Hô hấp và vấn đề bảo quản nông sản (KN & YN)

Khái niệm và ý nghĩa của hệ số hô hấp Hệ số hô hấp (RQ) là tỉ số giữa số phân tử CO2 thải ra và số phân tử oxi hút vào trong quá trình hô hấp. Phụ thuộc vào nguyên liệu của hô hấp, hệ số hô hấp cũng khác nhau. Người ta xác định hệ số hô hấp căn cứ vào các phản ứng oxi hoá các nguyên liệu hô hấp khác nhau.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hô hấp và vấn đề bảo quản nông sản (KN & YN) Hô hấp và vấn đề bảo quản nông sản (KN & YN)3. Khái niệm và ý nghĩa của hệ sốhô hấpHệ số hô hấp (RQ) là tỉ số giữa sốphân tử CO2 thải ra và số phân tử oxihút vào trong quá trình hô hấp.Phụ thuộc vào nguyên liệu của hôhấp, hệ số hô hấp cũng khác nhau.Người ta xác định hệ số hô hấp căn cứvào các phản ứng oxi hoá các nguyênliệu hô hấp khác nhau. Đối vớicacbohtđrat, nguyên liệu chủ yếu củahô hấp như xacarôzơ hoặc tinh bột, thìhệ số hô hấp là 1. Chẳng hạn nếuglucôzơ là nguyên liệu của hô hấp thìtừ phương trình chung của hô hấp tacó: CO2/O2 = 6/6 = 1, nên hệ hố hôhấp bằng 1.Số phân tử CO2 thải ra hằng sốnguyên tử cacbon trong phân từ củanguyên liệu, còn số nguyên tử oxiđược sử dụng với 1 nguyên từ cacboncủa nguyên liệu thì tăng theo sự tăngcủa lượng nguyên tử hiđro và giảmtheo sự tăng của lượng nguyên tử oxitrong phân tử nguyên liệu. Bởi vậynếu nguyên liệu của hô hấp là nhữngchất giàu hiđro và nghèo oxi so vớicacbohiđrat như chất béo và proteinthì hệ số hô hấp nhỏ hơn 1 (đối vớichất béo RQ trung bình gần bằng 0,7,còn với protein thì RQ gần bằng 0,8)Nếu nguyên liệu hô hấp là những axitditricacboxilic bậc thấp giàu oxi nhưaxit malic, axit xitric, axit oxalic thìRQ thường lớn hơn 1.Như vậy thông qua hệ số hô hấp,người ta có thể xác định được nguyênliệu đang được oxi hóa và tình trạnghô hấp của đối tượng hô hấp.Giá trị của hệ số hô hấp không. chỉthay đổi tùy theo nguyên liệu (hàmlượng oxi, hidro, cacbon) mà còn bịảnh hưởng bởi những quá trình traođổi chất không có quan hệ với hô hấp.Ví dụ như trong hạt này mầm của câycó dầu, các axit béo biến đổi thànhcacbohiđrat. Quá trình này là một quátrình oxi hóa nhưng với lượng CO2thải ra ít cho nên RQ giảm tới 0,5.Ngược lại, nếu như gluxit bị khử tớiaxit béo thì hệ số hô hấp lại vượt quá1.