Đánh giá kết quả điều trị gãy khung chậu bằng cố định ngoài tại Bệnh viện Chợ rẫy

Đối tượng nghiên cứu của bài viết là 45 bệnh nhân (BN) (32 nam, 13 nữ), tuổi từ 17 - 69 (trung bình 32,4 tuổi) được chẩn đoán gãykhung chậu không vững và kết xương bằng khung cố định ngoài KCĐN) tại Bệnh viện Chợ Rẫy từ tháng 01 - 2005 đến 12 - 2007.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá kết quả điều trị gãy khung chậu bằng cố định ngoài tại Bệnh viện Chợ rẫyTẠP CHÍ Y - HỌC QUÂN SỰ SỐ 4-2012ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ GÃY KHUNG CHẬUBẰNG CỐ ĐỊNH NGOÀI TẠI BỆNH VIỆN CHỢ RẪYNguyễn Ngọc Toàn*TÓM TẮT45 bệnh nhân (BN) (32 nam, 13 nữ), tuổi từ 17 - 69 (trung bình 32,4 tuổi) được chẩn đoán gãykhung chậu không vững và kết xương bằng khung cố định ngoài (KCĐN) tại Bệnh viện Chợ Rẫy từtháng 01 - 2005 đến 12 - 2007. 38/45 BN (84,44%) được theo dõi đánh giá kết quả xa sau chấnthương 6 - 48 tháng, trung bình 24,5 tháng. Đánh giá kết quả xa theo bảng điểm, gồm 6 yếu tố: đau,khả năng vận động, hiệu suất làm việc, ngồi, kết quả phục hồi hình thể giải phẫu khung chậu và mứcđộ liền xương. Tổng điểm bằng 100, chia ra 4 mức độ: rất tốt, tốt, trung bình, kém. Kết quả đạtđược: rất tốt 21,05%, tốt 36,84%, trung bình 28,95% và kém 13,16%.Đây là bảng điểm đơn giản, dễ ứng dụng trong lâm sàng, đánh giá tổng hợp sự phục hồi cả vềgiải phẫu, chức năng và mức độ liền xương sau gãy khung chậu.* Từ khóa: Gãy khung chậu; Cố định ngoài.Evaluation of result treatment of pelvic ring fractureby external fixation at choray hospitalsummaryOur study included 45 patients (average age of 32.4 years, range 17 - 69 years) with instablepelvic ring fracture, who underwent treatment from January 2005 to December 2007 in ChorayHospital. The mean time of follow-up was 24.5 months (range 6 - 48 months). We evaluatedoutcomes, including 6 points: late pain, walking aids, work performance, sitting, anatomical resultsand healing bone; The total being a maximum of 100 points. 38/45 patients were evalueted: excellent21.05 %, good 36.84 %, fair 28.95%, poor 13.16%.* Key words: Pelvic ring fracture; External fixation.ĐẶT VẤN ĐỀGãy khung chậu là chấn thương nặng,có tỷ lệ tử vong cao, xếp thứ hai trong sốcác nguyên nhân tử vong do chấn thương,chỉ sau chấn thương sọ não. Cấp cứu, điềutrị điều trị gãy khung chậu cũng như theodõi đánh giá kết quả hiện nay chưa thốngnhất và còn nhiều bất cập. Trên thế giới,các nước châu Âu, châu Á và Trung Đôngthường sử dụng bảng điểm của Majeed(1989); tại Mỹ sử dụng bảng đánh giáSF36; Đức sử dụng bảng điểm của HộiNgoại khoa Chấn thương Đức (GermanSociety of Trauma Surgery - GSTS). Nhìnchung, các bảng điểm trên đều đánh giátách biệt hai phần: phục hồi giải phẫu và phụchồi chức năng không liên quan với nhau;kích thước đo và phân chia quá chi tiết, khóáp dụng trong thực tế lâm sàng. Trong nước,* Học viện Quân yPhản biện khoa học: PGS. TS. Phạm Đăng NinhTS. Nguyễn Trường Giang1TẠP CHÍ Y - HỌC QUÂN SỰ SỐ 4-2012những nghiên cứu về chấn thương khungchậu chưa nhiều và chưa có một bảngđánh giá kết quả nào áp dụng chung. Quatham khảo tài liệu và thực tế lâm sàng,chúng tôi xin đề xuất bảng điểm đánh giákết quả gãy khung chậu kết hợp được cảba tiêu chí: phục hồi giải phẫu, phục hồichức năng và mức độ liền xương, đơn giản,dễ áp dụng trong lâm sàng.ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.45 BN (32 nam, 13 nữ), tuổi từ 17 - 69,trung bình 32,4 tuổi, được chẩn đoán gãykhung chậu không vững. BN điều trị nội trútại Khoa Chấn thương Chỉnh hình, Bệnhviện Chợ Rẫy từ 01 - 2005 đến 12 - 2007.2. Phương pháp nghiên cứu.* Thiết kế nghiên cứu: nghiên cứu lâmsàng tiến cứu, theo dõi dọc* Nội dung nghiên cứu:- Khám lâm sàng, cận lâm sàng, đánhgiá tổng thể tổn thương các cơ quan. Đánhgiá tổn thương khung chậu bằng chụp Xquang 3 tư thế: khung chậu thẳng, Inlet,Outlet. Phân loại gãy khung chậu theo tiêuchuẩn của Young & Burgess (1990).- Hội chẩn xác định chiến thuật điều trịcho từng BN, cố định khung chậu bằngKCĐN, theo dõi đánh giá kết quả điều trị.- Đánh giá kết quả điều trị gãy khungchậu theo bảng điểm. Thời gian đánh giákết quả xa > 6 tháng.Bảng 1: Thang điểm đánh giá kết quả điều trị gãy khung chậu.TIÊU CHUẨNĐIỂM1. Đau (20)TIÊU CHUẨNĐIỂM4. Khả năng vận động (20)Đau nhiều, liên tục, phải dùng thuốcgiảm đau thường xuyên1-4Không đi lại được1-4Đau nhiều từng lúc, hạn chế vậnđộng, dùng thuốc giảm đau khôngthường xuyên5-8Đi phải dùng nạng hoặc gậy5-8Đau khi vận động, nghỉ ngơi hết đau9 - 12Đi khập khiễng nặng, đi xa hạn chế9 - 12Đau vừa phải13 - 16Đi khập khiễng nhẹ, đi xa bình thường13 - 16Đau nhẹ hoặc không đau17 - 20Đi lại bình thường17 - 205. Kết quả phục hồi hình thể giải phẫu(25)2. Hiệu suất làm việc (15)Không thể làm việc được1-3A. Di lệch vòng chậu sau (15)Làm được công việc nhẹ4-60 - 0,5 cm13 - 15Phải đổi sang nghề khác7-90,5 - 1 cm10 - 12Làm được nghề cũ, nhưng giảm hiệusuất công việc10 - 12Làm nghề cũ bình thường13 - 151 - 1,5 cm> 1,5 cm6-91-52TẠP CHÍ Y - HỌC QUÂN SỰ SỐ 4-2012(1)(2)(3)(4)B. Di lệch khớp mu hoặc vòng chậutrước (10)3. Ngồi (5)Đau nhiều khi ngồi1-2< 1 cm9 - 10Đau nhiều khi ngồi lâu hoặc ngồi tưthế không thuận lợi3Khó chịu khi phải ngồi42, ...