Giáo trình Tài chính quốc tế: Phần 1 - ThS. Bùi Thị Lệ (Chủ biên)

Giáo trình "Tài chính quốc tế" do Thạc sĩ Bùi Thị Lệ Chủ biên gồm có 5 chương được biên soạn nhằm giúp cho việc giảng dạy của giảng viên và việc học tập của sinh viên được thuận lợi. Phần 1 trình bày từ chương 1 đến chương 3 của giáo trình với các nội dung: tổng quan về tài chính quốc tế, tỷ giá hối đoái và cán cân thanh toán quốc tế, thị trường tài chính quốc tế.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Tài chính quốc tế: Phần 1 - ThS. Bùi Thị Lệ (Chủ biên) Lời giới thiệu Để đáp ứng nhu cầu về tài liệu giảng dạy và học tập cho sinh viên ngành Tài chính - Ngân hàng trình độ cao đẳng; đặc biệt là yêu cầu đảm bảo và nâng cao chất lượng đào tạo; Trường Cao đẳng Thương mại chủ trương tổ chức biên soạn giáo trình, học phần đang được triển khai giảng dạy. Thực hiện chủ trương trên, Khoa Tài chính ngân hàng đã phân công giảng viên Ths.Bùi Thị Lệ biên soạn giáo trình Tài chính quốc tế để dùng chung cho sinh viên ngành Tài chính - Ngân hàng trình độ cao đẳng, giúp cho việc giảng dạy của giảng viên và việc học tập của sinh viên được thuận lợi. Giáo trình Tài chính quốc tế được biên soạn dựa theo đề cương chi tiết học phần Tài chính quốc tế (hệ tín chỉ) đã được ban hành và có tham khảo các tài liệu, giáo trình của một số nguồn, tác giả trong nước biên soạn phục vụ giảng dạy ở một số trường như: Học viện Ngân hàng, Học viện Tài chính, trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh, trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh. Nội dung của giáo trình bao gồm 5 chương, Cụ thể: Chương 1, 2, 4. do Ths. Bùi Thị Lệ biên soạn; Chương 3. do Ths. Bùi Thị Lệ và CN. Nguyễn Thị Ngọc Diễm biên soạn; Chương 5. do CN. Trần Thị Thục Quyên biên soạn. Để giáo trình này đến tay người đọc, tác giả ghi nhận và cam ơn s ự giúp đỡ, ̉ tham gia góp ý, biên tập, sửa chữa của Hội đồng khoa học cấp khoa và Hội đồng khoa học nhà trường. Trong quá trình biên soạn, tác giả đã có chú ý cập nhật khá đầy đủ các số liệu, các thông tin thực tế (đến ngày 15/06/2012), các giáo trình có liên quan và đưa vào một số bài đọc thêm, ví dụ minh họa được biên soạn từ các tài liệu, báo chí và từ kinh nghiệm giảng dạy nhằm giúp sinh viên dễ dàng tiếp thu, liên hệ với các học phần khác. Mặc dù đã rất cố gắng, tác giả nghĩ rằng Giáo trình Tài chính quốc tế này có thể còn hạn chế và sai sót nhất định. Tác giả chân thành mong đợi nhận được sự phê bình, góp ý của bạn đọc để lần tái bản bản sau được hoàn thiện hơn. Các ý kiến tham gia xin được gửi về địa chỉ email: buithile_cdtm@yahoo.com.vn Trân trọng cảm ơn! Nhóm tác giả DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ADB CGVL CNH – HĐH FDI FOB IMF KH KT – XH MNC MNE NCD NH NHHG NHTM NHTW NHYG NKDV NKHH NSNN NVL ODA The Asian Development Bank Chuyển giao vãng lai Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa Foreign Direct Investment Free On Board The International Monetary Fund Khách hàng Kinh tế xã hội Multinational corporation Multinational enterprises Negotiable Certificates of DepositNgân hàng Ngân hàng hỏi giá Ngân hàng thương mại Ngân hàng trung ương Ngân hàng yết giá Nhập khẩu dịch vụ Nhập khẩu hàng hóa Ngân sách nhà nước Nguyên vật liệu Hỗ trợ phát triển chình thức OPEC Organization of Petroleum Exporting Countries OTC TBCN TCQT TN TSC TSN WB XHCN XNK Over The Counter Tư bản chủ nghĩa Tài chình quốc tế Thu nhập Tài sản có Tài sản nợ The World Bank Xã hội chủ nghĩa Xuất nhập khẩu 1 CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ TÀI CHÍNH QUỐC TẾ Mục tiêu Chương này trính bày những vấn đề cơ bản về: - Sự hính thành và phát triển của tài chình quốc tế; - Khái niệm và đặc điểm của tài chình quốc tế; - Vai trò và nội dung của tài chình quốc tế. Nội dung I. Sự hình thành và phát triển của tài chính quốc tế 1. Cơ sở hình thành quan hệ tài chính quốc tế Tài chình quốc tế là hoạt động tài chình diễn ra trên bính diện quốc tế, giữa các quốc gia với nhau. Thực chất tài chình quốc tế là sự vận động tiền tệ giữa các quốc gia gắn liền với các quan hệ hợp tác quốc tế về kinh tế, chình trị, văn hóa, xã hội, ngoại giao và quân sự của các quốc gia. Hoạt động tài chình quốc tế là một bộ phận cấu thành của toàn bộ hoạt động tài chình của quốc gia nhằm thực hiện các mục tiêu kinh tế và các chình sách của quốc gia trong quan hệ với cộng đồng quốc tế. Quan hệ tài chình quốc tế xuất hiện dựa trên hai cơ sở: - Quan hệ quốc tế giữa các quốc gia về kinh tế, văn hóa, xã hội, chình trị, quân sự, ngoại giao… - Cùng với sự xuất hiện của tiền tệ như một vật trao đổi trung gian, tiền tệ dần dần đã có đầy đủ các chức năng trong trao đổi, thanh toán, dự trữ và chức năng tiền tệ thế giới. Chình chức năng trao đổi, thanh toán quốc tế của tiền là cơ sở cho việc hính thành và thực hiện các quan hệ tài chình quốc tế. Quá trính hợp tác quốc tế được thực hiện trên cơ sở phân công lao động quốc tế. Việc tham gia vào phân công lao động quốc tế của mỗi quốc gia bắt nguồn từ yêu cầu phát triển kinh tế của mỗi quốc gia nhằm giải quyết các nhu cầu của thị trường tiêu thụ, khoa học kỹ thuật, nguyên vật liệu… Thông qua hợp tác quốc tế mỗi quốc gia có thể kết hợp các yếu tố trong nước với các yếu tố quốc tế, từ đó có thể khai thác có hiệu quả các nguồn lực trong nước và nguồn lực ngoài nước. Trong các hoạt động kinh tế thí thương mại quốc tế giữ một vai trò hết sức quan trọng. Thông qua thương mại quốc tế, các luồng hàng hoá, dịch vụ được di chuyển từ quốc gia này sang quốc gia khác và kéo theo đó là sự di chuyển ngược chiều các luồng tiền giữa các quốc gia. Sự di chuyển các luồng tiền giữa các quốc gia là nét đặc trưng của sự vận động các nguồn tài chình trong hoạt động tài chình quốc tế và là biểu hiện của quan hệ tài chình quốc tế. 2 Sự phát triển của hoạt động kinh tế quốc tế kéo theo sự nảy sinh và phát triển của các quan hệ tài chình quốc tế tuỳ thuộc vào các yếu tố kinh tế và lợi ìch của các bên tham gia, và chịu sự chi phối của các quy luật cung cầu, giá trị, cạnh tranh... Bên cạnh đó còn chịu ảnh hưởng của yếu tố chình trị, thái độ của các nhà nước trong quan hệ quốc tế và thể hiện qua các chình sách thuế xuất nhập khẩu, chình sách tìn dụng quốc tế, chình sách đầu tư quốc tế… Tuỳ theo các tình chất và đặc điểm của các hoạt động kinh tế quốc tế mà yếu tố chình trị có tác động ở những mức độ khác nhau. Có các hoạt động có quan hệ chặt chẽ với chình trị, như cấp tìn dụng, viện trợ phát triển ở cấp chình phủ… Có các hoạt động ìt có mối quan hệ với yếu tố chình trị như: thương mại quốc tế, đầu tư quốc tế trực tiếp, gián tiếp…, ví th ...