Cách sử dụng vitamin tan trong dầu

Đặc biệt với vitamin tan trong dầu, khi lượng cung cấp vượt quá nhu cầu thì có sự tích lũy trong cơ thể gây nên rối loạn do thừa vitamin, do vậy so với vitamin tan trong nước, việc sử dụng vitamin tan trong dầu cần thận trọng hơn. Bài viết này sẽ trình bày về đặc điểm và vấn đề sử dụng vitamin thuộc nhóm vitamin tan trong dầu (vitamin A, D, E). Vitamin rất cần thiết, nó có tác dụng duy trì các quá trình chuyển hóa bảo đảm sự sinh trưởng và hoạt động bình thường của...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cách sử dụng vitamin tan trong dầu Cách sử dụngvitamin tan trong dầuĐặc biệt với vitamin tan trong dầu, khi lượng cung cấp vượt quánhu cầu thì có sự tích lũy trong cơ thể gây nên rối loạn do thừavitamin, do vậy so với vitamin tan trong nước, việc sử dụngvitamin tan trong dầu cần thận trọng hơn. Bài viết này sẽ trìnhbày về đặc điểm và vấn đề sử dụng vitamin thuộc nhóm vitamintan trong dầu (vitamin A, D, E).Vitamin rất cần thiết, nó có tác dụng duy trì các quá trình chuyển hóabảo đảm sự sinh trưởng và hoạt động bình thường của cơ thể. Tuynhiên, cũng như các loại thuốc khác, vitamin là con dao hai lưỡi. Nếusử dụng bừa bãi, nó có thể gây ra những tác hại đối với cơ thể chúngta.Đặc điểm của vitamin tan trong dầu và nhu cầu của cơ thểVitamin tan trong dầu hấp thu cùng với các chất mỡ, vì vậy khi cơ thểkhông hấp thu được mỡ thì không hấp thu được những vitamin này.Quá trình hấp thu đòi hỏi phải có acid mật làm chất nhũ hóa vì mỡkhông tan được trong máu, để thuốc hấp thu tốt thì nên uống tronghoặc sau bữa ăn.Khi dùng quá liều, các vitamin này không thải trừ hết qua thận mà tíchlũy chủ yếu ở gan và mô mỡ, do đó khi dùng liều cao và kéo dài sẽgây độc tính, đặc biệt là vitamin A và D. Do tích lũy trong cơ thể nêncác triệu chứng thiếu thường xuất hiện chậm, vì vậy không cần bổsung hàng ngày dưới dạng thuốc. Các vitamin này tương đối bền vữngvới nhiệt, không bị phá hủy trong quá trình nấu nướng.Vitamin A có trong rau quả màu đỏ.Nhu cầu hàng ngày về vitamin tan trong dầu đối với người bìnhthường phụ thuộc vào lứa tuổi, cụ thể: với trẻ dưới 1 tuổi, nhu cầuvitamin A là 1.500IU/ngày, vitamin D là 400IU/ngày, vitamin E là5IU/ngày; với trẻ từ 1 – 4 tuổi, nhu cầu vitamin A là 2.500IU/ngày,vitamin D là 400IU/ngày, vitamin E là 10IU/ngày; với trẻ trên 4 tuổivà người lớn, nhu cầu vitamin A là 5.000IU/ngày, vitamin D là400IU/ngày và vitamin E là 30IU/ngày.Bổ sung vitamin tan trong dầu như thế nào?Các vitamin luôn có sẵn trong ngũ cốc và thực phẩm, vì vậy đối vớinhững người không có quá trình rối loạn hấp thu ở đường tiêu hóa(tiêu chảy, tắc mật, viêm tụy, loét dạ dày - tá tràng...) và không ănkiêng, có chế độ ăn cân đối với thực phẩm đảm bảo chất lượng thìkhông nhất thiết phải bổ sung dưới dạng thuốc.Khi thiếu vitamin nhẹ có thể điều trị bằng cách ăn các thực phẩm cóchứa nhiều vitamin. Vitamin A có nhiều trong gan cá thu, trứng, thịt,cá, sữa, gấc, cà chua, cà rốt và rau xanh. Vitamin D chủ yếu có trongthức ăn từ động vật: sữa, bơ, gan, trứng, thịt. Vitamin E có nhiều trongdầu thực vật: dầu cám, dầu lạc và trong các hạt nảy mầm, rau xanh; cómột lượng nhỏ trong lòng đỏ trứng gà, gan...Việc bổ sung vitamin dưới dạng thuốc chỉ khi thiếu trầm trọng hoặctrong trường hợp chưa có điều kiện thay đổi chế độ ăn. Thường thì ítcó hiện tượng thiếu đơn độc một chất, vì vậy việc bổ sung vitamindưới dạng hỗn hợp có hiệu quả hơn khi dùng các chất đơn lẻ. Tỷ lệphối hợp các công thức tùy trường hợp thì khác nhau nên khi lựa chọnphải căn cứ vào nguyên nhân gây thiếu để bổ sung cho phù hợp.Thừa vitamin tan trong dầu – điều gì sẽ xảy ra?Nhóm vitamin tan trong dầu có thể gây ra tình trạng thừa vitamin nếulạm dụng thuốc (người bình thường ăn uống đầy đủ vitamin mà vẫnbổ sung vitamin thường xuyên dưới dạng thuốc), ngoài ra gặp trongmột số ít trường hợp thừa vitamin cấp tính do ăn loại thức ăn có chứalượng lớn vitamin tan trong dầu, ví dụ như ăn gan gấu trắng, gan cáthu... Khi lượng vitamin dư thừa quá nhiều sẽ dẫn đến tình trạng ngộđộc thuốc, tùy thuộc vào loại vitamin dư thừa mà có các biểu hiện lâmsàng khác nhau:Vitamin AVitamin A dùng thừa sẽ xuất hiện các triệu chứng: ngứa da vẩy nến,sung huyết ở da và các niêm mạc, tóc khô, xơ xác, dễ gãy, chán ăn,buồn nôn, giảm prothrombin, chảy máu và thiếu máu.Trẻ em dưới 4 tuổi thường xuyên uống vitamin A có hàm lượng lớnhơn hoặc bằng 5.000 IU/ngày có thể bị ngộ độc mạn tính với triệuchứng đau xương, ban đỏ, viêm da tróc vảy, viêm miệng... Nếu dùngliều vitamin A lớn hơn hoặc bằng 100.000 IU/ngày có thể gây phồngthóp, co giật, tăng áp lực sọ não.Phụ nữ có thai dùng kéo dài vitamin A > 5.000 IU/ngày trong khi vẫnăn uống đầy đủ và hấp thu tốt sẽ có nguy cơ thừa vitamin A, gây quáithai.Vitamin DDùng vitamin D liều cao dài ngày gây tích luỹ thuốc, làm tăng calcitrong máu, gây mệt mỏi, chán ăn, nôn, tiêu chảy, đau nhức xươngkhớp. Ngoài ra còn có thể gây tổn thương thận, tăng huyết áp.Trẻ em dưới 1 tuổi được cho ăn các hỗn hợp thay thế sữa mẹ có bổsung vitamin D ở liều không thích hợp với lứa tuổi có thể bị thừavitamin này. Việc bổ sung thường xuyên vitamin D với liều > 400IU/ngày cho trẻ dưới 1 tuổi khỏe mạnh làm tăng canxi trong máu,thậm chí còn có thể gây suy thận và tử vong.Vitamin EThừa vitamin E, dùng liều cao trên 3.000 IU/ngày có thể gây rối loạntiêu hóa như buồn nôn, đầy h ...