Báo cáo khoa học: Quan niệm nghệ thuật về con người trong truyện ngắn Việt Nam giai đoạn 1940-1945

Chính không gian văn hoá này chi phối cách xử lý đề tài, thể hiện chủ đề, xây dựng nhân vật, sử dụng thủ pháp nghệ thuật… trong quá trình sáng tác; đồng thời cũng chi phối cách phổ biến, đánh giá, thưởng thức…
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo khoa học:Quan niệm nghệ thuật về con người trong truyện ngắn Việt Nam giai đoạn 1940-1945 JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Social Sci., 2010, Vol. 55, No. 2, pp. 75-82 QUAN NIEM NGHE THUAT VE CON N G U C J I TRONG T R U Y E N NGAN VIET NAM GIAI DOAN 1940-1945 Dinh Thi Cam Le Hoc vien Hdnh chinh Qudc gia Hd Chi Minh1. D a t van de Su ddi mdi cua truyen ngdn (va cua ca vdn xufli nghe thuat ndi chung) giaidoan 1940 - 1945 thi hien d nhiiu binh dien, song d chiiu sau va cd tinh chit quyitdinh, chinh la sQ ddi mdi trong quan niem vi con ngudi. Dd la su mieu t i hQu bancua thi gidi vd ban Id cuflc ddi, la hinh thQc ben trong cua sQ chiim linh ddi sdng,Id he quy chiiu in chim trong hinh thQc nghe thudt, thi hien cai gidi han tdi datrdng each hiiu thi gidi va con ngudi cua mpt he thdng nghe thuat [3;184-185].Chfnh vi vay, viec nhan biit quan niem nghe thudt vi con ngudi trong truyen ngdn1940 - 1945 la xac dinh nhQng nguygn tac cat nghia thi gidi vd con ngudi d giaidoan nay, di tQ dd thiy dQpc sQ tiin boa cua van hpc ndi chung va thi loai truyenngdn Viet Nam ndi rigng.2. Noi d u n g nghien ciiu2.1. Quan niem con ngudi la con ngifdi Nhin mflt cdeh tdng quat, trong vdn xufli nghe thudt 1940-1945, nhdn vdtkhdng cdn la nhQng con ngQdi chi dQpc nhin nhan tren binh dien dao dQc (vdn hpcTrung dai) hay binh dien giai cap - xa hfli (vdn hpc hien thQc phg phan 1936-1939)vdi hai tuyin ddi lap: thien - dc, giiu - ngheo,... ma la eon ngudi binh thudng, dachieu nhu trong ddi sdng thQc tai. Dd la con ngQdi ca nhan vdi ddi sdng tam II dadang, phQc tap, thudng gap trong cuOc sdng, chQ khflng phai la miu hinh nhan vatchinh dien thi miu mQe, It nhiiu dQpc li tQdng hod, phan dien thi gidng nhu ac thuva t i t ca nhflng net tinh each diu nhit thdnh bit biin. Cac nha vdn hiu nhu da tflbd each xay dQng vai chfnh hoan toan (con ngQdi hoan todn tdt - chQ dung cuaThach Lam) di nhin nhdn con ngudi mflt each khach quan d ca hai mat sang- tdi:vQa tdt - vQa xiu, vQa cao thQpng vQa thip hen, vQa nhan ai vQa Ich ki... Vi vay,rit hiim gap trong eae truyen ngdn giai doan nay, nhflng nhan vat chinh dien vdidao dflc sang ngdi, hay nhQng ke phan dien vo cung xiu xa, dflc ac. Dudng nhQ,nhieu nha vdn ddc biet quan tdm din viec mieu t i nhQng con ngQdi quen thuOc, gin 75 Dinh Thi Cdm Lggui quanh minh va cd gang diin ta nhflng cim xuc, suy nghi, thdi quen, hanh dOngtrong sinh boat hang ngay cua hp. Nhflng con ngudi dd khong he dupc 11 tudng hoa,trai lai, hit sQc trin tuc, gin gui. Truyen Nam Cao rit it di vao nhflng xung dot giai cip gay gat, nhiiu truyencua Ong thudng di vao nhflng chuyen vat vanh, truyen khong ed chuyen xung quanhxd bip, goc vudn, chuyen mieng dn. Khi viet vi ting Idp trf thQc tiiu tu sin, Qnghay ddt hp trong mfli trudng sinh boat ddi thudng, vdi nhflng tfnh toan tiin mun,nhflng luc due vat vanh cua cdm ao, gao tiin hang ngay. Kit thue truyen ngdn Trdngsdng that dfle dao va diy am inh: Sang hflm sau, Diin viet gifla tiing con khde,tiing vp gat gdng, tiing leo xeo ddi np ngodi diu xdm. Vd, ci tiing chQi bdi cuamOt ngudi lang gieng ban dem mit ga. Cae sang tac ciia Nam Cao lufln tran diynhflng am thanh khflng chut gi la du duong, trai lai, dd la nhflng am thanh rit khdnghe eua muon mat ddi thudng lam lu, nhech nhae. Nguygn Hdng, niu trudc day thudng viit vi nhflng nhan vat trong gidi gianghd, thi tfl sau 1940 da gin nhu tfl bd hdn thi gidi iy di hudng ngdi but vao nhflngngudi lao dOng ngheo khd, gin gui, quen thupc trong cuOc sdng lam lu hang ngay.Cac tap truyen Hai ddng s€a (1943), Miing bdnh (1945) da thi hien mOt sU chuyinbiin CO ban trong y thQc nghe thuat cua nha van. The gidi nhan vat cua Ong lucnay la nhQng nhan vat ngheo khd, gin gui, thQdng quanh quin trong mOi trudnggia dinh vdi nhQng sinh boat ddi thQdng. Cd thi thiy canh mdng nhiec, cai va, danhnhau nhu com bfla trong cac gia dinh: canh lao Den danh vp, canh thing Bung xOxat vdi thing eon bd Bip {Bo con ldo Den) hay nhflng ldi chQi rua, reu rao, ki licua bd thim Le Ha {Ngudi con gdi). Ddt nhan vat trong nhflng cai hang ngay, nhavan cung ddng thdi thay dupe nhflng net tfnh each, nhflng biiu hien tinh cam chanthuc, gin gui d hp. Hd Dzinh eung thudng mieu t i con ngudi trong nhQng mdi quan he gia dinh,ddng tOc vdi nhQng va cham, xich mfch nhd nhdt hang ngay. Trong Thdng chdu dichtdn, Hd Dzinh da mieu ta tam trang ghen tuong, ham hue, rdi nhflng bach sach,ken CQa cua cau be Idp ba vdi thing chau dfeh tfln. Do la tam If rat binh thudngeua mpt can be quen dupe mpi ngudi trong gia dinh gianh cho t i t ca su yeu thuong,chiiu ehupng va bay gid phii chia se tinh cam iy eho ngudi khac. Ban chit eon ngudi la da dien, phQc tap, d dd luon c ...