồ chu kỳ chung của sán lá Người (động vật ®) VCTG 2 ngoại cảnh VCTG 1Chu kỳ chung của sán lá Sán lá nhỏ ở gan( Clonorchis sinensis ) I. Mục tiêu 1. Mô tả được đặc điểm sinh học, chu kỳ của sán lá nhỏ ở gan .2. Phân tích được yếu tố nguy cơ quan trọng liên quan đến nhiễm sán lá nhỏ ở gan là tập quán ăn gỏi cá. cá.3. Giải thích được các tác hại và biến chứng do sán lá nhỏ ở gan gây ra. ra.4. Mô tả được chẩn đoán định hướng và chẩn đoán xác định bệnh sán lá nhỏ ở gan. gan.5. Phân tích được nguyên tắc điều trị và biện pháp phòng chống bệnh sán lá nhỏ ở gan. gan. II. Nội dung Sán lá nhỏ ở gan là loài sán lá có kích thuớc nhỏ,ký sinh ở các đường mật trong gan. Bệnh gặp nhiều ở gan.các nước châu Á. ở Việt Nam, bệnh phân bố chủ yếuở vùng đồng bằng Bắc bộ, đặc biệt là những nơi cótập quán ăn gỏi cá. 1. Đặc điểm sinh học, chu kỳ của sán lá nhỏ ở gan1.1. Đặc điểm sinh học - Sán trưởng thành có màu trắng đục hoặc đỏ nhạt, hìnhlá nhỏ. Kích thước 10-25 x 3-4 mm. Hấp khẩu ăn ở đầu, hấp nhỏ. 10- mm.khẩu bám ở gần giữa bụng. Tử cung, buồng trứng ở nửa trên bụng.của thân sán.Tinh hoàn ở phía dưới. sán. dưới. -Trứng hình hạt vừng, màu vàng. KT: 27 x 18m. Đầu 18trên có nắp, đầu dưới có gai nhỏ, nhân ở giữa trứng, vỏ có 2lớp 1.2. Chu kỳ: Giống chu kỳ chungChu kỳ của SLNƠGHình thể SLNƠG và trứngHình thể SLNƠGHơn 1000 con SLNƠG 2. Đặc điểm dịch tễ sán lá nhỏ ở gan Nguồn bệnh là người hoặc chó, mèo có sán trong cơ thể,mầm bệnh là nang trùng ở trong thịt của cá, đường nhiễm làđường tiêu hoá2.1. Các yếu tố nguy cơ nhiễm sán lá nhỏ ở gan - Do nuôi cá bằng phân tươi - Phóng uế xuống nước Đó là những điều kiện đưa trứng sán xuống nước để thựchiện chu kỳ - Món cá chưa nấu chín (cá gỏi): Là điều kiện đưa mầm gỏi):bệnh vào vật chủ. chủ. 2. Đặc điểm dịch tễ sán lá nhỏ ở gan2.2. Đặc điểm dịch tễ sán lá nhỏ ở gan ở Việt Nam - Tỉ lệ nhiễm sán lá nhỏ ở gan thấp hơn so với các bệnh giun + Theo kết quả điều tra một số vùng từ 1954-1970 thì tỉ lệ 1954-nhiễm sán lá nhỏ ở gan thấp từ 1-2%, ở 1 số địa phương có tậpquán ăn cá gỏi như một số huyện ven biển Nam Hà, Thái Bình,Hải Phòng tỉ lệ nhiễm từ 3 -16%. 16% + Theo tài liệu của bộ môn KST trường ĐH- Hà Nội năm ĐH-1999 thì: thì: Điều tra ở 11 tỉnh miền Bắc (chủ yếu là các tỉnh ở đồngbằng), miền trung (Phú Yên), Tây Nguyên (Đắc Lắc) thấy tỉ lệnhiễm trung bình của sán lá nhỏ ở gan là 21,2%. 21, Tỉ lệ bệnh tăng dần theo tuổi và ở nam cao gấp 3 lần ở nữ. nữ. Chó, mèo có tỉ lệ nhiễm sán lá nhỏ ở gan cao. Chó là 28,6%, cao. 28,mèo là 64,2% . 64, 3.Tác hại và biến chứng của bệnh sán lá nhỏ ở gan3.1. Tác hại của sán lá nhỏ ở gan Sán gây viêm, tắc ống mật.Tác hại này kéo dài sẽ gây mật.những kích thích thường xuyên đối với gan dẫn đến xơ gan. gan.Sán còn chiếm thức ăn (là những thành phần lỏng của mật) vàtiết ra chất độc làm bệnh nhân thiếu máu và BC ái toan tăng20-40%20-40%. Sán ký sinh làm cho gan bị to ra, có thể tới 4 kg (bì ...