Chết trong giấc ngủ

Ngưng thở khi ngủ là bệnh lý thường gặp, có khả năng gây nguy hiểm và cả những biến chứng tử vong. Hầu hết bệnh nhân không biết mình đang mắc chứng bệnh này vì dấu hiệu ngưng thở chỉ xảy ra trong lúc ngủ.Bệnh nhân thường đi khám bệnh vì các triệu chứng thông thường như nhức đầu, mệt mỏi,... Do đó các bác sĩ, nếu không phải là những chuyên gia về giấc ngủ, thường ít nghĩ đến và có thể không phát hiện được hội chứng này trong những buổi khám bệnh hàng ngày. Cũng không có...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chết trong giấc ngủ Chết trong giấc ngủNgưng thở khi ngủ là bệnh lý thường gặp, có khảnăng gây nguy hiểm và cả những biến chứng tửvong. Hầu hết bệnh nhân không biết mình đangmắc chứng bệnh này vì dấu hiệu ngưng thở chỉxảy ra trong lúc ngủ.Bệnh nhân thường đi khám bệnh vì các triệu chứngthông thường như nhức đầu, mệt mỏi,... Do đó cácbác sĩ, nếu không phải là những chuyên gia về giấcngủ, thường ít nghĩ đến và có thể không phát hiệnđược hội chứng này trong những buổi khám bệnhhàng ngày. Cũng không có xét nghiệm máu nào cóthể giúp ích cho việc chẩn đoán.Ngưng thở khi ngủ là gì?Ngưng thở khi ngủ là một loại rối loạn giấc ngủ màngười bệnh có những cơn ngưng thở hoàn toàn trongít nhất 10 giây trong giấc ngủ và lặp đi lặp lại nhiềulần trong đêm. Hội chứng ngưng thở khi ngủ có badạng:Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn: xảy ra do đường hôhấp trên bị tắc nghẽn một phần hay hoàn toàn trongkhi ngủ (do lưỡi, các mô ở thành sau họng quá to hayxương hàm bất thường).Ngưng thở khi ngủ do nguyên nhân trung ương: khinão không gửi được những tín hiệu thích hợp để điềukhiển cơ hô hấp, trong những trường hợp người bệnhbị tổn thương não.Ngưng thở khi ngủ hỗn hợp: gồm cả hai dạng kể trên.Do tính chất vấn đề khá rộng, nên trong phạm vi bàiviết này, xin phép chỉ tập trung trình bày ngưng thởkhi ngủ do tắc nghẽn, bởi đây là dạng thường gặpnhất. Những dạng khác, xin hẹn dịp khác sẽ tròchuyện cụ thể hơn với bạn đọc.Những dấu hiệu phải cảnh giác“Ngưng thở khi ngủ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổinhưng thường gặp nhất ở tuổi trung niên, tăng dầntheo tuổi, nam nhiều hơn nữ, người béo phì”Một trong những dấu hiệu thường gặp của ngưng thởkhi ngủ là ngáy to khi ngủ. Có những cơn ngưng thởvề đêm, thở phì phò, thở hổn hển vào cuối thời kỳngưng thở. Thức giấc ban đêm vì cảm giác ngộp thở.Tiếng ngáy thường to nhất khi nằm ngửa, giảm đi khinằm nghiêng. Theo thời gian, ngáy xảy ra thườngxuyên hơn và to hơn. Người bệnh thường không biếtmình đang gặp vấn đề về giấc ngủ cũng như mức độnặng của nó. Người trong gia đình và người ngủchung có thể phát hiện các triệu chứng này. Tuynhiên không phải mọi người bị ngáy đều bị hội chứngngưng thở khi ngủ.Một triệu chứng khác cũng thường gặp của hội chứngngưng thở khi ngủ là buồn ngủ ban ngày quá mức.Bệnh nhân có thể ngủ trong khi đang làm việc, thậmchí khi đang lái xe. Các biểu hiện khác của hội chứngngưng thở khi ngủ có thể là nhức đầu vào buổi sáng,giảm trí nhớ, mất khả năng tập trung, dễ cáu gắt,trầm cảm, thay đổi tính tình, tiểu ban đêm nhiều lần,khô cổ khi thức giấc… Ở trẻ em, hội chứng ngưngthở khi ngủ có thể gây ra tình trạng hiếu động tháiquá, hay gây gổ, giảm thành tích học tập, tiểu dầm…Ai dễ ngưng thở khi ngủ?Ngưng thở khi ngủ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưngthường gặp nhất ở tuổi trung niên, tăng dần theo tuổi,nam nhiều hơn nữ. Những người có nguy cơ cao bịngưng thở khi ngủ là những người béo phì (có nguycơ gấp ba lần người bình thường); bất thường về cấutrúc đường hô hấp trên (phì đại amiđan, hàm nhỏ,hàm ra sau, lưỡi quá to, tắc mũi…); nghiện rượu, sửdụng thuốc an thần, chất gây nghiện; trong gia đìnhcó người bị ngưng thở khi ngủ; đang mắc các bệnhnhư đái tháo đường, tăng huyết áp, nhược giáp, suytim, bệnh mạch máu não…Người bị ngưng thở khi ngủ có nhiều khả năng mắccác bệnh lý như tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, suytim; mắc bệnh lý mạch máu não, tăng hồng cầu trongmáu... thậm chí tử vong. Ngoài ra việc ngủ ngày quámức còn có thể dẫn đến tai nạn lao động, tai nạn giaothông, giảm chất lượng cuộc sống.Ngưng thở khi ngủ có thể trị dứtHỏi kỹ bệnh sử và thăm khám lâm sàng cẩn thận, bácsĩ có thể nghi ngờ một người có hay không hội chứngngưng thở khi ngủ. Người này sẽ được cho trả lờibảng câu hỏi tầm soát. Nếu nghi ngờ có hội chứngngưng thở khi ngủ thì người bệnh sẽ được đo đa kýgiấc ngủ để chẩn đoán chính xác hơn.Có nhiều phương pháp điều trị hội chứng này. Chọnphương pháp nào sẽ tuỳ thuộc mức độ nặng củabệnh, các bất thường đường hô hấp trên, các bệnh lýđi kèm:Máy thở áp lực dương liên tục (CPAP): đây là cáchđiều trị được ưu tiên chọn lựa hiện nay. Máy sẽ bơmnhẹ nhàng một luồng khí áp lực dương qua một mặtnạ để giữ đường thở mở rộng trong khi ngủ giúp nhịpthở trở nên đều đặn, ngưng ngáy. Phương pháp điềutrị này đạt hiệu quả cao nhưng nhiều khi lại khôngđược người bệnh tuân thủ.Dụng cụ đẩy xương hàm dưới ra trước và hệ thốngtrụ nâng khẩu cái: dụng cụ này sẽ được gắn vàotrong miệng người bệnh khi ngủ, giúp mở rộng đườngthở, thích hợp cho người bị mức độ nhẹ và vừa.Phẫu thuật: mục đích làm cho đường thở mở rộnghơn, tắc nghẽn vì thế ít xảy ra hơn. Có nhiều phươngpháp phẫu thuật với tỷ lệ thành công khác nhau:chỉnh hình đường hô hấp trên (chẳng hạn cắt bỏ lưỡigà), cắt bỏ amiđan, cắt các mô thừa khác nếu quá to.Thông thường người bệnh không biết mình đang bịhội chứng ngưng thở khi ngủ. Người thân hay ngườingủ chung giường thường sẽ là người đầu tiên pháthiện ra dấu hiệu bệnh này. Vì vậy, người thân củabệnh nhân có thể giúp đỡ bệnh nhân bằng nhiềucách: cho người bệnh biết nếu người này ngáy to vàbị ngừng thở; khuyến khích bệnh nhân đến bác sĩ;giúp bệnh nhân theo đuổi kế hoạch điều trị, bao gồmcả thở máy CPAP; và nhất là động viên tinh thầnngười bệnh. ...