Giáo trình tin học đại cương - Phần 1

Môn Lập Trình Căn Bản A cung cấp cho sinh viên những kiến thức cơ bản về lập trình thông qua ngôn ngữ lập trình C. Môn học này là nền tảng để tiếp thu hầu hết các môn học khác trong chương trình đào tạo. Mặt khác, nắm vững ngôn ngữ C là cơ sở để phát triển các ứng dụng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình tin học đại cương - Phần 1 Lập trình căn bản TỔNG QUANI. MỤC ĐÍCH YÊU CẦU Môn Lập Trình Căn Bản A cung cấp cho sinh viên những kiến thức cơ bản vềlập trình thông qua ngôn ngữ lập trình C. Môn học này là nền tảng để tiếp thu hầu hếtcác môn học khác trong chương trình đào tạo. Mặt khác, nắm vững ngôn ngữ C là cơsở để phát triển các ứng dụng. Học xong môn này, sinh viên phải nắm được các vấn đề sau: - Khái niệm về ngôn ngữ lập trình. - Khái niệm về kiểu dữ liệu - Kiểu dữ liệu có cấu trúc (cấu trúc dữ liệu). - Khái niệm về giải thuật - Ngôn ngữ biểu diễn giải thuật. - Ngôn ngữ sơ đồ (lưu đồ), sử dụng lưu đồ để biểu diễn các giải thuật. - Tổng quan về Ngôn ngữ lập trình C. - Các kiểu dữ liệu trong C. - Các lệnh có cấu trúc. - Cách thiết kế và sử dụng các hàm trong C. - Một số cấu trúc dữ liệu trong C.II. ĐỐI TƯỢNG MÔN HỌC Môn học lập trình căn bản được dùng để giảng dạy cho các sinh viên sau: - Sinh viên năm thứ 2 chuyên ngành Tin học, Toán Tin, Lý Tin. - Sinh viên năm thứ 2 chuyên ngành Điện tử (Viễn thông, Tự động hóa…)III. NỘI DUNG CỐT LÕI Trong khuôn khổ 45 tiết, giáo trình được cấu trúc thành 2 phần: Phần 1 giớithiệu về lập trình cấu trúc, các khái niệm về lập trình, giải thuật… Phần 2 trình bày cóhệ thống về ngôn ngữ lập trình C, các câu lệnh, các kiểu dữ liệu…PHẦN 1: Giới thiệu cấu trúc dữ liệu và giải thuậtPHẦN 2: Giới thiệu về một ngôn ngữ lập trình - Ngôn ngữ lập trình C Chương 1: Giới thiệu về ngôn ngữ C & môi trường lập trình Turbo C Chương 2: Các thành phần của ngôn ngữ C Chương 3: Các kiểu dữ liệu sơ cấp chuẩn và các lệnh đơn Chương 4: Các lệnh có cấu trúc Chương 5: Chương trình con Chương 6: Kiểu mảng Chương 7: Kiểu con trỏ Chương 8: Kiểu chuỗi ký tự Chương 9: Kiểu cấu trúc Trang 1Lập trình căn bản Chương 10: Kiểu tập tinIV. KIẾN THỨC LIÊN QUAN Để học tốt môn Lập Trình Căn Bản A, sinh viên cần phải có các kiến thức nềntảng sau: - Kiến thức toán học. - Kiến thức và kỹ năng thao tác trên máy tính.V. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO[1] Nguyễn Văn Linh, Giáo trình Tin Học Đại Cương A, Khoa Công Nghệ Thông Tin,Đại học Cần Thơ, 1991.[2] Nguyễn Đình Tê, Hoàng Đức Hải , Giáo trình lý thuyết và bài tập ngôn ngữ C;Nhà xuất bản Giáo dục, 1999.[3] Nguyễn Cẩn, C – Tham khảo toàn diện, Nhà xuất bản Đồng Nai, 1996.[4] Võ Văn Viện, Giúp tự học Lập Trình với ngôn ngữ C, Nhà xuất bản Đồng Nai,2002.[5] Brain W. Kernighan & Dennis Ritchie, The C Programming Language, PrenticeHall Publisher, 1988.VI. TỪ KHÓA Bài toán, chương trình, giải thuật, ngôn ngữ giả, lưu đồ, biểu thức, gán, rẽnhánh, lặp, hàm, mảng, con trỏ, cấu trúc, tập tin. Trang 2 Lập trình căn bảnPhần 1: GIỚI THIỆU VỀ CẤU TRÚC DỮLIỆU VÀ GIẢI THUẬTHọc xong chương này, sinh viên sẽ nắm bắt được các vấn đề sau: - Khái niệm về ngôn ngữ lập trình. - Khái niệm về kiểu dữ liệu - Kiểu dữ liệu có cấu trúc (cấu trúc dữ liệu). - Khái niệm về giải thuật - Ngôn ngữ biểu diễn giải thuật. - Ngôn ngữ sơ đồ (lưu đồ), sử dụng lưu đồ để biểu diễn các giải thuật. Trọng tâm của phần này là giải thuật & cách biểu diễn giải thuật. Chính nhờđiều này ta mới có thể giải quyết các yêu cầu bằng chương trình máy tính.I. TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH Giả sử chúng ta cần viết một chương trình để giải phương trình bậc 2 có dạng ax + bx + c = 0 hay viết chương trình để lấy căn bậc n của một số thực m ( n m ). 2Công việc đầu tiên là chúng ta phải hiểu và biết cách giải bài toán bằng lời giải thôngthường của người làm toán. Để giải được bài toán trên bằng máy tính (lập trình chomáy tính giải) thì chúng ta cần phải thực hiện qua các bước như: o Mô tả các bước giải bài toán. o Vẽ sơ đồ xử lý dựa trên các bước. o Dựa trên sơ đồ xử lý để viết chương trình xử lý bằng ngôn ngữ giả (ngônngữ bình thường của chúng ta). o Chọn ngôn ngữ lập trình và chuyển chương trình từ ngôn ngữ giả sang ngônngữ lập trình để tạo thành một chương trình hoàn chỉnh. o Thực hiện chương trình: nhập vào các tham số, nhận kết quả. Trong nhiều trường hợp, từ bài toán thực tế chúng ta phải xây dựng mô hìnhtoán rồi mới xác định được các bước để giải. Vấn đề này sẽ được trình bày chi tiếttrong môn Cấu Trúc Dữ Liệu.II. GIẢI THUẬT II.1. Khái niệm giải thuật Giải thuật là một hệ thống chặt chẽ và rõ ràng các quy tắc nhằm xác định mộtdãy các thao tác trên những dữ liệu vào sao cho sau một số hữu hạn bước thực hiện cácthao tác đó ta thu được kết quả của bài toán. Trang 3Lập trình căn bản Ví dụ 1: Giả sử có hai bình A và B đựng hai loại chất lỏng khác nhau, chẳnghạn bình A đựng rượu, bình B đựng nước mắm. Giải thuật để hoán đổi (swap) chấtlỏng đựng trong hai bình đó là: Yêu cầu phải có thêm một bình thứ ba gọi là bình C. Bước 1: Đổ rượu từ bình A sang bình C. Bước 2: Đổ nước mắm từ bình B sang bình A. Bước 3: Đổ rượu từ bình C sang bình B. Ví dụ 2: Một trong những giải thuật tìm ước chung lớn nhất của hai số a và b là: Bước 1: Nhập vào hai số a và b. Bước 2: So sánh 2 số a,b chọn số nhỏ nhất gán cho UCLN. Bước 3: Nếu một trong hai số a hoặc b không chia hết cho UCLN thì thực hiện bước 4, ngược lại (cả a và b đều chia hết cho UCLN) thì thực hiện bước 5. Bước 4: Giảm UCLN một đơn vị và quay lại bước 3 Bước 5: In UCLN - Kết thúc. II.2 Các đặc trưng của giải thuật o Tính kết ...