Báo cáo nghiên cứu khoa học: HOẠT ĐỘNG ĐỐI NGOẠI CỦA ĐẢNG - TỪ TƯ DUY ĐẾN THỰC TIỄN TRONG THỜI KỲ ĐỔI MỚI

Bài báo nêu ra những cơ hội và thách thức tác động đến hoạt động đối ngoại của Đảng trước và trong quá trình đổi mới. Từ đó trình bày hoạt động đối ngoại đổi mới của Đảng từ tư duy đến thực tiễn, những kết quả đạt được và những kinh nghiệm của hoạt động đó.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "HOẠT ĐỘNG ĐỐI NGOẠI CỦA ĐẢNG - TỪ TƯ DUY ĐẾN THỰC TIỄN TRONG THỜI KỲ ĐỔI MỚI" HOẠT ĐỘNG ĐỐI NGOẠI CỦA ĐẢNG - TỪ TƯ DUY ĐẾN THỰC TIỄN TRONG THỜI KỲ ĐỔI MỚI FOREIGN AFFAIR ACTIVITIES OF THE PARTY IN THE PROCESS OF RENOVATION - FROM THOUGHT TO REALITY NGUYỄN VĂN HOÀN Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng TÓM T ẮT Bài báo nêu ra những cơ hội v à thách thức tác động đến hoạt động đối ngoại của Đảng trước và trong quá trình đổi mới. Từ đó trình bày hoạt động đối ngoại đổi mới của Đảng từ tư duy đến thực tiễn, những kết quả đạt được và những kinh nghiệm của hoạt động đó. ABSTRACT The article presents some opportunities and challenges affecting the foreign affair activities of the Party before and in the process renovation. On this basis, it introduces the foreign affairs activities in the renovation process - f rom thought to reality - as well as the results achieved from these efforts. 1. §Æt vÊn ®Ò Sau 20 n¨m tiÕn hµnh sù nghiÖp ®æi míi díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, ViÖt Nam ®· ®¹t ®îc nh÷ngthµnh tùu cã ý nghÜa lÞch sö, lµm cho ®Êt níc khëi s¾c mäi mÆt, trong ®ã cã sù ®ãng gãp cña mÆt trËn ngo¹igiao. B¸o c¸o ChÝnh trÞ t¹i §¹i héi X viÕt: “Ho¹t ®éng ®èi ngo¹i cña §¶ng, Nhµ níc vµ nh©n d©n ph¸t triÓnm¹nh, gãp phÇn gi÷ v÷ng m«i trêng hoµ b×nh, ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, n©ng cao uy tÝn cña ViÖt Nam trongkhu vùc vµ trªn thÕ giíi. §· gi¶i quyÕt ®îc mét sè vÊn ®Ò vÒ biªn giíi, vïng chång lÊn trªn biÓn víi mét sèquèc gia; chñ ®éng vµ tÝch cùc tham gia c¸c diÔn ®µn thÕ giíi; tæ chøc thµnh c«ng nhiÒu héi nghÞ quèc tÕ vµkhu vùc t¹i ViÖt Nam” {6, 59}. Nh÷ng kÕt qu¶ tõ qu¸ tr×nh thùc tiÔn ho¸ ®æi míi t duy ®èi ngo¹i n»m trongsù ®æi míi toµn diÖn, ®ång bé c¸c mÆt, c¸c lÜnh vùc cña ®Êt níc ®· ®a “VÞ thÕ cña níc ta trªn trêng quèctÕ kh«ng ngõng n©ng cao. Søc m¹nh tæng hîp cña quèc gia ®· t¨ng lªn rÊt nhiÒu, t¹o ra thÕ vµ lùc míi cho ®Êtníc tiÕp tôc ®i lªn víi triÓn väng tèt ®Ñp” {6, 67 - 68}. §Ó thÊy râ h¬n ý nghÜa lÞch sö cña nh÷ng thµnh tùu hiÖn nay vÒ mÆt ®èi ngo¹i cÇn xem l¹i nh÷ng khãkh¨n vµ trë ng¹i cña ngo¹i giao ViÖt Nam tríc ®æi míi vµ nh÷ng quyÕt s¸ch ngo¹i giao ®óng ®¾n, kÞp thêicña §¶ng nh»m gi¶i to¶ vµ khai th«ng nh÷ng bÕ t¾c trong quan hÖ ®èi ngo¹i, ®Ó ®a ®Êt níc vît ra khái t×nhtr¹ng ®ã, héi nhËp vµ ph¸t triÓn víi c¸c níc l¸ng giÒng, khu vùc vµ céng ®ång quèc tÕ. 2. Nh÷ng khã kh¨n cña quan hÖ ®èi ngo¹i tríc ®æi míi Sau th¸ng 4/1975, ®Êt níc hoµ b×nh, ®éc lËp, thèng nhÊt, nh©n d©n 2 miÒn Nam B¾c hoµ chung niÒmtin phÊn khëi vµ khÝ thÕ c¸ch m¹ng díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng tõng bíc ®a ViÖt Nam qu¸ ®é lªn CNXH.Tuy cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n do hËu qu¶ cña 30 n¨m chiÕn tranh (1945 - 1975) vµ di s¶n cña chñ nghÜa thùcd©n cò vµ míi, nhng níc ViÖt Nam thèng nhÊt ®· t¹o lËp ®îc vÞ thÕ vµ uy tÝn cao trªn trêng quèc tÕth«ng qua c¸c sù kiÖn: 1- Trë thµnh thµnh viªn tÝch cùc cña Phong trµo Kh«ng liªn kÕt (1976); 2- Sau 5 lÇnnép ®¬n bÞ Mü phñ quyÕt suèt tõ n¨m 1948 - 1977, nç lùc cña ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· thµnh c«ng khi chÝnhthøc gia nhËp Liªn hiÖp quèc (20/9/1977) vµ nhiÒu tæ chøc kh¸c; 3- ThiÕt lËp thªm quan hÖ ngo¹i giao víihµng lo¹t c¸c quèc gia ë kh¾p c¸c ch©u lôc. Tuy nhiªn, c«ng cuéc kh«i phôc kinh tÕ - x· héi, hµn g¾n vÕtth¬ng chiÕn tranh, t¸i thiÕt vµ x©y dùng ®Êt níc, b×nh thêng ho¸ quan hÖ thêi hËu chiÕn cha tiÕn hµnh®îc bao l©u th× nh÷ng khã kh¨n míi n¶y sinh theo thêi gian ngµy cµng trë nªn nãng báng vµ bøc xóc. Bèi c¶nh quèc tÕ cuèi thËp kû 70 ®Çu thËp kû 80 cã nh÷ng diÔn biÕn rÊt quan träng t¸c ®éng ®Õn®êng lèi ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam. Sau h¬n 10 n¨m tranh giµnh quyÒn lùc gi÷a c¸c phe ph¸i trong ban l·nh®¹o Trung Quèc th«ng qua “Cuéc ®¹i c¸ch m¹ng v¨n ho¸ v« s¶n” (1966 - 1976) ®· kÕt thóc, thÕ hÖ l·nh ®¹othø 2 cña §¶ng Céng s¶n Trung Quèc ®øng ®Çu lµ §Æng TiÓu B×nh lµ tæng c«ng tr×nh s ®· quyÕt ®Þnh mëcöa, c¶i c¸ch kinh tÕ theo ph¬ng ch©m “dß ®¸ qua s«ng”, x©y dùng CNXH mang mÇu s¾c Trung Quèc b¾t®Çu tõ Héi nghÞ TW3 (22/12/1978). Quan hÖ quèc tÕ mµ thùc chÊt lµ quan hÖ gi÷a tam gi¸c Liªn X« - Hoa Kú- Trung Quèc ®ang cã nh÷ng bíc chuyÓn biÕn theo híng hoµ dÞu, t¹o m«i trêng hoµ b×nh ®Ó tËp trung ph¸ttriÓn kinh tÕ - x· héi trong níc. C¸c níc TBCN sau cuéc khñng ho¶ng dÇu löa 1973 - 1977 ®· cã nhiÒu®iÒu chØnh trong chÝnh s¸ch qu¶n lý nÒn kinh tÕ - chÝnh trÞ trong níc, trªn c¬ së ph¸t triÓn vµ ¸p dông nh÷ngph¸t minh, thµnh tùu cña c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt. Liªn X« vµ c¸c níc XHCN §«ng ¢u ®· b¾t ®Çu béclé nh÷ng khñng ho¶ng cña ®Êt níc, ®êi sèng cña nh©n d©n lao ®éng ®· cã khã kh¨n, c¬ chÕ qu¶n lý vµ m«h×nh CNXH ®· béc lé m©u thuÉn víi sù ph¸t triÓn thùc tÕ. Sù phôc håi vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ sau ®èng hoangtµn chiÕn tranh ®Ó trë thµnh cêng quèc c«ng nghiÖp cña NhËt B¶n - ®· trë thµnh sù thÇn kú §«ng ¸. Sù liªnkÕt vµ xÝch l¹i gÇn nhau h¬n cña c¸c quèc gia T©y ¢u trong Céng ®ång hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¢u (EC). Sùv¬n lªn m¹nh mÏ cña c¸c níc c«ng nghiÖp míi (Nies) - nh÷ng con rång ë khu vùc §«ng ¸ nh HångK«ng, Singapore, Hµn Quèc, §µi Loan...còng rÊt ®¸ng ®Ó ViÖt Nam suy ngÉm vÒ con ®êng ph¸t triÓn. 2.1. VÒ kh¸ch quan: 1- ViÖt Nam ®· ph¶i ®èi mÆt víi lÖnh cÊm vËn kinh tÕ, thï ®Þch, chèng ph¸ vµkiÒm chÕ, phong to¶ tµi s¶n cña ViÖt Nam ë níc ngoµi, kh«ng chÊp nhËn thõa kÕ ghÕ cña Céng hoµ MiÒnNam t¹i Quü TiÒn tÖ quèc tÕ (IMF), Ng©n hµng Ph¸t triÓn ch©u ¸ (ADB) - Mµ Ng©n hµng Quèc gia Céng hoµMiÒn Nam lµ mét s¸ng lËp viªn, Ng©n hµng thÕ giíi (WB) cña Hoa Kú b¾t ®Çu tõ cuèi n¨m 1975 kÐo theomét lo¹t c¸c ®ång minh cña hä còng cã nh÷ng ®éng th¸i ®ãng b¨ng trë l¹i sau mét thêi kú ng¾n phÝa ViÖtNam nç lùc, cè g¾ng h©m nãng l¹i quan hÖ 1975 - 1977 th«ng qua c¸c chuyÕn c«ng du, th¨m viÕng, vËn ®éngcña Thñ ...