Công cụ kinh tế trong quản lý môi trường

Bảo vệ môi trường ngày nay đã trở thành một trong những chính sách quan trọng của Đảng và Nhà nước ta. Bằng những biện pháp và chính sách khác nhau, Nhà nước ta đang can thiệp mạnh mẽ vào các hoạt động của cá nhân, tổ chức trong xã hội để bảo vệ các yếu tố của môi trường, ngăn chặn việc gây ô nhiễm, suy thoái và sự cố môi trường.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Công cụ kinh tế trong quản lý môi trường CÔNGCỤKINHTẾTRONGQUẢNLÝMÔITRƯỜNG MỤC LỤCLỜI MỞ ĐẦUNỘI DUNGI/ Khái niệm công cụ quản lý kinh tế 1. Khái niệm 2. Vai trò 3. Nguyên tắc cơ bản trong việc sử dụng các công cụ kinh tếII/ Một số công cụ kinh tế được sử dụng trong quản lý môi trường 1. Chính sách thuế 2. Phí môi trường 3. Hệ thống đặt cọc – hoàn trả 4. Giấy phép môi trường có thể chuyển nhượng 5. Ký quỹ môi trường 6. Trợ cấp môi trường 7. Nhãn sinh tháiKẾT LUẬN 1 CÔNG CỤ KINH TẾ TRONG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNGLỜI MỞ ĐẦUBảo vệ môi trường ngày nay đã trở thành một trong những chính sách quantrọng của Đảng và Nhà nước ta. Bằng những biện pháp và chính sách khác nhau, Nhànước ta đang can thiệp mạnh mẽ vào các hoạt động của cá nhân, tổ chức trong xã hộiđể bảo vệ các yếu tố của môi trường, ngăn chặn việc gây ô nhiễm, suy thoái và sự cốmôi trường. Trong những biện pháp mà nhà nước sử dụng trong lĩnh vực này, pháp luậtđóng vai trò đặc biệt quan trọng. Sự xuất hiện và vai trò ngày càng tăng của các quyđịnh pháp luật về môi trường kể từ khi đất nước chuyển sang nền kinh tế thị trường làbiểu hiện rõ nét về sự cấp bách của vấn đề môi trường và dẫn đến một hệ quả tất yếulà phải đào tạo, giáo dục công dân những kiến thức về pháp luật môi trường. Nền kinhtế vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hộichủ nghĩa thì các loại quan hệ kinh tế là rất đa dạng. Điều đó đòi hỏi không thể chỉ ápdụng một loại công cụ trong công tác quản lý và bảo vệ môi trường mà nó đòi hỏi sựphối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các loại công cụ mà đặc biệt là các công cụ kinh tế.Các công cụ kinh tế gồm nhiều loại, kinh nghiệm của các nước đã chỉ ra rằng khôngthể chỉ áp dụng một loại biện pháp, một loại công cụ giản đơn với một vài biện pháp,một vài công cụ đơn lẻ nào đó là có thể điều chính được sự đa dạng về chủ thể cũngnhư phương thức sản xuất quản lý và bảo vệ môi trường. Các công cụ kinh tế đểquản lí môi trường như: phí,thuế môi trường, giấy phép ô nhiễm, quyền sở hữu, thuếđầu vào, thuế sản phẩm, thuế xuất nhập khẩu, thuế phân biệt, hệ thống đặt cọc – hoàntrả, phí sử dụng tài nguyên, phí tiếp cận, lệ phí quản lí và hành chính… 2 CÔNG CỤ KINH TẾ TRONG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG I/ KHÁI NIỆM CÔNG CỤ QUẢN LÝ KINH TẾ 1. KHÁI NIỆM Công cụ quản lý về môi trường là các phương thức hay biện pháp hành động thựchiện công tác quản lý môi trường của Nhà nước, các tổ chức khoa học và sản xuất.Công cụ quản lý môi trường rất đa dạng, mỗi một công cụ có một chức năng và phạmvi tác động nhất định, liên kết và hỗ trợ lẫn nhau. Khi nhắc đến các công cụ quản lý về môi trường không thể không nhắc đến côngcụ kinh tế. Công cụ kinh tế ( còn gọi là công cụ thị trường hay các cách tiếp cận thịtrường) đang ngày càng được nhiều nước sử dụng. Đây chính là sử dụng sức mạng củathị trường để bảo vệ môi trường, đảm bảo cân bằng sinh thái. Tuy nhiên, khi áp dụngcông cụ này được cân nhắc một cách chặt chẽ để các công cụ này phù hợp với hệthống tài chính, tập quán, truyền thống và năng lực của hệ thống hành chính, hệ thốngthể chế cùa từng nước. 2. VAI TRÒ Công cụ kinh tế là những chính sách, biện pháp nhằm tác động tới chi phí và lợi íchcủa những hành động kinh tế thường xuyên tác động tới môi trường, tăng cường ý thứctrách nhiệm trước việc gây ra hủy hoại môi trường đồng thời tác động đến hành vi củacá nhân theo hướng có lợi cho môi trường. Từ những ứng dụng trong thực tiễn chothấy, vai trò của công cụ kinh tế trong việc sử dụng quản lý nguồn tài nguyên và bảovệ môi trường, hơn hẳn với các loại công cụ khác như công cụ điều hành và kiểm soát : 3 CÔNG CỤ KINH TẾ TRONG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG → Tăng hiệu quả chi phí: từ thực tiễn của việc áp dụng các công cụ kinh tế choquản lý môi trường, người ta đã rút ra kết luận rằng nếu cùng một mục tiêu môi trườngcần đạt được như nhau khi sử dụng công cụ kinh tế (EIs) so với công cụ điều hành vàkiểm soát (CAC) thì công cụ kinh tế có chi phí thấp hơn. Sử dụng công cụ kinh tế làliên quan đến giá cả, vì vậy việc sử dụng giá cả và cung cấp tính linh hoạt trong việcứng phó với những tín hiệu giá cả, cho phép các cá nhân và doanh nghiệp tìm kiếm đếnchi phí có tính hiệu quả hơn trong khả năng lựa chọn của họ. → Khuyến khích nhiều hơn cho việc đổi mới: công cụ kinh tế không ra lệnh chochiến lược kiểm soát mà những người gây ô nhiễm phải chịu trách nhiệm. Tuy nhiên,nó có tác động đến hoạt động kinh tế một cách tích cực để phát triển và lựa chọn chiphí kiểm soát hiệu quả mà không theo quy ước nào. → Khả năng tiếp nhận và xử lý thông tin tốt hơn: như đã nêu ở trên, công cụ kinh tếcơ bản dựa vào thị tr ...