Đền thờ họ Phùng ở Nam Cường và các nhân vật được thờ

Qua khỏi cầu đường sắt Yên Xuân, rẽ phải khoảng 1km bên bờ hữu ngạn sông Lam là xóm 1, xã Nam Cường, Nam Đàn, Nghệ An. Đền thờ các tiên tổ họ Phùng có hai tòa khá khang trang, đẹp đẽ, ở tách riêng ngoài xóm, nằm giữa đồng ruộng thoáng đãng. Cây bàng cổ thụ trước sân bái đường càng tôn thêm vẻ uy nghiêm và linh thiêng cho nơi đền thờ tọa lạc. Đền thờ xưa thuộc làng Xuân Trạch, xã Hạ Khê, tổng Phù Long, huyện Hưng Nguyên, nay thuộc xã Nam Cường, huyện...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đền thờ họ Phùng ở Nam Cường và các nhân vật được thờ Đền thờ họ Phùng ở Nam Cường và các nhân vật được thờQua khỏi cầu đường sắt Yên Xuân, rẽ phải khoảng 1km bên bờ hữu ngạn sôngLam là xóm 1, xã Nam Cường, Nam Đàn, Nghệ An. Đền thờ các tiên tổ họ Phùngcó hai tòa khá khang trang, đẹp đẽ, ở tách riêng ngoài xóm, nằm giữa đồng ruộngthoáng đãng. Cây bàng cổ thụ trước sân bái đường càng tôn thêm vẻ uy nghiêm vàlinh thiêng cho nơi đền thờ tọa lạc. Đền thờ xưa thuộc làng Xuân Trạch, xã HạKhê, tổng Phù Long, huyện Hưng Nguyên, nay thuộc xã Nam Cường, huyện NamĐàn. Các cụ tiên tổ họ Phùng định cư ở đây từ lâu đời và chọn vùng đất LamThành, nơi đóng trấn sở của Nghệ An từ xa xưa để lưu danh và phát tích. Đền thờxưa có 3 toà, nằm ở trung tâm xóm, trước sau có tới 7 gia đình đều họ Phùng trấngiữ Qua khỏi cầu đường sắt Yên Xuân, rẽ phải khoảng 1km bên bờ hữu ngạnsông Lam là xóm 1, xã Nam C ường, Nam Đàn, Nghệ An. Đền thờ các tiên tổhọ Phùng có hai tòa khá khang trang, đẹp đẽ, ở tách riêng ngoài xóm, nằ mgiữa đồng ruộng thoáng đãng. Cây bàng cổ thụ trước sân bái đường càng tônthêm vẻ uy nghiêm và linh thiêng cho nơi đền thờ tọa lạc. Đền thờ xưa thuộc làng Xuân Trạch, xã Hạ Khê, tổng Phù Long, huyệ nHưng Nguyên, nay thuộc xã Nam Cường, huyện Nam Đàn. Các cụ tiên tổ họPhùng định cư ở đây từ lâu đời và chọn vùng đất Lam Thành, nơi đóng trấ nsở của Nghệ An từ xa xưa để lưu danh và phát tích. Đền thờ xưa có 3 toà,nằm ở trung tâm xóm, trước sau có tới 7 gia đình đều họ Phùng trấn giữ, saudi dời đi theo chủ trương chuyển đổi cơ cấu sản xuất nông nghiệp của địaphương. Nay 2 toà Thượng và Hạ điện có từ thời Lê Trung Hưng còn lại đãđược trùng tu nhiều lần, đợt gần đây nhất là năm 1979 và 2008. Dòng họ Phùng từ xưa đã sinh ra các danh nhân, hào kiệt có công lớn với đấtnước và mảnh đất phên dậu Nghệ An. Đặc biệt thời Lý - Trần có ông Phùng TáChu nổi tiếng là công thần, có công phù lập nhà Trần, nên được phong tới Đạivương khi còn sống. Sách Đại Việt sử ký toàn thư (Bản dịch của NXB Khoa họcxã hội, 1998 - T.2, Tr.10, 14-15) có ghi về Phùng Tá Chu như sau: “Bính Thân[Thiên Ứng Chính Bình] năm thứ 5 [1236 - mùa đông tháng 10] gia phong HưngNhân Vương Phùng Tá Chu làm Đại vương”. Trước nữa Phùng Tá Chu đã được cử vào Nghệ An công cán, có năm đã đượcủy quyền thay mặt vua hành xử mọi việc. Sách cũng ghi: “Bính Tuất, Kiến Trungnăm thứ 2 [1226], mùa đông tháng 10… sai Phụ quốc Thái phó Phùng Tá Chuquyền Tri phủ Nghệ An, cho phép ban tước từ tá chức, xá nhân trở xuống chongười khác, rồi sau về triều tâu lên… Quý Tỵ, Thiên Ứng Chính Bình năm thứ 2[1233], sai Phùng Tá Chu duyệt định các ấp lớn phủ Nghệ An”. Gia phả dòng họ Phùng ở Nam Cường được lập vào năm 1788, do Thượngtướng, Quận công Phùng Viết Đán biên soạn. Theo gia phả dòng họ để lại, ngày12/10 năm Tân Mão (1711), đền được dựng theo sắc lệnh của vua Lê Dụ Tông(1705-1729) để thờ các nhân vật họ Phùng có công với đất nước. Ở chính điện cólong ngai, bài vị thờ 3 vị Tiền thí Tổ: Hành khiển Phùng Sĩ Chu; Thiếu uý Đôngcác Đại học sĩ, Thượng tướng, Quận công Phùng Quang Lộc; Hoàng giáp, Thượngthư Phùng Khắc Khoan. Đền thờ cũng có các đại tự, biển, câu đối cổ ghi tích…Đại tự: Minh đức viễn hĩ (đức sáng lan xa); biển: Lê triều - Phụ quốc; đối liên: “Phù Long sinh hào kiệt phụ quốc công cần lưu quốc sử; Phùng tộc hiển phúc thần độ dân ân đức thấu nhân tâm”. Vị thí Tổ Phùng Sĩ Chu được thờ ở đền Nam Cường là người có công lớn vớinhà Trần, đặc biệt làm quan đến chức Hành khiển, từng đi sứ nhà Nguyên. SáchĐại Việt sử ký toàn thư (Tr.65) ghi về Sĩ Chu như sau: “Lấy Phùng Sĩ Chu làmHành khiển… Sĩ Chu là người trung hiếu, có tài văn nghệ, làm quan đến Thiếuphó, hiệu là Tốn Trai tiên sinh”. Gia phả và Thần vị Phùng Sĩ Chu tại đền ghi: “Tiên thí Tổ Bắc quốc nhân Phósứ quan. Dã tính Phùng, húy Sĩ Chu phụng quốc mệnh sứ giao, đương Trần triềutại vị vi phụ đạo quan đồn tại Thái Nguyên, Phụ quốc Trần triều Bắc Nam phụchính. Kỳ thí Tổ tỉ Trần công chúa quốc phu nhân, sinh nam tử húy Quang Lộc…”. Ông Sĩ Chu được nhà vua gả công chúa và từ đây đã sinh ra các nam tử di duệtuấn tú cho dòng họ Phùng ở cả nước và xứ Nghệ. Khởi Tổ là Phùng Quang Lộc tham gia nghĩa quân Lam Sơn, giúp nhà Lê từngày đầu khởi nghĩa chống giặc Minh đến thắng lợi. Ông lại có công trong việcdẹp loạn Lê Nghi Dân, phù lập vua Lê Thánh Tông, nên được phong là Khai quốcTrung hưng công thần và chức tước Thượng tướng, Quận công, Đông các Đại họcsĩ, Thiếu uý. Phả ghi: “Thái tổ Cao Hoàng đế, tức vị hiệu xưng Thuận Thiên nguyên niên, nãi hội chưtướng, định công hành đương thị công cao hạ vi phẩm trật. Dĩ Dị Quận công hữuđại công lao, phong vi Khai quốc thôi trung dương võ minh nghĩa Phụ quốc côngthần Đặc tiến khai phủ kiêm giao Dực tướng Tứ kim phù, phong Thiếu bảo, tặngThiếu uý Đông các Đại học sĩ, Dị Quận công”. Tạm dịch: Thái tổ Cao Hoàng đế [tức Lê Lợi] lên ngôi, xưng niên hiệu làThuận Thiên ...