Đô thị thông minh và khoảng trống pháp lý

Một số đô thị lớn ở Việt Nam như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Huế... đã và đang chủ động triển khai nghiên cứu xây dựng các đề án phát triển đô thị thông minh. Tuy nhiên, không ít địa phương vẫn đang lúng túng trong xây dựng vì thiếu hành lang pháp lý cho các dự án đô thị thông minh. Bài viết dưới đây đưa ra các biện pháp nhằm đổi mới phương pháp và mục tiêu để phát triển đô thị, mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đô thị thông minh và khoảng trống pháp lý ĐÔ THỊ THÔNG MINH VÀ KHOẢNG TRỐNG PHÁP LÝ Một số đô thị lớn ở Việt Nam như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Huế... đã và   đang chủ động triển khai nghiên cứu xây dựng các đề án phát triển đô thị thông minh.   Tuy nhiên, không ít địa phương vẫn đang lúng túng trong xây dựng vì thiếu hành lang   pháp lý cho các dự án đô thị thông minh.  Địa phương lúng túng Theo báo cáo của Cục Phát triển đô thị, Bộ  Xây dựng, hiện Việt Nam có hơn 800 đô   thị, tỷ  lệ đô thị  hóa toàn quốc vào khoảng 37,5%, đóng góp khoảng 70% GDP của cả  nước. Tuy vậy, các đô thị  Việt Nam cũng đang gặp phải nhiều thách thức như: Chất   lượng tăng trưởng đô thị còn thấp, cơ sở hạ tầng và kết nối nghèo nàn, năng lực quản  lý đô thị  còn hạn chế. Bên cạnh đó, tốc độ  phát triển hạ  tầng thường không theo kịp  với tốc độ  đô thị  hóa, dẫn đến những hệ  lụy như  tắc đường, tai nạn giao thông, ô   nhiễm môi trường… Dẫn chứng, ông Trần Ngọc Linh, Cục Phát triển đô thị (Bộ  Xây dựng)  cho biết, thời  gian qua, một số  đô thị  lớn như: Hà Nội, TP Hồ  Chí Minh, Đà Nẵng, Huế… đã và   đang chủ động triển khai nghiên cứu xây dựng các đề án phát triển đô thị thông minh.   Hiện Việt Nam cũng đã có gần 30 địa phương ký kết biên bản hợp tác với các đối tác  là các tập đoàn công nghệ viễn thông lớn như VNPT, Viettel để xây dựng Đề án đô thị  thông minh, trong đó nhiều địa phương đã phê duyệt và tổ chức thực hiện như: Quảng  Ninh, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, TP Hồ Chí Minh, Cần Thơ và huyện Phú Quốc, tỉnh Kiên  Giang. Tuy nhiên, không ít địa phương còn đang lúng túng trong triển khai thực hiện vì  đang thiếu hành lang pháp lý cho các dự án đô thị thông minh. Cụ  thể, quy hoạch đô thị  thông minh  ở  Việt Nam đang  ở  giai đoạn đầu nghiên cứu,  hình thành phương pháp, quy trình, hướng dẫn nên đang phải đối mặt với không ít khó   khăn, thách thức như  việc thiếu cơ sở  dữ liệu quy hoạch, đặc biệt là cơ  sở  dữ  liệu  thông tin địa lý (GIS) của đô thị. Ngoài ra hệ  thống quy hoạch đô thị  hiện còn những  bất cập về  cả  thể  chế  và phương pháp quản trị, sự  phối hợp liên ngành trong quy   hoạch đô thị thông minh… Đổi mới phương pháp và mục tiêu Thứ   trưởng   Bộ   Xây   dựng  Phan Thị Mỹ Linh cho biết:  Chính phủ phê duyệt Đề án  phát triển đô thị  thông minh  bền   vững   Việt   Nam   giai  đoạn   2018   ­   2025   và   định  hướng đến năm 2030. Mục  tiêu phát triển  đô thị  thông  minh bền vững ở Việt Nam  hướng tới tăng trưởng xanh,  phát   triển   bền   vững,   khai  thác   tối   ưu   hiệu   quả   tài  nguyên,   con   người,   nâng  cao chất lượng cuộc sống,  hạn chế  các rủi ro và nguy  cơ tiềm năng; nâng cao hiệu  quả   quản   lý   nhà   nước   và  các dịch vụ đô thị… Trong bối cảnh Cách mạng Công nghiệp 4.0 có  ảnh hưởng mạnh mẽ  đến sự  phát  triển và hoàn thiện của đô thị, tại Hội thảo “Việt Nam ­ Hàn Quốc về  đô thị  ­ giao  thông thông minh 2018” do Bộ Đất đai, Cơ sở  hạ  tầng và Giao thông Hàn Quốc phối   hợp cùng Đại sứ quán Hàn Quốc tại Việt Nam tổ chức mới đây,  Đại sứ Hàn Quốc tại  Việt Nam Kim Do Hyon cho rằng, đô thị  hóa là xu hướng tất yếu của nhân loại cả  trong quá khứ, hiện tại và tương lai. Xây dựng và phát triển đô thị  phải hướng đến   những giá trị chung toàn cầu, đó là những mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền   vững. Thực tiễn  ứng dụng đô thị  thông minh tại các đô thị  trên thế  giới đã đem lại  những hiệu quả  tích cực như:  Ứng dụng giao thông thông minh tại Stockhom, Thụy   Điển đã làm giảm thời gian đi lại gần 50%, giảm phát khí thải 10%; ứng dụng quản lý   cấp nước thông minh ở Mumbai, Ấn Độ giúp giảm một nửa tỷ lệ thất thoát nước; các  tòa nhà thông minh tại Mỹ  giúp giảm 10 ­ 30% tổng chi phí vận hành; dự  án TP  Barcelona thông minh đã giảm 199 triệu USD nhờ làm việc từ xa, tạo mới 56.000 việc   làm, thu hút 1.500 công ty mới... Vì vậy, để quy hoạch đô thị hướng tới đô thị thông minh, Việt Nam cần tập trung vào   những vấn đề  như: Đổi mới phương pháp lập quy hoạch và mục tiêu lập quy hoạch  hướng tới đô thị thông minh; xây dựng các hướng dẫn tích hợp đô thị thông minh trong  quy hoạch đô thị. Đồng thời, đào tạo, chuyển giao công nghệ  quy hoạch đô thị  thông  minh; xây dựng cơ  sở  dữ  liệu quy hoạch đô thị  bằng công nghệ  tiên tiến;  ứng dụng   nền tảng hệ  thông tin địa lý GIS trong quy hoạch đô thị, số  hóa đô thị; xây dựng   phương thức quản trị đô thị thông minh; nâng cao khả năng nhận thức của người dân,  cộng đồng. Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, để đô thị thông minh trở thành hiện thực, không chỉ là   sử dụng, ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại mà còn phải kết hợp với quy hoạch   thông minh để tạo nên không gian đô thị bền vững. Cụ thể như đối với Hà Nội ­ một  trong những siêu đô thị lớn của thế giới, để triển khai đô thị thông minh trong thời gian   tới, Hà Nội định hướng đẩy mạnh  ứng dụng khoa học công nghệ  vào phát triển giao  thông thông minh. Để thực hiện chủ trương, định hướng trên, hiện Hà Nội đang triển khai xây dựng Hệ  thống điều hành giao thông thông minh (Trung tâm giám sát điều hành giao thông) để  xử  lý các vụ  việc liên quan đến tai nạn giao thông; ghi lại hình  ảnh tội phạm đường  phố, quản lý phương tiện giao thông ngoại tỉnh vào Hà Nội… Hệ  thống cũng thực   hiện chức năng quản lý phương tiện giao thông công cộng như metro, xe buýt, taxi, các  phương tiện chở khách du lịch và sau này còn quản lý cả  các phương tiện giao thông   ngoại tỉnh đến Hà Nội, cấp phép xe du lịch đi vào nội đô và quản lý các phương tiện   cá nhân…; hướng dẫn giao thông bằng bản đồ  giao thông số; tích hợp dịch vụ đỗ  xe  thông minh của toàn thành phố (Iparking), hay điều hành phòng cháy chữa cháy, cứu hộ  cứu nạn; quản lý thẻ, vé điện tử dùng chung; hạn chế phương tiện giao thông vào một  số khu vực nội đô ­ Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Hùng nhấn mạnh.  ...