Các yếu tố cản trở sự tham gia nghiên cứu khoa học của phụ nữ - Nhìn từ quan điểm giới (trường hợp tỉnh An Giang)

Nội dung bài viết khái quát về tình hình tham gia nghiên cứu khoa học của phụ nữ hiện nay, đồng thời phân tích các yếu tố cản trở sự tham gia của phụ nữ trong nghiên cứu khoa học từ quan điểm giới, nghiên cứu trường hợp các cơ sở giáo dục-đào tạo tại tỉnh An Giang.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các yếu tố cản trở sự tham gia nghiên cứu khoa học của phụ nữ - Nhìn từ quan điểm giới (trường hợp tỉnh An Giang)C¸C YÕU Tè C¶N TRë Sù THAM GIA NGHI£N CøU KHOA HäCCñA PHô N÷ - nh×n Tõ QUAN §IÓM GIíI(tr−êng hîp tØnh an giang)Phan ThuËn(*)TrÇn ThÞ Kim Liªn(**)Nghiªn cøu khoa häc lµ mét trong nh÷ng nhu cÇu tÊt yÕu cña c¸c nhµkhoa häc n÷ trong x· héi b×nh ®¼ng giíi. Tuy nhiªn, thùc tÕ cho thÊy,phô n÷ cßn gÆp kh¸ nhiÒu rµo c¶n khi tham gia nghiªn cøu khoa häc.§èi víi c¸c ®Ò tµi khoa häc ë c¸c cÊp cµng cao, phô n÷ cµng Ýt cã c¬ héitham gia. Néi dung bµi viÕt kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh tham gia nghiªncøu khoa häc cña phô n÷ hiÖn nay, ®ång thêi ph©n tÝch c¸c yÕu tè c¶ntrë sù tham gia cña phô n÷ trong nghiªn cøu khoa häc tõ quan ®iÓmgiíi, nghiªn cøu tr−êng hîp c¸c c¬ së gi¸o dôc-®µo t¹o t¹i tØnh AnGiang. KÕt qu¶ nghiªn cøu cña chóng t«i cho thÊy, phô n÷ tham gianghiªn cøu khoa häc gÆp kh¸ nhiÒu rµo c¶n, tõ nh÷ng rµo c¶n liªnquan ®Õn b¶n th©n, gia ®×nh cho ®Õn nh÷ng rµo c¶n thuéc vÒ c¬ chÕchÝnh s¸ch, m«i tr−êng lµm viÖc…1. VÒ sù tham gia nghiªn cøu khoa häc cña phôn÷ hiÖn nayTheo b¸o c¸o cña UNESCO n¨m2006, trªn thÕ giíi phô n÷ lµm khoa häcchØ chiÕm kho¶ng 27% trong tæng sè c¸cnhµ khoa häc trªn toµn thÕ giíi. Tuynhiªn, ®©y chØ lµ tû lÖ b×nh qu©n, thùctÕ sù c¸ch biÖt gi÷a c¸c n−íc vµ c¸c ch©ulôc lµ rÊt lín. Ch¼ng h¹n ë ch©u Phi tûlÖ nµy lµ 29%, ë ch©u ¸ chØ lµ 15%. T¹ich©u ¢u, 32% nh©n viªn trong c¸cphßng thÝ nghiÖm quèc gia vµ 18% nh©nviªn trong c¸c phßng thÝ nghiÖm t−nh©n lµ n÷ giíi. §iÒu ®ã cho thÊy, tû lÖphô n÷ tham gia nghiªn cøu khoa häctrªn thÕ giíi cßn kh¸ khiªm tèn. Bªnc¹nh ®ã, tû lÖ c¸c nhµ khoa häc n÷ ®−îctrao tÆng c¸c gi¶i th−ëng khoa häc, ®ÆcbiÖt lµ gi¶i Nobel – gi¶i th−ëng khoa häcdanh gi¸ nhÊt, cßn khiªm tèn h¬n n÷a.(dÉntheoL’OREALVietnam,http://www.phunutrongkhoahoc.com/home/index.php?...). (*)(**)ë ViÖt Nam hiÖn nay, phô n÷ ®· vµ®ang tham gia mét c¸ch tÝch cùc vµo ®êisèng x· héi trªn nhiÒu lÜnh vùc kh¸cnhau, nghiªn cøu khoa häc lµ mét trong(*)ThS., Häc viÖn ChÝnh trÞ Khu vùc IV.ThS., Phã Gi¸m ®èc Trung t©m Nghiªn cøuKHXH&NV, §¹i häc An Giang.(**)46sè ®ã. NhiÒu nhµ khoa häc n÷ ®· ®−îcgiao n¾m gi÷ c−¬ng vÞ l·nh ®¹o, qu¶n lýtrong c¸c c¬ quan, tæ chøc nghiªn cøukhoa häc. NhiÒu nhµ khoa häc n÷ còng®· tham gia nghiªn cøu khoa häc víinh÷ng ph¸t minh, s¸ng kiÕn, c¶i tiÕnøng dông mang l¹i hiÖu qu¶ cao trongs¶n xuÊt kinh doanh còng nh− trong ®êisèng, gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt lao®éng, t¨ng thªm cña c¶i cho x· héi, c¶ithiÖn chÊt l−îng cuéc sèng. §iÒu ®ã ®·gãp phÇn t¹o dùng mét vÞ thÕ nhÊt ®Þnhcña phô n÷ trong x· héi hiÖn ®¹i nãichung vµ trong nghiªn cøu khoa häc nãiriªng, lµm thay ®æi nh÷ng ®Þnh kiÕn vÒvai trß cña phô n÷ trong x· héi. Mét sènghiªn cøu ®· thõa nhËn r»ng, hiÖn nayc¸n bé n÷ ë c¸c c¬ quan nghiªn cøu, c¸ctr−êng ®¹i häc, häc viÖn ®Òu cã tr×nh ®échuyªn m«n kh¸ cao. Nhê ®ã, hä cã ®iÒukiÖn thuËn lîi ®Ó tham gia nghiªn cøukhoa häc (L−u Ph−¬ng Th¶o, 2002;NguyÔn §×nh TÊn, 2007; NguyÔn ThÞTuyÕt, 2003 vµ 2007; Lª TuÊn, 2011;Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝMinh, 2006).Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 1.20152012; Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia HåChÝ Minh, 2006). Tuy nhiªn, trªn thùctÕ hiÖn nay, c¸c nhµ khoa häc n÷ thamgia nghiªn cøu khoa häc vÉn cßn gÆpkh¸ nhiÒu khã kh¨n. §Æc biÖt, ¸p lùcc«ng viÖc gia ®×nh vµ thiÕu sù ñng hécña ng−êi th©n lµ nh÷ng rµo c¶n línkhiÕn cho sù nghiÖp nghiªn cøu khoahäc cña phô n÷ ®· gian nan cµng giannan h¬n (NguyÔn §×nh TÊn, 2007;NguyÔn ThÞ TuyÕt, 2007; TrÇn ThÞ V©nAnh vµ TrÇn ThÞ Lan, 2010).II. Nh÷ng yÕu tè c¶n trë sù tham gia nghiªn cøukhoa häc cña phô n÷Thùc tÕ cho thÊy, nghiªn cøu khoahäc lµ mét c«ng viÖc ®Çy gian khã ®èivíi c¶ nam giíi vµ n÷ giíi. Tuy nhiªn,phô n÷ cµng gÆp nhiÒu khã kh¨n h¬nkhi b−íc ch©n vµo nghiªn cøu khoa häc.Nghiªn cøu thùc tÕ cña chóng t«i t¹i c¸cc¬ së gi¸o dôc-®µo t¹o tØnh An Giang(*)sÏ gãp phÇn lµm râ h¬n vÒ vÊn ®Ò nµy.MÆc dï vËy, tû lÖ phô n÷ tham gialµm chñ nhiÖm ®Ò tµi c¸c cÊp vÉn cßnh¹n chÕ. §èi víi c¸c ®Ò tµi cÊp cµng caoth× tû lÖ phô n÷ lµm chñ nhiÖm ®Ò tµicµng thÊp. Cã 37,5% chñ nhiÖm ®Ò tµicÊp bé lµ n÷, 27,8% lµm chñ nhiÖm ®Òtµi cÊp nhµ n−íc vµ 11,1% lµm chñnhiÖm ®Ò tµi s¶n xuÊt thö (NguyÔn ThÞTuyÕt, 2007, tr.50).TØnh An Giang hiÖn nay cã 1 tr−êng®¹i häc, 3 tr−êng cao ®¼ng vµ 1 tr−êngtrung cÊp. Tæng sè c¸n bé n÷ cã tr×nh ®éth¹c sÜ trë lªn (t¹m gäi lµ c¸n bé khoahäc n÷, hay gäi t¾t lµ c¸n bé n÷) ®angc«ng t¸c vµ tham gia céng t¸c víi c¸c®¬n vÞ nµy kho¶ng trªn 120 ng−êi.Nghiªn cøu ®· tiÕn hµnh kh¶o s¸t b»ngb¶ng hái ®èi víi 120 ®èi t−îng c¸n bé n÷nµy vµ thùc hiÖn 15 cuéc pháng vÊn s©u®èi víi c¸c nhµ khoa häc c¶ nam vµ n÷(trong ®ã cã mét sè c¸n bé l·nh ®¹o c¸ctr−êng) ë c¸c tr−êng ®¹i häc, cao ®¼ng,Mét sè nghiªn cøu ®· chØ ra r»ng, c¬chÕ, chÝnh s¸ch phï hîp, céng víi nç lùccña b¶n th©n còng nh− sù ñng hé cñang−êi th©n trong gia ®×nh lµ nh÷ng yÕutè thóc ®Èy sù tham gia cña phô n÷tro ...