Chí Phèo của Nam Cao

Nam Cao (1915 - 1951) là bút danh của Trần Hữu Tri. Quê ở Đại Hoàng, Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Trước 1945, dạy học, viết văn, 1943 gia nhập Hội Văn Hóa Cứu quốc. Tham gia cướp chính quyền ở địa phương, 1946 làm phóng viên mặt trận miền Nam Trung Bộ. Sau đó lên Việt Bắc làm công tác Văn nghệ, 1951 hy sinh tại vùng địch hậu Liên khu
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chí Phèo của Nam Cao Chí Phèo của Nam Cao/Tìm hiểu chung1.Tác giảNam Cao (1915 - 1951) là bút danh của Trần Hữu Tri. Quê ở Đại Hoàng, LýNhân, tỉnh Hà Nam. Trước 1945, dạy học, viết văn, 1943 gia nhập Hội VănHóa Cứu quốc. Tham gia cướp chính quyền ở địa phương, 1946 làm phóngviên mặt trận miền Nam Trung Bộ. Sau đó lên Việt Bắc làm công tác Vănnghệ, 1951 hy sinh tại vùng địch hậu Liên khu III.Ông là nhà văn hiện thực xuất sắc trước Cách mạnh. Tác phẩm gồm có trên60 truyện ngắn và 1 tiểu thuyết Sống mòn, Chí Phèo, Lão Hạc, Mua nhà, Đờithừa… là những truyện ngắn đặc sắc của Nam Cao. Sau Cách mạng NamCao viết chưa được nhiều vì ông hy sinh quá sớm: truyện ngắn Đôi mắt, Nhậtký ở rừng, Chuyện Biên giới.Nam Cao có tài kể chuyện, ngôn ngữ uyển chuyển, gần với lời ăn tiếng nóicủa quần chúng. Giỏi phân tích tâm lý nhân vật. Nhiều trang văn của ôngthấm đượm ý vị triết lý trữ tình. Đề tài nông dân nghèo và người trí thức tiểutư sản được Nam Cao viết rất hay và cảm động.2.Tác phẩm-Xuất xứ: Lúc đầu, Nam Cao đặt tên truyện là Cái lò gạch cũ. Nhà xuất bảnĐời mời năm 1941, đổi thành Đôi lứa xứng đôi. Năm 1946 trong tập Luốngcày do Hộ Văn hóa cứu quốc xuất bản, tác giả đổi tên truyện thành Chí Phèo.-Chủ đề; Truyện Chí Phèo nói lên số phận bi thả m của người nông dân nghèo,lương thiện bị xã hội thực dân phong kiến xô đẩy vào con đường lưu manh,tội lỗi không có lối thoát.-Tóm tắt truyện:Ở làng Vũ Đại. Một sáng tinh sương, anh thả ống lươn nhặt được đứa bé mớiđẻ xám ngắt đùm trong cái váy đụp vứt ở lò gạch cũ. Anh ta rước lấy đem vềcho người đàn bà góa mù, bà này bán lại cho bác phó cối. Khi bác phó cốichết, hắn bơ vơ, mãi năm 18 tuổi hắn làm canh điền cho Bá Kiến. Vợ ba BáKiến bắt Chí xoa bụng đấm lưng gì đó. Bỗng một hôm Chí Phèo bị người tagiải huyện… Đi tù bảy, tám năm sau hắn trở lại làng, mặt mày trông kháchẳn, gớm chết! Về hôm trước thì chiều hôm hắn xách vỏ chai đến thẳng nhàBá Kiến gây sự. Xô xát với Lý Cường, hắn đập vỏ chai, rạch mặt kêu trời ănvạ. Sau cái vụ Năm Thọ, Binh chức, cụ Bá róc đời xử nhũn với Chí Phèo. Cụmời hắn vào nhà, giết gà đãi rượu, lúc hắn ra về còn đãi một đống bạc uốngthuốc.Bốn hôm sau, Chí Phèo đốt quán bà bán rượu… Hắn mang theo một con daonhọn đến xin Cụ Bá đi ở tù. Chỉ một câu nói khích, cụ đã sai được Chí Phèođến nhà đội Tảo đòi 50 đồng bạc nợ cho cụ. Chẳng phải giao tranh đổ máu,hắn đã đòi được nợ đem về. Cụ bá cho hắn 5 đồng và bán cho hắn 5 sào vườnngoài bãi sông mới cắm thuế của một người làng. Năm đó Chí 27 hay 28 tuổi,hắn bỗng thành có nhà. Hắn trở thành anh đầy tớ chân tay mới của Bá Kiến,chuyên đâm thuê chém mướn, rạch mặt ăn vạ. Hắn đập đầu, rạch mặt, chửibới, dọa nạt trong lúc say, uống rượu trong lúc say, để rồi say mãi, say vô tận.Hắn chửi trời, chửi cả làng Vũ Đại, chửi con mẹ chết tiệt nào đẻ ra hắn chohắn khổ. Năm đó hắn ngoài 40, cái mặt như mặt một con vật lạ. Cả làng VũĐại đều sợ hắn một khi hắn đi qua trước mặt.Tình cờ một đêm trăng, Chí Phèo lần vô nhà Tự Lãng, tên hoạn lợn kiêmnghề thầy cúng, hai đứa uống hết cả 3 chai rượu. Ngứa ngáy quá, Chí lảo đảođi về lều. Hắn gặp Thị Nở đang há hốc mồm ngủ dưới trăng, hắn ôm chầmlấy chị mà làm tình. Gần sáng Chí bị cảm, hắn được thị Nở người đàn bà xấuma chê quỷ hờn cho ăn cháo hành. Cũng là lần đầu tiên hắn được ăn cháohành lại do bàn tay một người đàn bà cho. Hắn bâng khuâng nhớ lại một thờitrai trẻ, hắn muốn cùng thị làm thành một cặp rất xứng đôi. Chí Phèo thèmlương thiện. Và hắn say thị lắm. Nhưng đến hôm thứ 6, thị nghĩ bụng: hãydừng yêu để hỏi cô thị đã. Thị Nở bị bà cô xỉa xói vào mặt. Thị ton ton chạysang lều trút tất cả giận dữ lên mặt nhân ngãi. Chí Phèo ngẩn mặt ra, chạytheo Thị Nở, hắn đã bị nhân tình giúi cho một cái ngã lăn khoèo xuống đất.Hắn toan đập đầu ăn vạ nhưng hắn chưa thật say. Và hắn uống, uống thêmchai nữa, càng uống càng tỉnh. Hắn đi đến nhà Bá Kiến với con dao ở thắtlưng để đòi lương thiện. Chém chết Bá Kiến, hắn đâm cổ tự sát. Cả làng Vũđại xôn xao kéo đến xem 2 con quỷ giết nhau. Bà cô chì chiết Thị Nở. Thị nhìnnhanh xuống bụng mình, và thoáng chợt thấy một cái lò gạch cũ bỏ không, xanhà cửa, và vắng người lại qua…II/Đọc hiểu văn bản1. Làng Vũ Đại là hình ảnh cái xã hội thực dân phong kiến thối nát, cái ácngự trị.- Là nơi “quần ngư tranh thực” với các phe nghịch, đu lại với nhau để bóc lộtcon em. ngấm ngầm chia rẽ, nhè từng chỗ hở để mà trị nhau: cánh Bá Kiến,cánh ông đội Tảo, cánh ông Tư Đạm, cánh ông Bát Tùng… Đ ội Tảo ngangngược, là cựu binh “cũng có thể đâm chém được, chưa bao giờ chịu hàngtrước cuộc giao tranh”. Còn Bá Kiến vô cùng xảo quyệt, biết “mềm nắn rắnbuông”, biết ngầm đẩy người ta xuống sông, nhưng rồi lại dắt nó lên để nóđền ơn! Hãy đập bàn, đập ghế đòi cho được 5 đồng nhưng rồi thì lại vứt trảlại năm hào “vì thương anh túng quá!”. Cụ không cần than thở: trị không lợithì cụ dùng! Cụ biết thu dụng những thằng bạt mạng để cắm thuế, cắm ruộng,đốt nhà, đâm chém… gây ra bao cảnh đổ máu, làm tan nát bao cơ nghiệp dânlành.- Là nơi đầy rẫy bọn đầu bò đâm thuê chém mướn. Năm Thọ đi thì Binh chứclần về. Binh Chức chết thì lại nở ra một Chí Phèo - cùng với Bá Kiến là 2 conquỷ dữ làng Vũ Đại. Chí Phèo chết lại có một Chí Phèo con nhất định sẽ rađời!- Một thị Nở “dòng giống của một nhà có mả hủi…”, một bà cô thị suốt đời côđơn, một Tự Lãng làm nghề hoạn lợn kiêm thầy cúng, vợ chết, con gái chửahoang bỏ nhà trốn đi… Bao nhiêu thảm kịch, bi kịch?Nam Cao đã tố cáo cái hiện thực xấu xa, tàn ác của xã hội thực dân phongkiến. Những cảnh đời dữ dội, những con người đáng sợ, nguồn gốc của tội ácvà đau thương đã và đang xô đẩy bao người lương thiện vào con đường đaukhổ, tội lỗi.2. Nhân vật Chí Phèo:- Đau khổ từ khi còn nằm trong bụng mẹ: hoang thai. Đẻ ra thì bị mẹ hắn vứtra lò gạch cũ. Một vật cho không. Một món hàng từ tay người đàn bà goá mùqua tay ông phó cối. Bơ vơ, làm thuê, bị vợ ba Bá Kiến lợ ...