Hoàn thiện Dự thảo Luật Đất đai về chuyển đổi, chuyển nhượng, ngân hàng đất nông nghiệp

Trong phạm vi bài viết , tác giả liệt kê, phân tích, đưa ra trao đổi một số vấn đề pháp lý của Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) về chuyển đổi, chuyển nhượng, ngân hàng đất nông nghiệp, từ đó đề xuất những kiến nghị hoàn thiện quy định pháp luật.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hoàn thiện Dự thảo Luật Đất đai về chuyển đổi, chuyển nhượng, ngân hàng đất nông nghiệp TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT, ĐẠI HỌC HUẾ HOÀN THIỆN DỰ THẢO LUẬT ĐẤT ĐAI VỀ CHUYỂN ĐỔI, CHUYỂN NHƢỢNG, NGÂN HÀNG ĐẤT NÔNG NGHIỆP TĂNG THỊ BÍCH DIỄM Tóm tắt: Luật Đất đai số Abstract: Land Law No. 45/2013/QH13 được Quốc hội khóa XIII, tại 45/2013/QH13 was approved by 13th kỳ họp thứ 6 thông qua ngày 29 tháng 11 National Assembly, at 6th session on năm 2013. Nghị quyết số 19-NQ/TW đã November 29, 2013. Resolution No. 19- tổng kết sau gần 8 năm thi hành, Luật Đất NQ/TW summarized that after nearly eight đai năm 2013 đã đạt được những kết quả years of implementation, the Land law in quan trọng, tạo hành lang pháp lý đồng bộ 2013 has achieved important results and trong việc khai thác nguồn lực, sử dụng hiệu effective use of land. However, through quả đất đai. Tuy nhiên, qua thực tiễn thi practical implementation, many issues that hành, một số quy định của Luật Đất đai năm need to be further studied. Government has 2013 đã đặt ra nhiều vấn đề cần phải tiếp tục issued Report No. 307/TTr-CP dated nghiên cứu cần sửa đổi, bổ sung. Để khắc September 7, 2022 to submit to the Nation phục những hạn chế, bất cập đó và trên tinh Assembly the draft Land Law (amended). thần của Nghị quyết số 18-NQ/TW nhằm This article not only lists, analyzes legal hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật đất issues of draft Land Law on the conversion, đai, Tờ trình số 307/TTr-CP của Chính phủ transfer, farmland bank, but also propose ngày 07/09/2022 trình Quốc hội dự án Luật recommendations to improve legal. Đất đai (sửa đổi). Trong phạm vi bài viết này, tác giả liệt kê, phân tích, đưa ra trao đổi một số vấn đề pháp lý của Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) về chuyển đổi, chuyển nhượng, ngân hàng đất nông nghiệp, từ đó đề xuất những kiến nghị hoàn thiện quy định pháp luật. Từ khóa: chuyển đổi, chuyển nhượng, Keywords: transfer, farm bank, đất nông nghiệp, ngân hàng đất nông nghiệp agricultural land, exchanging agricultural land use rights.  ThS., Khoa Luật Thương mại, Trường Đại học Luật TP.HCM; Email: ttbdiem@hcmulaw.edu.vn  Ghi chú: Tải bài viết toàn văn tại địa chỉ: http://tapchi.hul.edu.vn 17 TẠP CHÍ PHÁP LUẬT VÀ THỰC TIỄN - SỐ 54/2023 1. Đặt vấn đề Chủ trương về phát triển nông nghiệp nông thôn được đưa ra lần đầu tiên trong Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 05/08/2008 của Hội nghị lần thức bảy Ban chấp hành Trung ương khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Mục tiêu hoàn thiện cơ chế, chính sách về quản lý, sử dụng đất nông nghiệp, khuyến khích nông dân gắn bó hơn với đất và yên tâm sản xuất được khẳng định trong Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/06/2022 về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao. Thực hiện các chủ trương của Đảng, Dự thảo Luật Đất đai (gọi tắt là Dự thảo luật) đã sửa đổi, bổ sung, đồng thời đưa ra những chính sách mới hoàn thiện cơ chế, chính sách, quản lý, sử dụng đất nông nghiệp theo hướng mở rộng đối tượng, hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp; tăng cường quản lý chất lượng đất, khắc phục tình trạng thoái hóa, suy giảm chất lượng đất; quy định về ngân hàng cho thuê đất nông nghiệp. Tuy nhiên, những vấn đề về chuyển nhượng, chuyển đổi, ngân hàng đất nông nghiệp của Dự thảo luật vẫn cần được nghiên cứu cụ thể và đưa ra những đề xuất nhằm hoàn thiện. 2. Quy định về các đối tƣợng nhận chuyển nhƣợng đất nông nghiệp Khoản 6 Điều 57 Dự thảo luật (sửa đổi Điều 191 Luật Đất đai năm 2013) quy định về các trường hợp không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất. Theo đó, Dự thảo luật đã điều chỉnh theo hướng bãi bỏ một số quy định theo yêu cầu thực tiễn và thông lệ quốc tế, cụ thể như sau: (i) Mở rộng đối tượng là tổ chức kinh tế không trực tiếp sản xuất nông nghiệp vẫn được phép nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa. Tổ chức kinh tế chỉ không được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng của hộ gia đình, cá nhân, trừ trường hợp được chuyển mục đích sử dụng đất theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. (ii) Mở rộng đối tượng là hộ gia đình, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp vẫn được phép nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất trồng lúa. Hộ gia đình, cá nhân chỉ không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất ở, đất trong khu vực rừng phòng hộ, trong phân khu bảo vệ nghiêm ngặt, phân khu phục hồi sinh thái thuộc rừng đặc dụng, nếu không sinh sống trong khu vực rừng phòng hộ, rừng đặc dụng đó. 18 TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT, ĐẠI HỌC HUẾ Trong quá trình thảo luận, đối với quy định mới này của Dự thảo luật đã có hai luồng ý kiến khác nhau, cụ thể1: Một là, có ý kiến thống nhất với quy định mới của Dự thảo luật, không hạn chế tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp nhận chuyển nhượng đất trồng lúa. Đồng thời quy định để kiểm soát việc chuyển mục đất đất nông nghiệp của tổ chức kinh tế, hộ gia đình sau khi nhận chuyện nhượng quyền sử dụng đất; Hai là, có ý kiến đề nghị cân nhắc việc mở rộng đối tượng là tổ chức kinh tế được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa vì tác động đến chủ trương đảm bảo sản xuất cho người dân. Tác giả cho rằng, quy định mới của Dự thảo luật không hạn chế tổ chức kinh tế, hộ g ...