Đại cương viêm gan A

Viêm gan A là gì? Mỗi năm có tới 23.000 người Mỹ bị viêm gan A - một bệnh nhiễm trùng gan do virus viêm gan A (HAV) gây ra. Giống như các virus gây viêm gan khác HAV làm gan bị viêm, ảnh hưởng tới chức năng gan.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đại cương viêm gan AVIÊM GAN A1. Viêm gan A là gì?Mỗi năm có tới 23.000 người Mỹ bị viêm gan A - một bệnhnhiễm trùng gan do virus viêm gan A (HAV) gây ra. Giốngnhư các virus gây viêm gan khác HAV làm gan bị viêm, ảnhhưởng tới chức năng gan.Điều này rất có ý nghĩa vì gan thực hiện nhiều nhiệm vụ quantrọng - khử độc, hỗ trợ tiêu hóa và sản sinh ra nhiều chất dinhdưỡng tối quan trọng.Hầu hết mọi người nhiễm HAV từ thực phẩm và nước nhiễmbẩn hoặc tiếp xúc gần với người nhiễm HAV. Bạn đặc biệt cónguy cơ nhiễm nếu bạn là khách du lịch quốc tế - nhất là đếncác nước đang phát triển hoặc nếu bạn là người đồng tínhluyến ái nam.May mắn thay, trong hầu hết các trường hợp nhiễm HAV,gan thường khỏi hoàn toàn mà không gây vấn đề nghiêmtrọng nào. Những trường hợp nhẹ không cần điều trị, và hầuhết những người nhiễm đều bình phục hoàn toàn mà không bịtổn thương gan mạn tính. Không như viêm gan B và C, viêmgan A không tiến triển thành viêm gan mạn hay xơ gan. Hơnnữa, hiện đã có vắc cin cho những người có nguy cơ nhất.2. Dấu hiệu và triệu chứng Một số người có thể bị viêm gan A mà không hề cótriệu chứng. Trẻ nhỏ thường bị nhẹ, trong khi triệu chứng ởtrẻ lớn và người lớn thường nặng hơn. Nhìn chung bạn sẽ cóvi rút từ 2 đến 3 tuần trước khi xuất hiện triệu chứng. Cáctriệu chứng thường xuất hiện, đột ngột và bạn dễ nhầm lànhiễm cúm đường ruột. Các triệu chứng hay gặp bao gồm:- Mệt mỏi- Buồn nôn và nôn- Đau bụng hoặc cảm giác khó chịu bụng, đặc biệt đau vùnggan ở dưới sườn phải.- Chán ăn- Sốt nhẹ- Vàng da và mắt. Không phải tất cả các bệnh nhân viêm ganA đều bị vàng da. Triệu chứng này sảy ra khi gan không thểloại bỏ được bilirubin trong máu. Bilirubin sẽ tích luỹ và lắngđọng ở da gây vàng da.- Đau cơ- NgứaBạn sẽ thấy khỏe hơn sau khi hết các triệu chứng, và gan bạncó thể khỏi hoàn toàn trong vòng 1-2 tháng. Khoảng 15%bệnh nhân viêm gan A bị tái phát sau 6-9 tháng.3. Nguyên nhân Gan nằm ở vùng bụng bên phải, ngay dưới xươngsườn. gan thực hiện hơn 500 chức năng sống. Bao gồm xử lýhầu hết các chất dinh dưỡng từ ruột, đào thải thuốc, rượu vàcác chất có hại khác ra khỏi máu và tạo mật - dịch màu xanhlục chứa trong túi mật để giúp tiêu hóa mỡ. Gan cũng sảnsinh cholesterol, các yếu tố đông máu và một số protein khác. Vì tính chất phức tạp và sự tiếp xúc của gan với rấtnhiều chất độc, nên gan rất dễ bị bệnh. Nhưng gan có khảnăng tái sinh đáng kinh ngạc - nó có thể tự lành bệnh bằngcách thay thế hoặc sửa chữa các tế bào tổn thương. Nó cũngcó thể tạo ra tế bào mới đảm nhiệm chức năng của các tế bàotổn hại vĩnh viễn hoặc cho đến khi tổn thương được khắcphục, gan vẫn dễ bị một số bệnh, bao gồm viêm gan virus. Viêm gan A là một trong 6 chủng gây viêm gan virushiện đã được xác định - các loại khác là B, C, D, E và G. Cácchủng này khác nhau về đường lây truyền và mức độ nặngcủa bệnh. HAV thường lây truyền theo đường phân-miệng.Điều này có nghĩa là một người nhiễm virus đã bốc thức ăncho bạn mà không rửa tay sau khi đi vệ sinh. Bạn cũng có thểnhiễm virus do uống nước nhiễm bẩn, ăn sống các loại độngvật có vỏ (sò, cua, tôm...) từ nguồn nước bị nhiễm nước thải,hoặc tiếp xúc gần với người bị nhiễm bệnh - cho dù người đókhông có triệu chứng. Trên thực tế, bệnh lây lan mạnh nhấttrước khi các triệu chứng xuất hiện.4. Yếu tố nguy cơ Khoảng 1/3 dân số Mỹ có kháng thể kháng HAV,điều này có nghĩa là họ đã có lúc tiếp xúc với virus. Bạn cónguy cơ cao bị nhiễm nếu bạn:- Đi du lịch hoặc công tác ở vùng có tỷ lệ viêm gan Acao. bao gồm nhiều nước ở châu Phi, châu Á, Ấn Độ và NamMỹ. Bạn vẫn có nguy cơ cho dù bạn nghỉ tại các khách sạnsang trọng và bạn rất cẩn thận khi ăn uống.- Sống trong cộng đồng dân da đỏ, thổ dân Alaska hoặccác cộng đồng khác nơi thiếu các dịch vụ công cộng thườngdẫn tới những vụ dịch viêm gan A.- Có quan hệ tình dục đồng giới nam hoặc lưỡng giới.- Làm việc trong cơ sở nghiên cứu có tiếp xúc với virus.- Mắc bệnh máu khó đông hoặc dùng các yếu tố đôngmáu để điều trị bệnh khác. Đôi khi viêm gan A có thể lâytruyền qua truyền máu.Nhìn chung, người chế biến thức ăn, nhân viên y tế và trẻ emđi nhà trẻ không bị tăng nguy cơ nhiễm HVA. Mặc dù dịchviêm gan A đôi khi sảy ra ở các nhà trẻ, song có thể phòngngừa được nếu nhân viên chăm sóc tuân thủ việc vệ sinh cánhân tốt.5. Sàng lọc và chẩn đoánBạn nên đi khám nếu có triệu chứng của viêm gan A hoặcnghi ngờ có tiếp xúc với virus. Xét nghiệm có thể chẩn đoánchính xác bạn có bị nhiễm virus hay không.Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ kiểm tra lượng bilirubintrong máu. Bình thường thì chất cặn này hồng cầu chết sẽđược chuyển hóa ở gan và đào thải qua nước tiểu. Nhưng tìnhtrạng gan viêm sẽ cản trở khả năng chuyể hóa bilirubin, dẫnđến nồng độ bilirubin tăng cao trong máu. Bác sĩ cũng sẽkiểm tra nồng độ các men gan tăng cao trong máu nhưaminotranferases - được giải phóng khi gan bị tổn thương.Mặc dù cả hai xét nghiệm này đều gợi ý sự hiện diện củaviêm gan A, bạn cũng cần làm miễn dịch phóng xạ để xácđịnh chính xác tuýp viêm gan bạn nhiễm. Xét nghiệm nàyxác định các kháng thể mà hệ thống miễn dịch của bạn tạo rađể đáp ứng với kháng nguyên - là những protein đặc trưngcủa virus. Kháng thể này có thể không xuất hiện trong nhiềutuần, thậm chí nhiều tháng sau khi bạn bị viêm gan, bởi vậyxét nghiệm quá sớm có thể cho kết quả âm tính giả. Hơn nữa, các kháng thể này vẫn tồn tại trong máungay cả khi bạn đã hồi phục. Vì vậy, sự hiện diện của một sốkháng thể này không nhất thiết chỉ ra có nhiễm trùng hoạtđộng.6. Biến chứngTrong hầu hết các trường hợp viêm gan A, gan hồi phục hoàntoàn trong vòng 1-2 tháng mà không có tổn thương kéo dài.Hơn nữa, vi rút không tồn lưu trong cơ thể một khi bạn đãbình phục. Ở người già và người bị các bệnh khác như suytim ứ huyết, tiểu đườn ...