Giáo trình côn trùng part 6

Tham khảo tài liệu giáo trình côn trùng part 6, tài liệu phổ thông, sinh học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình côn trùng part 6 C¬ thÓ m¶nh, ®Çu bÐ, kh«ng cã m¾t ®¬n. H×nh d¹ng r©u ®Çu gièng hä muçi, c¸nhkh«ng cã v¶y. MiÖng kh«ng ph¸t triÓn. Mét sè ®−êng m¹ch c¸nh gÇn mÐp tr−íc c¸nht−¬ng ®èi râ rÖt, cßn c¸ch m¹ch kh¸c kh«ng râ rÖt. Ngùc tr−íc v cuèi bông s©u non cã mét ®«i ch©n gi¶. S©u non sèng d−íi n−íc ënh÷ng n¬i hå ao hoÆc n−íc ch¶y chËm, h« hÊp b»ng huyÕt mang. Gièng v lo i th−êng gÆp nh−: Muçi chØ hång h¹i lóa (Chironomus oryzae) (c¾nmÇm non hoÆc rÔ lóa). Gièng muçi chØ hång h¹i bÌo d©u cßn gäi bä chØ ® o hay bä chØhång (Chironomus sp).3. Hä Muçi hót m¸u (CULICIDAE) C¬ thÓ m¶nh, cã m¾t ®¬n. MiÖng chÝch hót. R©u h m d−íi th¼ng cøng. R©u ®Çu con®ùc cã c¸c vßng l«ng d i th nh d¹ng chæi l«ng. Trªn m¹ch c¸nh v mÐp sau c¸nh cãv¶y. S©u non (th−êng gäi l cung qu¨ng hay bä gËy) v nhéng ®Òu sèng trong n−íc, ho¹t®éng nhanh nhÑn, thë b»ng èng h« hÊp. C¸c lo i muçi trong hä n y ®Òu hót m¸u nªn phÇn nhiÒu l m«i giíi truyÒn bÖnhnguy hiÓm cho ng−êi. Mét sè gièng th−êng gÆp nh−: Anopheles, Culex, Aedes... H×nh 3.116. Hä Muçi hót m¸u A. Muçi Anopheles; B. Muçi Culex (theo Imms)4. Hä Muçi n¨n (CECIDOMIIDAE) C¬ thÓ bÐ nhá, mÒm yÕu. R©u ®Çu d¹ng chuçi h¹t, xung quanh cã l«ng. Cã hoÆckh«ng cã m¾t ®¬n. M¹ch c¸nh chØ cã 2-3 ®−êng, kh«ng cã m¹ch ngang râ rÖt. §èt chËuch©n sau kh«ng kÐo d i l¾m. S©u non sinh sèng trªn c©y, trong gç hoÆc c¸c u b−íu cña 121Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Côn trùng h c ñ i cương ---------------------------------hoa, ngän c©y. Ngo i ra cã mét sè cã tÝnh kÝ sinh hoÆc tÝnh ¨n thÞt, cã mét sè cã tÝnh ¨nc¸c chÊt mïn môc cña c©y hoÆc ph¸t hiÖn thÊy trong ph©n c¸c c«n trïng kh¸c. Lo i th−êng gÆp l : S©u n¨n h¹i lóa (Pachydiplosis oryzae Wood - Mason). H×nh 3.117. Hä muçi n¨n Lo i Sitodiplosis mosellana Gelul. (theo Chu Nghiªu)5. Hä Ruåi tr©u (cßn gäi Mßng tr©u) (TABANIDAE) C¬ thÓ th« mËp, kh«ng cã l«ng cøng. R©u ®Çu tr¬n. M¾t kÐp rÊt lín ph¸t triÓn kÐod i ra 2 bªn, cã m u n©u ¸nh xanh lôc. Cã kiÓu miÖng cøa liÕm. Vßi nh« phÝa tr−íc.§Öm mãng v vËt låi gi÷a mãng d¹ng phiÕn. Tr−ëng th nh c¸i hót m¸u tr©u, bß, ngùa.Con ®ùc hót mËt hoa. S©u non c¬ thÓ cã 12 ®èt, ®Çu bÐ. R©u ®Çu v mãc miÖng ph¸t triÓn. TÝnh ¨n thÞt.PhÇn lín s©u non sèng d−íi n−íc, cã lo i sèng n¬i ao tï, n−íc ®äng hoÆc trong ®Êt, d−íi®¸ sái c¹nh dßng n−íc ch¶y hoÆc sèng trong n−íc bÈn. Gièng th−êng gÆp l : Chrysops, Tabanus sp.6. Hä Mßng ¨n s©u (ASILIDAE) C¬ thÓ d i m¶nh, kÝch th−íc trung b×nh hoÆc lín, nhiÒu l«ng. M¾t kÐp nh« låi. Cã 3m¾t ®¬n. MiÖng chÝch hót cøng. M¹ch R1 rÊt d i. VÒ phÝa sau ®Ønh c¸nh Ýt nhÊt cã 4 ®−êngm¹ch c¸nh ®¹t tíi mÐp c¸nh. Ch©n d i khoÎ, ®Öm mãng to. VËt låi gi÷a mãng th nh d¹ngl«ng cøng. Mßng tr−ëng th nh cã tÝnh ¨n thÞt (b¾t ¨n c¸c lo i c«n trïng kh¸c). S©u non sèng trong ®Êt hoÆc trong gç, cã tÝnh ¨n thÞt hoÆc ¨n c¸c chÊt h÷u c¬ môcn¸t. S©u non cã c¬ thÓ h×nh èng trßn, ®Çu nhän, m u ®Ëm, lç thë ë 2 ®Çu c¬ thÓ. 122Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Côn trùng h c ñ i cương ------------------------------ H×nh 3.118. Hä Ruåi tr©u H×nh 3.119. Hä Mßng ¨n s©u Lo i Tabanus amaenus Walk. Lo i Antipalus sp. (theo Chu Nghiªu) (theo Chu Nghiªu)7. Hä Ruåi ¨n rÖp (SYRPHIDAE) KÝch th−íc c¬ thÓ trung b×nh hoÆc nhá, kh«ng cã l«ng cøng. M×nh cã nh÷ng khoang®en, v ng râ rÖt. R©u ®Çu cã l«ng. Cã mét bé phËn m¹ch c¸nh song song víi mÐp ngo icña c¸nh. Buång R5 ®ãng kÝn. Gi÷a m¹ch R v M cã mét m¹ch gi¶. Hä n y cã rÊt nhiÒulo i, trong ®ã cã mét sè h×nh d¸ng bªn ngo i tr«ng gèng con ong. S©u non cã nhiÒu tËpqu¸n sinh sèng kh¸c nhau. Cã thÓ cã mÊy lo¹i sau: - Lo i cã tÝnh ¨n thùc vËt: ¨n trªn bÒ mÆt hay phÝa trong cña c©y hoÆc ¨n mÇm. - Lo¹i cã tÝnh ¨n thÞt, chñ yÕu ¨n rÖp muéi. - Lo¹i cã tÝnh ¨n chÊt h÷u c¬ môc n¸t hoÆc ¨n ph©n ®éng vËt. H×nh d¸ng s©u non cã 3 d¹ng: - D¹ng bông b»ng, phÇn tr−íc c¬ thÓ d i nhän, èng h« hÊp ë phÇn sau ng¾n. S©u nond¹ng n y th−êng ¨n rÖp muéi. - D¹ng h×nh chãp, phÇn tr−íc kh«ng d i nhän, èng h« hÊp ng¾n. Sèng trong chÊt h÷uc¬ môc n¸t. - PhÇn sau c¬ thÓ cã èng h« hÊp rÊt d i, ®a sè sèng trong ph©n ®éng vËt. Mét sè gièng th−êng gÆp nh−: Syrphus, Eristalomyia, Epistrophe.8. Hä Ruåi ®ôc qu¶ (TRYPETIDAE) KÝch th−íc c¬ thÓ nhá hoÆc trung b×nh. Th−êng cã m u n©u, v ng hoÆc ®en xen lÉn.§Çu réng, cã cæ râ. M¾t kÐp lín. M¾t ®¬n cã thÓ cã hoÆc kh«ng. R©u ®Çu ng¾n kh«ng cãl«ng. Cã l«ng m¾t, tr¸n d−íi gÇn m¾t kÐp. C¸nh th−êng cã vÖt m u sÉm, m¹ch c¸nh Sccong ngoÆt vÒ phÝa mÐp tr−íc c¸ ...