Giáo trình Dung sai lắp ghép và đo lường kỹ thuật: Phần 2

Phần 2 giáo trình trình bày về dụng cụ đo thông dụng trong cơ khí. Giáo trình được biên soạn dựa trên cơ sở chương trình khung trình độ cao đẳng nghề công nghệ ô tô của Tổng cục dạy nghề. Nội dung được biên soạn ngắn gọn, dễ hiểu, các kiến thức trong toàn bộ giáo trình có mối quan hệ lôgíc chặt chẽ. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Dung sai lắp ghép và đo lường kỹ thuật: Phần 2Giáo trình: Dung sai lắp ghép và đo lường kỹ thuật Trường Cao đẳng nghề Yên Bái Chương 3 DỤNG CỤ ĐO THÔNG DỤNG TRONG CƠ KHÍ 1. CƠ SỞ ĐO LƯỜNG KỸ THUẬT 1.1. Khái niệm đo lường kỹ thuật a. Vị trí của công tác đo lường Trongquátrìnhchếtạovàlắprápcácchitiếtmáy,cầnđôđểkiểmtravàđánhgiáchấtlượngkỹthuậtcủasảnphẩm.Nóicáchkhácđolườnglàcôngcụđểkiểmsoát,kiểmtrachấtlượngsảnphẩm,vìvậyđolườnglàkhâuquantrọngkhôngthểthiếutrongsảnxuất. Thựcchấtđólàviệcsosánhđạilượngcầnđovớimộtđơnvịđođểtìmratỷlệgiữachúng.Độlớncủađốitượngcầnđođượcbiểudiễnbằngtrịsốcủatỷlệnhậnđượckèmtheođơnvịdùngsosánh. Cùngvớiyêucầuvàsựpháttriểnkhôngngừngcủasảnxuất,đolườngkỹthuậtcũngcónhữngbướctiếnmạnhmẽ,độchínhxácđolườngđạtđượcngàycàngcao. +Cuốithếkỷ19cócaliptiêuchuẩn,calipgiớihạn. +Năm1850cóthướccặp. +Năm1867cópanme. +Năm1869cócănmẫu. +Năm1907cóminlimetđotới0,001mm. +Năm1921-1925cómáyđodùngkhínén. 68Giáo trình: Dung sai lắp ghép và đo lường kỹ thuật Trường Cao đẳng nghề Yên Bái +Năm1930cócácmáyđodùngđiện. + Ngàynaycócácmáyđo quanghọcmáyđođiệntửhiệnđạicóthểđonhữngkhoảngcáchnhỏnhất4–5phầntriệumm. b. Đơn vị đo. Đolườnglàviệcxácđịnhđộlớncủađốitượngđo,đólàviệcthiếtlậpquanhệgiữađạilượngcầnđovớimộtđạilượngcócùngtínhchấtvậtlýđượcdùnglàmđơnvịđothôngquacácdụngcụđovàcácphươngphápđokhácnhau. Đơnvịđolàyếutốchuẩnmựcdùngđểsosánh,độlớncủađơnvịđocầnđược quy định thống nhất mới đảm bảo việc thống nhất trong giao dịch muabán,chếtạosảnphẩmđểthaythế,lắplẫn... Các đơn vịđo cơ bản và đơn vị đo dẫn xuất hợp thành hệ thống đơn vịđượcquyđịnhtrongbảngđơnvịđohợpphápcủanhànướcdựatrênquyđịnhcủahệthốngđolườngthếgiớiSI. *Đơnvịđochiềudài: Đơnvịđochiềudàicơbảnlà“mét”,đơnvịdẫnxuấtthườngdùnglàmmvàμicromét:1m=1000mm 1mm=1000μm Ngoàiracóthểdùngđơnvị“inhsơ”, 1’’=25,4mm *Đơnvịđogóc o Đơnvịcơbảnlà“độ”,kýhiệulà:“ ” 1o=1/360vòngtròn 1o=60phút=60’ 1’=60giây=60’’ 1.2. Dụng cụ đo và phương pháp đo a. Dụng cụ đo Dụngcuđocóthểchiathành2nhómchính: *Nhómmẫuđo: 69Giáo trình: Dung sai lắp ghép và đo lường kỹ thuật Trường Cao đẳng nghề Yên Bái Lànhữngvậtthểchếtạotheobộisốhoặcướcsốcủađơnvịđogồm:gócmẫu,cănmẫu,ke... *Nhómthiếtbịđo: Bao gồmcácdụng cụ đo: Thướccặp, panme...và các máyđo như: ốptimét,máyđodùngkhínén,máyđobằngđiện... b. Phương pháp đo. Phương phápđo là cách đo, thủ thuật để xácđịnh thông số cần đo. Tùythuộcvàocơsởđểphânloạiphươngphápđomàtacócácphươngphápđokhácnhau. -Dựavàoquanhệđầuđovớichitiếtđo:Chiaraphươngphápđotiếpxúcvàphươngphápđokhôngtiếpxúc. +Phươngphápđotiếpxúc:làphươngphápđogiữađầuđovàbềmặtchitiếtđotồntạimộtáplựcgọilàáplựcđo,áplựcnàylàmchovịtríđoổnđịnh,vìthếkếtquảđotiếpxúcrấtổnđịnh.Tuynhiêndocóáplựcđokhiđotiếpxúckhongtránhkhỏisaisốdocácbiếndạngcóliênquanđếnáplựcđogâyrađặcbiệtlàkhiđocácchitiếtvậtliệumềmdễbiếndạnghoặccáchệđokémcứngvững. +Phươngphápđokhôngtiếpxúc:Làphươngphápđokhôngcóáplựcđogiữayếutốđovàbềmặtchitiếtđonhưkhitađobằngmáyquanghọc,vìkhôngcóáplựcđonênkhiđobềmặtchitiếtkhôngbịbiếndạnghoặcbịcàoxước...phươngphápnàythíchhợpvớicácchitiếtnhỏ,mềm,mỏng,dễbiếndạng,cácsảnphẩmkhôngchophépcóvếtxước. -Dựavàoquanhệcácgiátrịchỉthịtrêndụngcụđovàgiátrịcủađạilượngđo. Chiabiệnphápđotuyệtđốivàphươngphápđotươngđối(phươngphápđososánh) +Phươngphápđotuyệtđối:Toànbộgiátrịcầnđođượcchỉthịtrêndụngcụđo,phươngphápđonàyđơngiản,ítnhầmlẫnnhưnghànhtrìnhđodàinênđộchínhxáckém. 70Giáo trình: Dung sai lắp ghép và đo lường kỹ thuật Trường Cao đẳng nghề Yên Bái + Phương pháp đo tương đối (phương pháp so sánh): Giá trị chỉ thị trêndụngcụđochỉchotasailệchgiữagiátrịđovàgiátrịchuẩndùngkhichỉnh“O”chodụngcụđo.Kếtquảđophảilàtổngcácgiá ...