Báo cáo TÍNH TOÁN HÀM LƯỢNG KHÍ THẢI KHI XÂY DỰNG MẶT ĐƯỜNG ĐƯỜNG Ô TÔ CÓ SỬ DỤNG XI MĂNG

Hiện nay, xi măng đang là nguồn vật liệu dồi dào ở Việt Nam. Do vậy, chủ trương sử dụng xi măng trong xây dựng công trình giao thông nói chung và trong công trình mặt đường là rất cần thiết. Tuy nhiên, ảnh hưởng của công nghệ này tới môi trường, đặc biệt là môi trường khí vẫn là một câu hỏi lớn và câu trả lời sẽ được làm sáng tỏ phần nào trong nội dung của bài báo này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo " TÍNH TOÁN HÀM LƯỢNG KHÍ THẢI KHI XÂY DỰNG MẶT ĐƯỜNG ĐƯỜNG Ô TÔ CÓ SỬ DỤNG XI MĂNG"KÕT QU¶ NGHI£N CøU Vµ øNG DôNG TÍNH TOÁN HÀM LƯỢNG KHÍ THẢI KHIXÂY DỰNG MẶT ĐƯỜNG ĐƯỜNG Ô TÔ CÓ SỬ DỤNG XI MĂNG Hoàng Tùng1 Tóm tắt: Hiện nay, xi măng đang là nguồn vật liệu dồi dào ở Việt Nam. Do vậy, chủ trương sử dụng xi măng trong xây dựng công trình giao thông nói chung và trong công trình mặt đường là rất cần thiết. Tuy nhiên, ảnh hưởng của công nghệ này tới môi trường, đặc biệt là môi trường khí vẫn là một câu hỏi lớn và câu trả lời sẽ được làm sáng tỏ phần nào trong nội dung của bài báo này. Các số liệu sử dụng trong các nội dung tính toán được kết hợp giữa tiêu chuẩn Việt Nam và các kết quả nghiên cứu của Phòng thí nghiệm Trung tâm về Cầu đường của Cộng hòa Pháp (Laboratoire Centrale des Ponts et Chaussées-LCPC) theo các tiêu chuẩn Châu Âu, Mỹ và Nhật Bản hiện hành. Từ khóa: BTXM, DTM, LCA, khí thải, đánh giá tác động môi trường. Summary: Cement is presently known as a profuse resource in Vietnam, which is ideal for the application of cement concrete pavements in transport projects. However, whether this technology would have bad influences to the environment, especially air environment is still a big question which is hopefully figured out by this article. In this study, used data is quoted from TCVN standard, research results of the central laboratory on transport engineering of Republic of France (Laboratoire Centrale des Ponts et Chaussées-LCPC) and existing European, USA and Japanese standards. Keywords: BTXM, DTM, LCA, air emission, impact of environment. Nhận ngày 04/5/2012, chỉnh sửa ngày 15/5/2012, chấp nhận đăng ngày 30/5/20121. Giới thiệu chung về mặt đường có sử dụng xi măng (MĐXM) Ứng dụng thứ nhất phải kể đến là mặt đường bê tông xi măng (BTXM). Đây là loại mặtđường có sử dụng nhiều xi măng nhất, với các loại mặt đường bê tông thông thường có khenối, mặt đường bê tông cốt thép có khe nối hoặc mặt đường bê tông cốt thép liên tục, mặtđường bê tông xi măng đầm lăn [1]… Ngoài tầng mặt bằng bê tông xi măng, thì tầng móng củacác loại mặt đường này thường là các lớp bê tông nghèo hoặc cấp phối đá dăm gia cố xi măng.Bên cạnh đó, theo tiêu chuẩn Pháp, thì có áp dụng cả tầng móng bằng bê tông nhựa hoặc đádăm đen [2]. Xi măng cũng có thể sử dụng trong xây dựng tầng móng của mặt đường ô tô, trong đóphải kể đến mặt đường nửa cứng. Ở đó, vật liệu xây dựng tầng móng thường là cấp phối đádăm gia cố xi măng, để nâng đỡ tầng mặt bằng bê tông nhựa. Cấu tạo chi tiết của các loại mặt đường này được đề cập trong các tài liệu [3], [4] và cácsách tham khảo khác [1], [5], [8], [9]…1 TS, Khoa Xây dựng Cầu đường, Trường Đại học Xây dựng.E-mail: hoangtungcd@gmail.com80 Sè 12/5-2012 T¹p chÝ khoa häc c«ng nghÖ x©y dùng KÕT QU¶ NGHI£N CøU Vµ øNG DôNG2. Quá trình sản xuất và thi công MĐXM Nội dung sơ bộ ở phần 1 cho thấy, để xây dựng MĐXM cần có các loại vật liệu sau: - Vật liệu đất đá thiên nhiên: Cấp phối đá dăm, đá dăm… Các loại vật liệu này được khaithác tại mỏ, sau đó vận chuyển tới công trường hoặc tới các trạm chế tạo, trạm trộn (cấp phốiđá dăm). - Hỗn hợp vật liệu có chất liên kết: Bê tông xi măng, bê tông nhựa, cấp phối đá dăm giacố xi măng. Các hỗn hợp này được sản xuất tại các trạm trộn, sau đó được vận chuyển tớicông trường. - Vật liệu khác: Thép, bitum, phụ gia… Như vậy, có thể tổng kết các công đoạn từ khai thác, chế biến và vận chuyển vật liệu tớithi công MĐXM trong sơ đồ hình 1. Hình 1. Sơ đồ sản xuất nguyên vật liệu, vận chuyển và thi công MĐXM Trong sơ đồ trên, việc kể đến công đoạn nào khi đánh giá tác động môi trường củaMĐXM là rất quan trọng. Càng mở rộng phạm vi đánh giá, thì đương nhiên càng làm cho mứcđộ ảnh hưởng (xấu) tới môi trường của kết quả đánh giá thêm trầm trọng, và có hiện tượngđánh giá lặp, nhiều lần. Trên thực tế, ở nhiều công đoạn, các ảnh hưởng tới môi trường đãđược kể đến trong các ngành công nghiệp khác, các loại hình xây dựng khai thác khác. Bêncạnh đó, không phải lúc nào cũng có thể có đủ số liệu để tính toán khí thải cho từng công đoạn.Từ đó, nghiên cứu của Phòng thí nghiệm Trung tâm về Cầu đường của Pháp [6] đã đưa rakhuyến nghị về việc lựa chọn giới hạn đánh giá như trong hình 1.3. Các số liệu phục vụ đánh giá tác động môi trường khí của MĐXM Theo sơ đồ ở hình 1, số liệu đầu tiên cần có liên quan tới việc sản xuất các loại vật liệuvà hỗn hợp vật liệu. Theo [6], tất cả các số liệu hiện có được đo đạc thống kê tại châu Âu và Mỹđều được định mức cho một đơn vị vật liệu sản xuất ra, thường là tấn hoặc hoặc m3 (trườnghợp bê tông xi măng) (bảng 1).T¹p chÝ khoa häc c«ng nghÖ x©y dùng Sè 12/5-2012 81KÕT QU¶ NGHI£N CøU Vµ øNG DôNG Bảng 1. Định mức khí thải khi sản xuất vật liệu [6] Vật liệu Khí thải Cấp phối đá Bê tông Bê tông xi măng Thép XM Bitum dăm (CPĐD) nhựa (BTN) (BTXM) (/m3)CO (kg/t) 1,000 0,001 1,802 0,001 0,037 0,004CO2 (kg/t) 2200,000 5,826 799,467 69,308 17,094 3,850CH4 (kg/t) 9,100 0,000 0,000 0,000 0,007 0,000COV (kg/t) 1,200 0,000 0,000 0,200 0,045 0,000HC (kg/t) 0,000 0,001 0,000 0,011 0,000 ...