Bài giảng Thất bại của thị trường và vai trò của chính phủ - Chương 5: Hàng hóa công cộng

Chương 5 Hàng hóa công cộng thuộc bài giảng Thất bại của thị trường và vai trò của chính phủ trình bày về các vấn đề như hàng hóa công cộng là gì? Hàng hóa công cộng có những điểm gì khác với hàng hóa tư nhân? Tại sao thị trường thất bại trong cung cấp hàng hóa công? Chính phủ cần phải làm như thế nào khi điều tiết thị trường hàng hóa công?
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Thất bại của thị trường và vai trò của chính phủ - Chương 5: Hàng hóa công cộng KHOA KINH TẾ - ĐHQG TP.HCM 09/06/2012 THẤT BẠI CỦA THỊ TRƯỜNG VÀ VAI TRÒ CỦA CHÍNH PHỦ Chương 5: TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - LUẬT ĐHQG TP.HCM 09/06/2012 1 Mục đích Câu hỏi Chính phủ có nên tham gia cung cấp hàng hóa công không? Cần chi tiêu bao nhiêu vào hàng hóa công? Vấn đề: Hàng hóa công cộng là gì? Hàng hóa công cộng có những điểm gì khác với hàng hóa tư nhân? Tại sao thị trường thất bại trong cung cấp hàng hóa công? Chính phủ cần phải làm như thế nào khi điều tiết thị trường hàng hóa công? Kinh tế công cộng 1 KHOA KINH TẾ - ĐHQG TP.HCM 09/06/2012 Nội dung 1. Khái niệm hàng hóa công P.Samuelson: không thể cấm mọi người sử dụng chi phí để nhận dịch vụ đối với mỗi người sử dụng là bằng không Joseph E. Stiglitz: không thể phân bổ theo khẩu phần để sử dụng, không muốn sử dụng theo khẩu phần chi phí biên bằng 0 Bryan Caplan: không thể thanh toán cho từng đơn vị hàng hóa sử dụng phải mua tổng thể rồi chia đều chi phí, lợi ích một cách bình quân Kinh tế công cộng 2 KHOA KINH TẾ - ĐHQG TP.HCM 09/06/2012 1. Khái niệm hàng hóa công Khái niệm hàng hóa công: Hàng hóa công cộng là những loại hàng hóa mà việc một cá nhân này đang hưởng thụ những lợi ích do hàng hóa đó tạo ra không ngăn cản những người khác cùng đồng thời hưởng thụ lợi ích của hàng hóa đó Hàng hóa công là một trường hợp đặc biệt của ngoại tác tích cực Hàng hóa tư nhân là những loại hàng hóa khi một người đã tiêu dùng rồi thì những người khác không thể tiêu dùng được nữa 1. Khái niệm hàng hóa công Tính chất của hàng hóa công Không có tính cạnh tranh trong tiêu dùng: nhiều người có thể sử dụng hàng hóa này, khi có thêm một người tiêu dùng hàng hóa công sẽ không làm giảm lợi ích tiêu dùng của những người tiêu dùng hiện có Ví dụ: khi bắn pháo hoa thì tất cả mọi người đều có thể được hưởng lợi (≠ một cái bánh ai đã dùng thì người khác không được dùng) Không có tính loại trừ trong tiêu dùng: không thể loại trừ hoặc loại trừ là rất tốn kém nếu muốn loại trừ những người tiêu dùng không muốn trả tiền cho việc tiêu dùng chi phí biên cung cấp thêm cho một người sử dụng là bằng 0 Ví dụ: quốc phòng: quân đội không chỉ bảo vệ an ninh cho những người trả tiền mà còn bảo vệ những ai không trả tiền (≠ bán vé xem phim) Kinh tế công cộng 3 KHOA KINH TẾ - ĐHQG TP.HCM 09/06/2012 1. Khái niệm hàng hóa công Hàng hóa công cộng thuần túy: là những hàng hóa có đầy đủ hai thuộc tính cơ bản của hàng hóa công Trong thực tế có rất ít hàng hóa thỏa mãn cả 2 thuộc tính trên, nghĩa là có rất ít hàng hóa là hàng hóa công thuần túy Hàng hóa công cộng không thuần túy (hàng hóa công tổng hợp): là những hàng hóa chỉ có một trong hai thuộc tính, hoặc có cả hai thuộc tính nhưng một trong hai thuộc tính mờ nhạt Hàng hóa công cộng có thể loại trừ bằng giá (có loại trừ): là những hàng hóa mà lợi ích do chúng tạo ra có thể định giá (con đường có thu phí) Hàng hóa công cộng có thể tắt nghẽn (có cạnh tranh): là những hàng hóa mà khi có nhiều người sử dụng có thể gây ra sự tắt nghẽn làm giảm lợi ích của những người tiêu dùng trước đó (con đường đông người) 1. Khái niệm hàng hóa công Tính cạnh tranh (tranh giành) 2 thuộc tính Có Không Hàng hóa tư nhân: Độc quyền tự nhiên: Điện, nước Phòng cháy chữa cháy Có Thức ăn, quần áo,… Truyền hình cáp Đường đông người có thu Đường thưa người có thu Tính phí phí loại trừ Nguồn lực cộng đồng: Hàng hóa công cộng: ...