Báo cáo nghiên cứu khoa học: MÔ HÌNH CLUSTER DU LỊCH HUẾ - ĐÀ NẴNG – QUẢNG NAM CHO PHÁT TRIỂN KINH TẾ KHU VỰC MIỀN TRUNG

Bài viết tiếp cận phân tích kinh tế dựa trên cluster cho phát triển kinh tế khu vực trên cơ sở nghiên cứu thực tiễn vận dụng phân tích cluster ngành ở các nước, và cung c ấp một cơ sở nền tảng để các nhà hoạch định chính sách hiểu được các đặc tính và hoạt động kinh tế trong nền kinh tế khu vực. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng cluster du lịch là một cluster ngành cạnh tranh cho phát triển kinh tế khu vực Miền Trung. Ngoài ra, nghiên cứu phát......
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: " MÔ HÌNH CLUSTER DU LỊCH HUẾ - ĐÀ NẴNG – QUẢNG NAM CHO PHÁT TRIỂN KINH TẾ KHU VỰC MIỀN TRUNG" TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG - SỐ 6(29).2008 MÔ HÌNH CLUSTER DU LỊCH HUẾ - ĐÀ NẴNG – QUẢNG NAM CHO PHÁT TRIỂN KINH TẾ KHU VỰC MIỀN TRUNG TOURISM CLUSTER MODEL OF HUE – DANANG – QUANG NAM FOR ECONOMIC DEVELOPMENT OF CENTRAL VIETNAM TRƯƠNG HỒNG TRÌNH – NGUYỄN THỊ BÍCH THỦY Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng TÓM T ẮT Bài viết tiếp cận phân tích kinh tế dựa trên cluster cho phát triển kinh tế khu vực trên cơ sở nghiên cứu thực tiễn vận dụng phân tích cluster ngành ở các nước, và cung c ấp một cơ sở nền tảng để các nhà hoạch định chính sách hiểu được các đặc tính và hoạt động kinh tế trong nền kinh tế khu vực. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng cluster du lịch là một cluster ngành cạnh tranh cho phát triển kinh tế khu vực Miền Trung. Ngoài ra, nghiên cứu phát triển mô hình cluster du lịch dựa trên kết quả khảo sát các doanh nghiệp du lịch và phân tích các yếu tố cạnh tranh của khu vực Miền Trung. ABSTRACT The paper provides an industry cluster analysis for the regional economic development from practices and experience around the world, and a framework for policy makers to understand economic activities and characteristics of competitive clusters in the regional economy. The research results also reveal that tourism cluster plays as a key industry cluster for economic development of Central Vietnam. In addition, the study has developed a tourism cluster profile based on investigating tourism enterprises and analyzing competitive factors in the central region.1. Giới thiệu Trong những thập kỷ qua, phát triển kinh tế khu vực đã trở nên một vấn đề quantrọng trong tiến trình công nghiệp hóa ở các quốc gia đang phát triển. Thực tế, cácchương trình phát triển khu vực hiện nay đều vận dụng theo mô hình thị trường - tậptrung vào phạm vi ngành và hạn chế bởi ranh giới khu vực hành chính. Nếu chính sáchphát triển kinh tế chỉ tập trung vào ngành hoặc doanh nghiệp riêng lẽ có thể dẫn đến phávỡ mối liên kết vốn có, và nền kinh tế sẽ suy giảm cho dù với liều tiêm vốn đầu tư nướcngoài vào nền kinh tế địa phương (Carroll and Stanfield, 2001). Nhận thức tầm quan trọng trong việc xác định mối liên kết giữa các doanhnghiệp, các dữ liệu kinh tế của doanh nghiệp hay các hoạt động của ngành cần phải bổsung thêm đ phản ảnh cá c hoạt động khu vực của các cluster. Các cluster kinh ế là ể t136 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG - SỐ 6(29).2008“tập hợp theo khu vực các doanh nghiệp, nhà cung cấp và dịch vụ có mối liên kết vớinhau trong các ngành liên quan. (Porter, 1998; 2000). Cluster có nghĩa rộng hơn so vớingành, bởi các liên kết t rong hoạt động kinh tế. Chúng không tập trung vào một ngành,mà điều có ý nghĩa nhất đó là mối liên kết trong nền kinh tế khu vực. Đề tài này tiếp cận phân tích kinh tế dựa trên cluster cho phát triển kinh tế khuvực trên cơ sở nghiên cứu thực tiễn vận dụ ng phân tích cluster ở các nước, kết hợp vớinghiên cứu đặc thù về điều kiện kinh tế - xã hội của khu vực Miền Trung. Mục tiêu củađề tài nhằm vận dụng lý thuyết phát triển kinh tế theo cách tiếp cận cluster ngành nhằmnhận diện các cluster cạnh tranh cho phát triển kinh tế khu vực, và phát triển cấu trúccluster du lịch điển hình cho khu vực Huế - Đà Nẵng - Quảng Nam. Kết quả nghiên cứucung cấp các giải pháp nhằm tăng cường liên kết và hoạt động của cluster du lịch chokhu vực Miền Trung.2. Phương pháp nghiên cứu2.1. Tiến trình phân tích cluster ngành Kết quả Xác định khu vực Các nhóm cluster ngành: - Bộ lao động và thương binh xã hội Xác định khu vực địa lý để phân tích cluster Xác định - Phòng thương mại và công nghiệp (quốc gia, vùng, thành phố) nguồn dữ liệu - Các nhà nghiên c ứu ở trường đại học Xác định thành viên chính - Các nhà phát tri ển kinh tế địa phương. Phân tích định lượng Sử dụng dữ liệu thống kê và nhận diện các Xác định cluster theo 3 tiêu chí: các cluster ứng viên - LQ > 1.25 - Lương bình quân > 10% so v ới lương bình quân qu ốc gia. - Tốc độ tăng trưởng > quốc gia. Phân tích c ạnh tranh Phân tích định tính Phân biệt Thực hiện phỏng vấn (hay nhóm chuyên Thực hiện phân tích Shift-Share, thu th ập - Các cluster hi ện hữu gia), thu thập dữ liệu về ngành, mối liên hệ thông tin ề cluster cụ thể như bằng phát v - Các cluster ti ềm năng và liên kết, hỗ trợ và thá ...