CHƯƠNG 6 DOANH NGHIỆP TRÊN THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH

Nếu trạm xăng ở địa phương bạn tăng giá bán xăng 20%, lượng xăng bán ra của nó sẽ giảm mạnh. Khách hàng của trạm xăng đó nhanh chóng chuyển sang mua xăng ở các trạm xăng khác. Ngược lại, nếu công ty cấp nước ở địa phương bạn tăng giá nước 20%, lượng nước bán của nó chỉ giảm xuống chút ít. Mọi người có thể tưới cỏ ít đi và mua nhiều loại vòi hoa sen tiết kiệm nước hơn, nhưng họ không thể giảm lượng nước tiêu dùng một cách dễ dàng và khó có thể tìm...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CHƯƠNG 6 DOANH NGHIỆP TRÊN THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH CHƯƠNG 6 DOANH NGHIỆP TRÊN THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANHNếu trạm xăng ở địa phương bạn tăng giá bán xăng 20%, lượng xăng bán ra của nó sẽ giảmmạnh. Khách hàng của trạm xăng đó nhanh chóng chuyển sang mua xăng ở các trạm xăngkhác. Ngược lại, nếu công ty cấp nước ở địa phương bạn tăng giá nước 20%, lượng nước báncủa nó chỉ giảm xuống chút ít. Mọi người có thể tưới cỏ ít đi và mua nhiều loại vòi hoa sentiết kiệm nước hơn, nhưng họ không thể giảm lượng nước tiêu dùng một cách dễ dàng và khócó thể tìm ra người cung cấp nước khác. Sự khác nhau giữa thị trường xăng và thị trườngnước rất rõ ràng: Có rất nhiều doanh nghiệp cung cấp xăng, nhưng chỉ có một doanh nghiệpcung cấp nước. Như bạn thấy, sự khác biệt trong cấu trúc thị trường tác động tới quyết địnhsản xuất và định giá của những doanh nghiệp hoạt động trên các thị trường đó.Trong chương này, chúng ta nghiên cứu hành vi của các doanh nghiệp cạnh tranh, như trạmxăng ở địa phương bạn. Chắc bạn còn nhớ rằng thị trường có tính cạnh tranh khi mỗi ngườibán và người mua nhỏ so với quy mô thị trường và vì vậy hầu như không có khả năng tácđộng tới giá cả thị trường. Ngược lại, nếu một doanh nghiệp có thể ảnh hưởng đến giá thịtrường của hàng hóa nó bán ra, doanh nghiệp đó được coi là có sức mạnh thị trường. Trongba chương tiếp theo chương này, chúng ta sẽ nghiên cứu hành vi của các doanh nghiệp có sứcmạnh thị trường, giống như công ty cấp nước ở địa phương bạn.Phân tích của chúng ta về doanh nghiệp cạnh tranh trong chương này sẽ làm sáng tỏ nhữngquyết định nằm sau đường cung trên thị trường cạnh tranh. Không có gì đáng ngạc nhiên khichúng ta thấy rằng đường cung thị trường có quan hệ chặt chẽ với chi phí sản xuất của doangnghiệp. (Dĩ nhiên, bạn đã có cái nhìn khái quát về vấn đề này qua phân tích của chúng tatrong chương 7). Nhưng trong các loại chi phí khác nhau của doanh nghiệp - chi phí cố định,chi phí biến đổi bình quân và chi phí cận biên - loại nào thích hợp nhất đối với quyết định vềlượng cung? Chúng ta sẽ thấy rằng tất cả các đại lượng về chi phí này đều đóng vai trò quantrọng và có quan hệ qua lại với nhau.THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH LÀ GÌ ?Mục đích của chúng ta trong chương này là nghiên cứu xem các doanh nghiệp đưa ra quyếtđịnh sản xuất như thế nào trên thị trường cạnh tranh. Để có kiến thức làm cơ sở cho phân tíchnày, chúng ta hãy bắt đầu bằng việc xem xét thị trường cạnh tranh là gì.Ý nghĩa của từ cạnh tranhMặc dù đã bàn về ý nghĩa của từ cạnh tranh trong chương 4, nhưng chúng ta vẫn nên tóm tắt lại bàihọc ấy. Thị trường cạnh tranh, đôi khi còn gọi là thị trường cạnh tranh hoàn hảo, có hai đặc tính: ○ Có nhiều người mua và nhiều người bán trên thị trường. ○ Những người bán khác nhau cung ứng các hàng hóa về cơ bản là giống nhau.Do những điều kiện này, hành vi của mỗi người mua hay người bán riêng lẻ trên thị trườngảnh hưởng không đáng kể đến giá cả thị trường. Người mua và người bán đều coi giá thịtrường là cho trước.Chúng ta hãy lấy thị trường sữa làm ví dụ. Không người mua sữa nào có thể tác động tới giásữa, vì mỗi người mua chỉ mua một lượng nhỏ so với quy mô thị trường. Tương tự, mỗi NGUYÊN LÝ KINH TẾ HỌC Chương 6 – Doanh nghiệp trên thị trường cạnh tranh 1người bán sữa chỉ có khả năng kiểm soát rất hạn chế đối với giá sữa, vì những người bánkhác cũng cung ứng sữa, thứ mà về cơ bản giống hệt nhau. Vì mỗi người bán có thể bán toànbộ lượng hàng mong muốn với mức giá hiện hành, nên hầu như chẳng có lý do gì để anh tagiảm giá; còn nếu anh ta tăng giá, người mua sẽ đi mua ở chỗ khác. Người mua và người bántrên thị trường cạnh tranh phải chấp nhận giá cả do thị trường quyết định và vì vậy được gọilà những người chấp nhận giá.Ngoài hai điều kiện của cạnh tranh nêu trên, có một điều kiện thứ ba đôi khi được coi là đặctrưng cho thị trường cạnh tranh hoàn hảo: ○ Các doanh nghiệp có thể tự do gia nhập hoặc rời bỏ thị trường.Ví dụ, nếu ai cũng có thể xây dựng một trại nuôi bò sữa và nếu bất cứ người nông dân đangcung cấp sữa nào cũng có thể quyết định rời bỏ công việc kinh doanh sữa, thì khi đó ngànhnuôi bò sữa thỏa mãn điều kiện trên. Cần lưu ý rằng phần lớn phân tích về các doanh nghiệpcạnh tranh không dựa trên giả định về sự tự do gia nhập và rời bỏ thị trường, vì đây khôngphải điều kiện cần để các doanh nghiệp là người chấp nhận giá. Nhưng như chúng ta sẽ thấytrong phần sau của chương, những người gia nhập và rời bỏ thị trường là nguyên nhân chínhtạo ra kết cục của thị trường cạnh tranh trong dài hạn.Doanh thu của doanh nghiệp cạnh tranhCũng như hầu hết các doanh nghiệp khác trong nền kinh tế, doanh nghiệp trong thị trườngcạnh tranh tìm cách tối đa hóa lợi nhuận, tức tổng doanh thu trừ tổng chi phí. Để cụ thể hóavấn đề, chúng ta hãy xem xét một doanh nghiệp: Trại nuôi bò sữa Smith.Trại bò s ...