Giáo trình hóa vô cơ B part 7

P ở trạng thái lai hóa sp3 kém đặc trưng hơn N trong NH3. PH3 có độ phân cựcPH3 là 1 khí không màu, mùi trứng thối, Tnc0 = -1330C, Ts0=-87,40C; rất độc (dùng làm thuốc diệt chuột Zn3P2). Ở trạng thái lỏng hay trong dung dịch, PH3 hầu như không hình thành liên kết hydro nên rất ít tan trong nước và cũng không có hiện tượng tụ hợp phân tử
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình hóa vô cơ B part 7 - 79 -Giaùo Trình Hoaù Voâ Cô 4. Ñieàu cheá : Nung ñoû Ca3 (PO4 )2 vôùi than vaø caùt trong loø ñieän ôû 1500oc 2Ca3(PO4)2 + 6SiO2 = 6CaSiO3 + P4O10 P4O10 + 10C = P4 + 10CO2Ca3(PO4)2 + 6SiO2 + 10C = P4 + 6CaSiO3 + 10CO Laøm ngöng tuï hôi thoaùt ra seõ ñöôïc P traéng, sau ñoù baèng caùch ñoát noùng laâu ôû200 – 3000C, noù chuyeån thaønh P ñoû. B. HÔÏP CHAÁT 1. Phosphin PH3 : PH3 coù caáu taïo gioáng NH3 .. P ^ HPH = 93,70c H H H P ôû traïng thaùi lai hoùa sp3 keùm ñaëc tröng hôn N trong NH3. PH3 coù ñoä phaân cöïckeùm (µ = 0,56 D). a. Tính chaát PH3 laø 1 khí khoâng maøu, muøi tröùng thoái, Tnc0 = -1330C, Ts0=- - Lyù tính :87,40C; raát ñoäc (duøng laøm thuoác dieät chuoät Zn3P2). ÔÛ traïng thaùi loûng hay trong dungdòch, PH3 haàu nhö khoâng hình thaønh lieân keát hydro neân raát ít tan trong nöôùc vaø cuõngkhoâng coù hieän töôïng tuï hôïp phaân töû nhö NH3. - Hoùa tính : * PH3 ít phaân cöïc hôn neân khaû naêng cho caëp e töï do cuûa PH3 keùm hôn nhieàu sovôùi NH3 : noù khoâng keát hôïp vôùi nöôùc maø chæ keát hôïp vôùi H+ cuûa acid maïnh nhöHClO4, HX (X : Cl, Br, I) taïo ion phosphoni PH4+ PH3 + HClO4 = PH4ClO4 * PH3 coù tính khöû maïnh : + Boác chaùy trong khoâng khí khi ñöôïc ñun noùng ñeán 1500C PH3 + 2O 2 = H3PO4 Hoãn hôïp cuûa PH3 vôùi khoâng khí seõ noã khi haï aùp suaát + Töông taùc vôùi halogen taïo phosphor penta halogenua PH3 + 4Cl2 = PCl5 + 3HCl + Giaûi phoùng kim loaïi töø dung dòch muoái baïc, muoái ñoàng PH3 + 6AgNO3 + 3H2O = 6Ag + 6HNO3 + H3PO3Hoà Bích Ngoïc Khoa Hoùa Hoïc - 80 -Giaùo Trình Hoaù Voâ Cô b. Ñieàu cheá Cho phosphua kim loaïi taùc duïng vôùi nöôùc Ca3P2 + 6H2O = 3Ca(OH)2 + 2PH3 Cho P töông taùc vôùi dung dòch kieàm ñaëc. 2. Hôïp chaát cuûa P3+ vôùi oxy : a. Phosphor (III) oxyt(P4O6) (Anhydric phospho) Phaân töû P4O6 goàm 4 nguyeân töû P ôû 4 ñænh cuûa 1 töù 1,65A0 dieän coøn 6 nguyeân töû O thì naèm beân treân trung ñieåm 1280 9,90 caùc caïnh cuûa töù dieän. Lieân keát P_O coù ñoä daøi hôi ngaén hôn so vôùi lieân keát ñôn (1,84A0) töùc laø coù möùc ñoä keùp roõ reät. Lieân keátπ ñöôïc taïo neân nhôø caëp e töï do cuûa oxy vaø orbital 3d troáng cuûa P, töùc theo kieåu πcho p → d. - P4O6 laø chaát ôû daïng tinh theå maøu traéng vaø meàm nhö saùp, deã bay hôi, noùngchaûy (Ts0 = 175,40C; Tnc0 = 23,80C); ñoäc gaàn nhö P traéng. Deã tan trong eter, CS2,benzen, cloroform. - Phaân töû P2O4 khoâng beàn, khi ñun noùng vaøi ngaøy trong bình kín ôû 200-2500CP4O6 phaân huûy thaønh P ñoû vaø oxyt P2O4 2P4O6 = 2P + 3P2O4 P4O6 töông ñoái hoaït ñoäng, thöôøng bieåu hieän tính khöû. * Vôùi oxy : ÔÛ t0 thöôøng noù bò oxy hoùa chaäm trong khoâng khí bieán thaønh P4O10 2P4O6 + 2O 2 = P4O10 0 Quaù trình naøy phaùt quang maïnh; ñeán 70 C; P4O6 boác chaùy (Vôùi halogen : P4O6 töông taùc maõnh lieät vôùi Cl2 vaø Br2 taïo oxy halogen vaø vôùiI2 trong bình kín taïo P2I4 P4O6 + Cl2 → POCl3) * Vôùi H2O : P4O6 tan trong nöôùc laïnh cho acid phosphorô P4O6 + 6H2O = 4H3PO3 Vôùi nöôùc noùng, noù seõ cho phosphin vaø acid phosphoric P4O6 + 6H2O = PH3 + 3H3PO4 * Vôùi dung dòch HCl : P4O6 cuõng taïo acid phosphorô P4O6 + 6HCl = 2H3PO3 + 2PCl3 - Ñieàu cheá : Cho khoâng khí khoâ ñi qua chaäm treân P traéng. P4 + 3O2 = P4O6 b. Axit photphorô (H3PO3)Hoà Bích Ngoïc Khoa Hoùa Hoïc ...