Đánh giá hiệu quả bộ sinh phẩm Amplisens shig/EIEC-salm-camp-F1 phát hiện 3 tác nhân gây bệnh tiêu chảy bằng kỹ thuật real-time PCR

Để đánh giá khả năng ứng dụng chẩn đoán các nguyên nhân vi khuẩn gây tiêu chảy của bộ sinh phẩm Amplisens shig/EIEC-salm-camp-F1 tại Việt Nam, chúng tôi tiến hành đánh giá hiệu quả chẩn đoán bộ sinh phẩm Amplisens shig/eiecsalm-camp-F1 phát hiện 3 tác nhân gây bệnh tiêu chảy bằng kỹ thuật real-time PCR trên bệnh nhân nhi bị tiêu chảy cấp tại Bệnh viện Nhi Trung ương.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá hiệu quả bộ sinh phẩm Amplisens shig/EIEC-salm-camp-F1 phát hiện 3 tác nhân gây bệnh tiêu chảy bằng kỹ thuật real-time PCR Nghiên cứu khoa học công nghệ ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ BỘ SINH PHẨM AMPLISENS SHIG/EIEC-SALM-CAMP-F1 PHÁT HIỆN 3 TÁC NHÂN GÂY BỆNH TIÊU CHẢY BẰNG KỸ THUẬT REAL-TIME PCR BÙI THỊ THANH NGA (1), PHẠM VIỆT HÙNG (2), LÊ THỊ LAN ANH (1), PHẠM THỊ HÀ GIANG (1), BÙI THỊ LAN ANH (1) 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Theo báo cáo của nghiên cứu đa trung tâm các bệnh lý đường ruột toàn cầu (GEMS), tiêu chảy là một trong những bệnh có tỷ lệ mắc và tử vong cao nhất ở trẻ em dưới 5 tuổi trên toàn thế giới, đặc biệt là ở các nước đang phát triển như Châu Phi cận Sahara và ở Châu Á. Hàng năm, có trên 800 000 ca tử vong do tiêu chảy ở trẻ em trên toàn cầu (khoảng 11% trong số 7,6 triệu ca trẻ em tử vong toàn cầu hàng năm) [1]. Các nguyên nhân chính gây tiêu chảy cấp ở trẻ em là các vi sinh vật gây nhiễm trùng đường ruột, bao gồm các virus, vi khuẩn và vi sinh vật ký sinh khác [1]. Với sự phát triển của kinh tế xã hội, đời sống được nâng cao, các bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa đã giảm. Tuy nhiên, hiện nay vi khuẩn vẫn là nguyên nhân chủ yếu gây tiêu chảy cấp ở trẻ em. Ở các nước đang phát triển, tiêu chảy cấp do vi khuẩn vẫn là phổ biến (50-60% tổng số các ca bệnh), trong đó Esherichia coli chiếm 25%, Campylobacter chiếm 10-18%, Salmonella và Shigella là 5% [2]. Tỷ lệ mắc tiêu chảy do các vi khuẩn khác nhau tùy thuộc vào các khu vực địa lý khác nhau. Ở Tây Ban Nha, các vi khuẩn gây bệnh tiêu chảy chủ yếu ở trẻ em là Campylobacter (22,2%) và Salmonella (16,4%) [3]. Ở Ecuador, các chủng vi khuẩn Shigella và Campylobacter được xem là nguyên nhân chính gây bệnh tiêu chảy [4]. Thống kê tình hình tiêu chảy ở Việt Nam trong 10 năm từ 2002-2011 cho thấy có trên 9 triệu trường hợp mắc tiêu chảy và 115 trường hợp tử vong [5]. ở Việt Nam, ngoài nhóm rotavirus và enteroaggregative E. coli thì các chủng vi khuẩn bao gồm Salmonella, Shigella, Campylobacter cũng là nguyên nhân phổ biến gây bệnh tiêu chảy ở trẻ em [6]. Việc chẩn đoán chính xác và điều trị sớm tiêu chảy cấp do vi khuẩn sẽ làm giảm đáng kể tỷ lệ mắc và tử vong. Hiện nay, cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, có nhiều phương pháp chẩn đoán nguyên nhân tiêu chảy. Tuy nhiên, kỹ thuật sinh học phân tử vẫn là phương pháp tối ưu để chẩn đoán nguyên nhân tiêu chảy, rút ngắn thời gian xét nghiệm tạo điều kiện cho điều trị kịp thời. Bộ sinh phẩm real-time PCR Amplisens shig/EIEC-salm-camp-F1 do Viện Dịch tễ TW Liên bang Nga sản xuất đạt chuẩn IVD cho phép phát hiện đồng thời 3 tác nhân vi khuẩn tiêu chảy gồm Salmonella, Shigella và Campylobacter, đã được sử dụng rộng rãi trong các phòng xét nghiệm cũng như các viện nghiên cứu ở Liên bang Nga và nhiều nước trong khối SNG với chi phí xét nghiệm thấp và hiệu quả chẩn đoán cao. Để đánh giá khả năng ứng dụng chẩn đoán các nguyên nhân vi khuẩn gây tiêu chảy của bộ sinh phẩm Amplisens shig/EIEC-salm-camp-F1 tại Việt Nam, chúng tôi tiến hành đánh giá hiệu quả chẩn đoán bộ sinh phẩm Amplisens shig/eiec- salm-camp-F1 phát hiện 3 tác nhân gây bệnh tiêu chảy bằng kỹ thuật real-time PCR trên bệnh nhân nhi bị tiêu chảy cấp tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Tạp chí Khoa học và Công nghệ nhiệt đới, Số 18, 07/2019 61 Nghiên cứu khoa học công nghệ 2. ĐỐI TƯỢNG, VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. Đối tượng nghiên cứu - Nhóm bệnh: 96 mẫu phân được thu thập đúng quy trình từ bệnh nhân nhi bị tiêu chảy cấp (chưa điều trị) tại Bệnh viện Nhi Trung ương từ ngày 1/8/2018 đến ngày 14/10/2018. - Nhóm chứng: 30 mẫu phân người khoẻ mạnh, không có bệnh đường tiêu hóa, xét nghiệm âm tính với các chủng vi khuẩn Salmonella, Shigella, Campylobacter bằng kỹ thuật real-time PCR sử dụng bộ sinh phẩm Sacace Biotechnologies, Italy. 2.2. Vật liệu nghiên cứu - Bộ sinh phẩm Amplisens shig/EIEC-salm-camp-Fl (kit Amplisens) của hãng InterLabService, Liên bang Nga (bao gồm kit tách chiết DNA Ribo-prep, sinh phẩm real-time PCR). - Bộ sinh phẩm Shigella/Salmonella/Campylobacter Real-TM (kit Sacace) của hãng Sacace Biotechnologies, Italy (bao gồm kit tách chiết DNA-Sorb-B). - Chủng vi khuẩn chuẩn: Salmonella Typhimurium ATCC 14028; Shigella sonnei ATCC 9290; Campylobacter jejuni ATCC 33291; E. coli ATCC 25922 của Biofilchem-Italy. - Môi trường TSA (Tryptic Soy Agar - Merck). - Môi trường TSA bổ sung 5% máu cừu. - Môi trường TSB (Merck). 2.3. Phương pháp nghiên cứu 2.3.1. Phương pháp tạo panel mẫu chuẩn Các chủng chuẩn S. Typhimurium ATCC 14028, S. sonnei ATCC 9290 và E. coli ATCC 25922 được nuôi cấy trên môi trường TSA ở 37oC/18 giờ. Chủng C. jejuni ATCC 33291 được nuôi cấy trên môi trường TSA có bổ sung 5% máu cừu ở 41oC, điều kiện vi hiếu khí trong 48-72 giờ. Nuôi cấy 1 khuẩn lạc vi khuẩn vào bình tam gi ...