Báo cáo nghiên cứu khoa học: Kết quả bước đầu nghiên cứu đánh giá khả năng bị stress nhiệt ẩm của bò sữa nuôi ở Nghệ An

Bò sữa là họ bò nhà (giống cái) được nuôi với khả năng cung cấp sữa dồi dào. Nguồn sữa bò này được dùng biến chế thành nhiều sản phẩm khác. Bò sữa nói chung là loài taurus Bos.Về mặt lịch sử, bò sữa và bò thịt không khác nhau mấy vì nguyên thủy xuất phát từ cùng một dòng bò thường được nuôi để lấy sữa hoặc lấy thịt. Ngày nay, bò sữa được nuôi theo phương pháp công nghiệp để tập trung sản xuất, tạo ra một lượng sữa lớn và theo đuổi mục tiêu nuôi lấy thịt....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Kết quả bước đầu nghiên cứu đánh giá khả năng bị stress nhiệt ẩm của bò sữa nuôi ở Nghệ An" T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXV, sè 1A-2006§¹i häc Vinh KÕt qu¶ b−íc ®Çu nghiªn cøu ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng bÞ stress nhiÖt Èm cña bß s÷a nu«i ë NghÖ an NguyÔn Kim §−êng (a) Tãm t¾t. Nghiªn cøu ®· ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng bÞ stress nhiÖt Èm kh«ng khÝ cña 3 nhãm bß s÷a ®ang nu«i t¹i NghÖ An. C¸c kÕt qu¶ thu ®−îc cho thÊy, víi nhiÖt ®é vµ ®é Èm kh¸ cao ë NghÖ An th× c¸c th¸ng 11, 12, 1, 2, 3 bß cã kh¶ n¨ng kh«ng bÞ stress, c¸c th¸ng 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 bß lu«n cã nguy c¬ bÞ stress nhiÖt Èm. Trong c¸c th¸ng bß kh«ng cã nguy c¬ bÞ stress th× vÉn cã nh÷ng ngµy vµ nh÷ng thêi ®iÓm (lóc 13 giê) bß cã nguy c¬ bÞ stress nhiÖt Èm. Sù biÕn ®éng cña nhiÖt Èm ®· g©y nªn sù biÕn ®éng cña c¸c ho¹t ®éng sinh lý chøc n¨ng (tuÇn hoµn, h« hÊp, th©n nhiÖt) cña bß, trong ®ã nhÞp tim cã biÕn ®éng lín nhÊt, thÊp nhÊp lµ th©n nhiÖt. Trong ba nhãm bß h−íng s÷a ®ang nu«i ë NghÖ An th× nhãm bß HF chÞu ¶nh h−ëng cña sù biÕn ®éng vÒ nhiÖt Èm m¹nh nhÊt, thÊp nhÊt lµ nhãm bß F1. I. §Æt vÊn ®Ò Cuéc sèng cña mäi sinh vËt lu«n g¾n bã mËt thiÕt víi ngo¹i c¶nh. Trong ®iÒukiÖn ngo¹i c¶nh b×nh th−êng, mäi ho¹t ®éng sèng cña c¬ thÓ lu«n ®−îc gi÷ trongc¸c giíi h¹n nhÊt ®Þnh. Khi gÆp c¸c ®iÒu kiÖn bÊt lîi cña ngo¹i c¶nh, sinh vËt sÏcã mét ph¶n øng gäi lµ stress. Stress lµ hiÖn t−îng ®éng vËt nãi chung, vËt nu«i nãi riªng, cã nh÷ng thay®æi trong ho¹t ®éng sèng, ®Æc biÖt lµ c¸c ho¹t ®éng sinh lý chøc n¨ng (h« hÊp,tuÇn hoµn, thë, ...) khi gÆp nh÷ng trë ng¹i vÒ ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh. Trong ®ã,nhiÖt ®é vµ ®é Èm m«i tr−êng lµ hai yÕu tè lu«n t¸c ®éng trùc tiÕp lªn vËt nu«i. §Ó gãp phÇn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña nhiÖt ®é vµ ®é Èm trong viÖc g©y nªnstress ë vËt nu«i, Wiersma (1990) ®· ®−a ra mét chØ sè kÕt hîp gi÷a hai yÕu tènµy gäi lµ THI (Temperature Humidity Index). ViÖt Nam lµ n−íc cã khÝ hËu nãng-Èm, NghÖ An lµ mét trong nh÷ng ®Þaph−¬ng t−¬ng ®èi ®iÓn h×nh cña kiÓu khÝ hËu nµy. §µn bß s÷a ®ang ®−îc nu«i ëNghÖ An cã kh¶ n¨ng bÞ stress nhiÖt Èm nh− thÕ nµo? Nghiªn cøu cña chóng t«inh»m tr¶ lêi c©u hái ®ã. II. §èi t−îng, néi dung v ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu 2.1. §èi t−îng nghiªn cøu: Nghiªn cøu sù biÕn ®éng cña nhiÖt ®é, ®é Èmkh«ng khÝ vµ c¸c ho¹t ®éng sinh lý chøc n¨ng cña bß s÷a ®ang nu«i ë NghÖ An. 2.2. Néi dung nghiªn cøu - Thu thËp sè liÖu khÝ t−îng vÒ nhiÖt ®é vµ ®é Èm kh«ng khÝ trong mét n¨mvµ theo dâi sù biÕn ®éng cña nhiÖt ®é vµ ®é Èm kh«ng khÝ 3 thêi ®iÓm trong ngµy(lóc 7, 13 vµ 19 giê) ë khu vùc nu«i bß trong th¸ng 3/2005.NhËn bµi ngµy 30/9/2005. Söa ch÷a xong 22/11/2005. 23 KÕt qu¶ b−íc ®Çu nghiªn cøu ..., tr.23-29NguyÔn Kim §−êng, - Theo dâi sù biÕn ®éng cña nhÞp tim, nhÞp thë vµ nhiÖt ®é c¬ thÓ bß t−¬ngøng víi c¸c thêi ®iÓm theo dâi nhiÖt ®é vµ ®é Èm kh«ng khÝ trong ngµy, vµoth¸ng 3/2005. 2.3. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu - NhiÖt ®é vµ ®é Èm kh«ng khÝ trong mét n¨m: Thu thËp sè liÖu tõ §µi khÝt−îng thñy v¨n NghÖ An. - NhiÖt ®é vµ ®é Èm t¹i 3 thêi ®iÓm (7, 13 vµ 19 giê) trong ngµy cña th¸ng3/2005, ®o trùc tiÕp ngay t¹i khu vùc nu«i bß. - NhiÖt ®é c¬ thÓ, nhÞp tim vµ nhÞp thë cña tõng c¸ thÓ bß ®−îc x¸c ®Þnh nhêc¸c thiÕt bÞ th«ng th−êng trùc tiÕp ngay trªn tõng c¸ thÓ. C¸c sè liÖu thu ®−îc xö lý b»ng ch−¬ng tr×nh Excel trªn m¸y vi tÝnh. III. KÕt qu¶ v th¶o luËn Th«ng qua c¸c sè liÖu do tr¹m khÝ t−îng thñy v¨n NghÖ An cung cÊp chóngt«i ®· tÝnh to¸n ®−îc nhiÖt ®é, ®é Èm kh«ng khÝ vµ chØ sè THI chung theo tõngth¸ng cho hai vïng ®ang nu«i bß s÷a lµ Cöa Lß vµ NghÜa §µn (NghÖ An), c¸c kÕtqu¶ thu ®−îc tr×nh bµy trªn B¶ng 1. B¶ng 1. NhiÖt ®é, ®é Èm kh«ng khÝ vµ chØ sè THI t¹i vïng NghÜa §µn vµ Cöa Lß - NghÖ An, n¨m 2004 NhiÖt ®é (0C) §é Èm (%) THI Th¸ng NghÜa NghÜa NghÜa Cöa Lß Cöa Lß Cöa Lß §µn §µn §µn 1 18.3 17.6 90 87 64.56 63.27 2 18.3 17.9 90 88 64.58 63.80 3 20.7 20.5 90 85 68.64 68.00 4 24.3 24.4 89 86 74.66 74.50 5 27.3 26.7 83 83 78.98 75.57 6 29.4 28.4 74 79 81.07 80.20 7 29.6 28.6 73 80 81.19 80.67 8 29.1 28.0 ...