Đặc điểm hình thái và vi học cây cù đèn Delpy croton delpyi Gagnep., họ Euphorbiaceae

Khảo sát đặc điểm hình thái và vi học của cây Nam mộc hương thu thập ở tỉnh Bình Thuận nhằm định danh loài và cung cấp dữ liệu về thực vật học góp nhận diện, kiểm nghiệm vi học và phổ biến sử dụng cây thuốc này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đặc điểm hình thái và vi học cây cù đèn Delpy croton delpyi Gagnep., họ EuphorbiaceaeY Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019 Nghiên cứu Y học ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI VÀ VI HỌC CÂY CÙ ĐÈN DELPY-CROTON DELPYI GAGNEP., HỌ EUPHORBIACEAE Vũ Việt Bách*, Nguyễn Văn Ngọc**, Trương Thị Đẹp***TÓMTẮT Mở đầu: Cây thuốc Nam mộc hương được Lương y Nguyễn Văn Ngọc thuộc Hội Đông Y huyện HàmThuận Bắc tỉnh Bình Thuận sử dụng trong các bài thuốc chữa đau nhức xương khớp, điều trị khối u, ra mồhôi tay chân. Với tên này không tìm thấy trong tài liệu về cây thuốc ở Việt Nam. Qua khảo sát đặc điểmthực vật đã xác định được Nam mộc hương chính là cây Cù đèn Delpy có tên khoa học là Croton delpyiGagnep. Hiện nay chưa có tài liệu nào mô tả chi tiết về mặt thực vật học loài Cù đèn Delpy. Mục tiêu: Khảo sát đặc điểm hình thái và vi học của cây Nam mộc hương thu thập ở tỉnh BìnhThuận nhằm định danh loài và cung cấp dữ liệu về thực vật học góp nhận diện, kiểm nghiệm vi học vàphổ biến sử dụng cây thuốc này. Phương pháp nghiên cứu: Phân tích, mô tả, chụp hình các đặc điểm hình thái, giải phẫu và bột rễ,thân, lá. Xác định tên khoa học của loài bằng cách so sánh các đặc điểm đã khảo sát với các tài liệu. Kết quả: Hình thái: Rễ, thân, lá có mùi thơm, và toàn cây phủ lông hình sao. Cây gỗ nhỏ, mọc thànhbụi, có lông màu rỉ sét. Lá đơn, nguyên, mọc cách, mép khía răng cưa thưa; lá kèm rụng sớm. Cụm hoachùm mang hoa cái ở gốc, hoa đực ở ngọn. Hoa đều, mẫu 5. Hoa cái: cuống dài 2 mm, 5 lá đài, 5 cánh hoarời; 3 lá noãn, bầu trên 3 ô, mỗi ô 1 noãn, đính noãn trung trụ; 3 vòi nhụy rời, chẻ 2. Hoa đực: cuống nhỏhơn cuống hoa cái, 5 lá đài, 5 cánh hoa; 10 nhị rời, kiểu đảo lưỡng nhị, bao phấn 2 ô, nứt dọc, hướng trong;hạt phấn hình cầu đường kính 37μm. Quả nang, 6 mảnh vỏ. Hạt 3. Giải phẫu: Tế bào tiết có nhiều trongmô mềm của rễ, thân, lá; túi tiết li bào trong mô mềm giậu. Trụ bì hóa mô cứng ở rễ và thân. Libe quanhtủy thành cụm. Tinh thể calci oxalat hình khối, hình cầu gai có trong mô mềm. Lông che chở đa bào hình saoở thân, cuống lá và mặt dưới phiến lá. Bột dược liệu có tế bào mô cứng, sợi mô cứng, tinh thể calci oxalathình cầu gai và hình khối, lông che chở đa bào hình sao, khối nhựa màu vàng nâu, bần, mảnh biểu bì với lỗkhí kiểu song bào, mảnh mô mềm, mạch điểm, mạch mạng, mạch xoắn, mạch vạch, hạt tinh bột. Kết luận: Các đặc điểm hình thái, giải phẫu và bột dược liệu của cây Nam mộc hương (Cù đèn Delpy)- Croton delpyi Gagnep. ở Bình Thuận lần đầu tiên được mô tả một cách chi tiết Những đặc điểm này giúpnhận dạng đúng cây thuốc và giúp kiểm nghiệm về mặt vi học của loài này. Từ khóa: Nam mộc hương, Cù đèn Delpy, Croton delpyi, đặc điểm hình thái, giải phẫu, bột rễ, bộtthân, bột láABSTRACT MORPHOLOGICAL AND ANATOMICAL CHARACTERISTICS OF CROTON DELPYI GAGN., EUPHORBIACEAE Vu Viet Bach, Nguyen Van Ngoc, Truong Thi Dep * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Supplement of Vol. 23 - No 2- 2019: 303 – 310 Background: Nam Moc Huong Medicinal Plant is used by Nguyen Van Ngoc Medical Association of*Trường Cao Đẳng Y Tế Bình Thuận** Hội Đông y huyện Hàm Thuận Bắc – tỉnh Bình Thuận*** Khoa Dược, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí MinhTác giả liên lạc: DS. Vũ Việt Bách ĐT:0933187868 Email: vietbachcdytbt@gmail.comChuyên Đề Dược 303Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019Traditional Medicine in Ham Thuan Bac District, Binh Thuan Province in many remedies, especially forjoint pain, tumor treatment, sweat the feet and hands. With this name is not found in the literature onmedicinal plants in Vietnam. The survey identified Nam Moc Huong as Croton delpyi Gagn. There are notcurrently detailed descriptions of this botanical species. Objectives: In this study, morphological and anatomical characteristics of Croton delpyi Gagn.collected in Binh Thuan province were performed for plant identification and popularize the use of thismedicinal plant. Methods: Morphological and anatomical characteristics and microscopic examination of herb powderof C. delpyi was analysed, described and photoghraphed. The scientific name of species was determined bycomparison of morphological and anatomical characteristics with those in the reported documents. Results: Morphology: Roots, stems and leaves aromatic, all parts have stellate hairs. Stems woody,Shrubs, yellowish-brown stellate hairs. Leaves simple, alternate, sparse saw. early shed stipules. Bunchinflorescences, pistillate flowers at the base and staminate flowers on the top. Flowers regular, unisexual, 5 ...