Cẩm nang an toàn sức khỏe - Phần 10

Đau thắt lưng Đau thắt lưng là một bệnh thường gặp. Chi phí dành cho việc điều trị và thiệt hại đối với xã hội cũng như cá nhân khá lớn. Di chứng để lại cho bệnh nhân là vấn đề phải quan tâm. Đau thắt lưng là đau ngang lưng quần. Đau có thể khu trú một nơi ở giữa cột sống, cũng có thể ở các điểm cạnh cột sống thắt lưng hai bên đường giữa. Đau nhiều khi cơn đau lan toả sang hai bên, nhiều người gọi lầm là đau thận. Thường có mấy loại...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cẩm nang an toàn sức khỏe - Phần 10 Cẩm nang an toàn sức khỏe Phần 10 Đau thắt lưng Đau thắt lưng là một bệnh thường gặp. Chi phí dành cho việc điều trịvà thiệt hại đối với xã hội cũng như cá nhân khá lớn. Di chứng để lại chobệnh nhân là vấn đề phải quan tâm. Đau thắt lưng là đau ngang lưng quần. Đau có thể khu trú một nơi ởgiữa cột sống, cũng có thể ở các điểm cạnh cột sống thắt lưng hai bên đườnggiữa. Đau nhiều khi cơn đau lan toả sang hai bên, nhiều người gọi lầm là đauthận. Thường có mấy loại đau như sau: Đau thắt lưng cấp tính Đau thắt lưng xảy ra thình lình, dần dần hoặc dữ dội sau khi khiêng,nhấc vật nặng trong tư thế cúi lưng hay các tư thế sai, khiến sau khi khiêngkhông đứng thẳng lên được, phải đi đứng lom khom. Người dân gọi là cúpxương sống, cụp xương sống hoặc trẹo xương sống. Đau thắt lưng cấp tính trong các trường hợp phải ngồi lâu trong tư thếsai, làm việc khom lâu dù là việc nhẹ, vận động thể thao ở tư thế cúi lưng vàxoay thân thình lình. Đau thắt lưng đặt biệt hay thấp ở những người có tuổikhi tập mạnh cơ lưng bằng cách nằm ngửa rồi ngồi bật dậy, chân duỗi thẳng,bàn tay với, cố đụng ngón chân cái. Đôi khi ngoài đau thắt lưng cấp tính,bệnh nhân còn bị đau xuống cả hai chân và bí tiểu. Trường hợp này xảy rakhi dây chằng dọc sau bị rách thình lình và đĩa đệm bị lọt vào trong ốngsống, gây chèn ép chùm rễ thần kinh đuôi ngựa. Đau thắt lưng mạn tính Sau giai đoạn cấp tính, bệnh nhân hoặc khỏi hoặc diễn biến thành đaumạn tính. Bệnh nhân đau dai dẳng, nhất là khi ngồi lâu hay làm nặng hoặclàm việc thường hay cúi lưng. Đau thường kèm mỏi cơ cạnh cột sống thắtlưng hay lan xuống hai mông. Cơn đau gây khó chịu, ảnh hưởng sinh hoạthằng ngày. Đau thắt lưng mạn tính là tiền đề của đau thắt lưng thần kinh toạ. Đau thần kinh toạ Diễn biến nặng hoặc ngay tức thời của đau thắt lưng cấp tính hoặc saumột thời gian đau thắt lưng mạn tính là đau thần kinh toạ. Hơn 90% trườnghợp đau thần kinh toạ xảy ra do thoát vị đĩa đệm đốt thắt lưng 4-5. Bệnhnhân đi lại khó, thắt lưng bị vẹo sang bên. Khi họ nhảy mũi, cơn đau lantheo rễ bị chèn ép. Đau nhiều, có khi phải bò lết không chịu nổi. Cúi lưngkhó khăn, lom khom. Đôi khi không thể nằm ngửa được do thắt lưng bị vẹo,còng. Cúi lưng rất khó và vướng, không thể cúi bình thường. Tóm lại, đau thắt lưng cấp tính, đau thắt lưng mạn tính, đau thần kinhtoạ là một vòng luẩn quẩn bệnh lý cần phải thoát ra bằng cách điều trị vàphòng ngừa đúng đắn. Đau thắt lưng tùy thuộc vào nhiều yếu tố sau: Trọng lượng của cơ thể,trọng lượng vật nặng kèm theo khi làm việc. Sự chịu đựng của các nhóm cơgiữ thăng bằng trong các tư thế khác nhau của cơ thể (các cơ bụng và các cơcạnh cột sống, cơ tứ đầu và nhóm cơ mộng). Sự căng thẳng của hai nhóm cơnày rất quan trọng. Bất cứ yếu tố nào ảnh hưởng làm mất sự cân bằng này sẽ gây ra đauvùng thắt lưng: sự quá tải của các nhóm cơ đối với công việc nặng nhọc quásức; bệnh nhân mập mà các cơ yếu do thiếu tập luyện; các nhóm cơ giữthăng bằng yếu do thiếp tập luyện dù chỉ làm việc nhẹ; khi đã có tuổi mà tậpcác động tác không phù hợp. Cần lưu ý tư thế sinh hoạt, tư thế làm việc rất quan trọng ảnh hưởngchủ yếu vào vùng thắt lưng là vùng chịu lực nhiều nhất của cơ thể. Các tư thế tốt cho thắt lưng theo thứ tự như sau: - Nằm ngửa hoặc nghiêng một bên; - Ngồi ngửa độn một chiếc gối ngang thắt lưng; - Đứng hoặc đi lại thẳng lưng; - Ngồi thẳng lưng; Các tư thế xấu cho thắt lưng là: - Ngồi lom khom lâu; - Đứng lưng cúi khom; - Đứng cúi thắt lưng khoảng 900 lượm vật nhẹ, tệ hơn nữa là làmnặng; - Đứng lom khom và xoay thân kéo vật nặng; - Với tay lên cao làm ẹo thắt lưng v.v... BS Võ Văn Thành (TT Chấn thương chỉnh hình TP HCM) Vẹo cột sống Vẹo cột sống là một tật, một triệu chứng lâm sàng, không phải là mộtbệnh. Sự phân biệt bước đầu này rất quan trọng giúp chúng ta hiểu đúng đắnloại biến dạng này của cột sống. Vẹo cột sống nơi thanh thiếu niên có thể từ nhẹ đến nặng. Các trườnghợp nặng có thể đưa đến biến dạng lồng ngực, ảnh hưởng chức năng phổi,chức năng tim mạch và ảnh hưởng đến tính mạng. Vẹo cột sống là loại biếndạng khó chữa nhất trong các bệnh cột sống. Nhìn thẳng cột sống từ sau ra trước, ta có thể quan sát các biến dạngcột sống, gọi là vẹo cột sống. Tất cả các loại vẹo cột sống đều kèm theo sựmất đối xứng của hai thân người khi chú ý đến nếp cổ, vai, đỉnh xương bảvai... Có hai loại vẹo cột sống là vẹo cột sống chức năng và vẹo cột sống cấutrúc. Vẹo cột sống chức năng là những ca vẹo cột sống xảy ra thoáng qua,tự sửa chữa, khi nguyên nhân gây ra được điều trị thì vẹo cột sống biến mất...Các nguyên nhân thường thấy của vẹo cột sống chức năng là: Hai chân dàingắn không đều; tư thế ngồi xấu của các cháu học sinh; co rút cơ vì đau dotổn thương thân đốt, đĩa đệm hay cơ học. Vẹo cột sống chức năng khôngphải là tật nguy hiểm. Khi giải quyết nguyên nhân thì vẹo cột sống sẽ khỏi. Vẹo cột sống cấu trúc là vẹo cột sống có kèm theo biến dạng các đốtsống. Các biến dạng thân đốt sống gồm: nghiêng bên, hình nêm, xoay. Biếndạng này do khiếm khuyết trong sự cấu tạo cột sống trước khi sinh gây rahoặc do bệnh lý trong thời kỳ tăng trưởng của cháu bé. Biến dạng xoay là biến dạng khiến thân đốt sống hướng về bên lồi; từđó sinh ra sự mất đối xứng lồng ngực của trẻ. Sự mất đối xứng thấy rõ vớilõm sườn bên lõm và nhô sườn bên lồi là dấu hiệu của vẹo cột sống cấu trúc.Cho bệnh nhân đứng thẳng gối, cúi lưng, hai tay buông xuôi đều nhau, tacàng dễ thấy hơn. Đó là triệu chứng đơn giản, dễ tìm nhưng có tính quyếtđịnh. Các bà mẹ nên lưu lý nhận biết và thỉnh thoảng xem xét lưng của cáccháu. Nhiều bệnh lý khác nhau có thể làm xuất hiện vẹo cột sống. Vài ...