Hoàn thiện hệ thống văn bản nội bộ làm cơ sở cho việc thực hiện tự chủ của cơ sở giáo dục đại học

Bài viết Hoàn thiện hệ thống văn bản nội bộ làm cơ sở cho việc thực hiện tự chủ của cơ sở giáo dục đại học trình bày việc hoàn thiện hệ thống văn bản nội bộ là yêu cầu bắt buộc để thực hiện tự chủ; Một số vấn đề cơ bản về hệ thống văn bản nội bộ; Tổ chức hoàn thiện hệ thống văn bản nội bộ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hoàn thiện hệ thống văn bản nội bộ làm cơ sở cho việc thực hiện tự chủ của cơ sở giáo dục đại học HOÀN THIỆN HỆ THỐNG VĂN BẢN NỘI BỘ LÀM CƠ SỞ CHO VIỆC THỰC HIỆN TỰ CHỦ CỦA CƠ SỞ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC Nguyễn Huy Bằng Chi hội Luật gia Bộ Giáo dục và Đào tạo ĐẶT VẤN ĐỀ Luật Sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học (Luật SĐBSMSĐ)thể hiện một bước tiến quan trọng về tư duy quản lý, tạo cơ sở cho việc đẩy mạnh tựchủ của các cơ sở giáo dục đại học (CSGDĐH). Thực hiện tự chủ là quá trình cầnđược triển khai bài bản với cơ chế khoa học chứ không thể chỉ bằng kinh nghiệm vàquyết tâm. Trên cơ sở Hội nghị triển khai Luật và Hội nghị triển khai Nghị định số99/2019/NĐ-CP, các CSGDĐH đã bắt tay vào việc hoàn thiện Quy chế tổ chức hoạtđộng mới và các văn bản cần thiết khác. Tuy nhiên, việc triển khai ở nhiều nơi cònlúng túng dẫn đến tốc độ và kết quả triển khai Luật còn khiêm tốn. Bên cạnh nguyênnhân ảnh hưởng của covit19 thì một số trường chưa có nhận thức đầy đủ vấn đề này,từ đó chưa tổ chức việc soạn thảo một cách căn cơ, quyết liệt. Tham luận này đề cập một số vấn đề cơ bản về hệ thống văn bản quy phạm nộibộ và gợi ý cách tổ chức hoàn thiện hệ thống văn bản nội bộ của CSGDĐH (hệ thốngVBNB) trong quá trình thực hiện tự chủ theo quy định của Luật SĐBSMSĐ. NỘI DUNG I/ Hoàn thiện hệ thống VBNB là yêu cầu bắt buộc để thực hiện tự chủ 1. Chúng ta đang trong quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN. Theođó, các quan hệ xã hội cơ bản đều cần được điều chỉnh bằng pháp luật. Các cơ quannhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật. Các tổ chức, cá nhân (trong đó có cácCSGDĐH) hoạt động theo pháp luật. Với sự ra đời của Luật SĐBSMSĐ , Nghị địnhsố 99/2019/NĐ-CP, quyền tự chủ của CSGDĐH được mở rộng khá nhiều. Tự chủ làviệc các CSGDĐH được tự xác định mục tiêu phát triển và cách thức thực hiện mụctiêu của mình nhằm đáp ứng mục tiêu chung của đất nước theo định hướng của Đảngvà Nhà nước. Nhiều việc trước đây nhà nước trực tiếp làm hoặc trực tiếp kiểm tratrước khi cho làm thì với cơ chế tự chủ, nhà nước chỉ đặt ra yêu cầu, giám sát việc làmđối với cơ sở. Nhà nước chuyển từ cơ chế kiểm soát, tiền kiềm sang cơ chế giám sát,hậu kiểm. CSGDĐH là một tổ chức của nhiều người thì không thể hoạt động tùy hứngmà phải thiết lập được mục tiêu, tổ chức, “lối chơi” một cách khoa học, thiết thực bằngmột cơ chế nội bộ phù hợp quy định của Nhà nước và thực tiễn của mình. Mọi chủ thểtrong CSGDĐH (từ lãnh đạo cao nhất đến mỗi nhân viên) phải có thói quen tự hỏi“quy định thế nào?” mỗi khi bắt tay vào làm một việc gì đó, tránh làm việc cảm tínhhoặc thấy người ta làm mình cũng làm mà không biết thế là đúng hay sai dẫn đến rủiro đáng tiếc. Tổ chức và cơ chế hoạt động của CSGDĐH trong bối cảnh tăng cường tựchủ chỉ có thể có được dựa trên cơ sở các quy định nội bộ được xây dựng một cách cóhệ thống. 2. Theo quy định của Luật SĐBSMSĐ thì một trong các điều kiện đểCSGDĐH được tự chủ là “ Đã ban hành và tổ chức thực hiện Quy chế tổ chức và hoạt 11động; Quy chế tài chính; Quy chế, quy trình, quy định quản lý nội bộ khác…” ( Điểmb, Khoản 2 Điều 32). Luật còn quy định cụ thể nhiệm vụ của Hội đồng trường và Hiệutrưởng trong việc ban hành văn bản nội bộ như sau: - Hội đồng trường “ Ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động, Quy chế tàichính, Quy chế dân chủ ở cơ sở” ( Điểm b, Khoản 2, Điều 16) và một số vấn đề khácvề tổ chức, nhân sự, tài chính, tài sản… - Hiệu trưởng “ Trình văn bản thuộc thẩm quyền ban hành của Hội đồngtrường, hội đồng đại học sau khi tổ chức lấy ý kiến của tổ chức, đơn vị, cá nhân có liênquan trong CSGDDH; ban hành quy định khác của cơ sở giáo dục đại học…” ( Điểmc, Khoản 2, Điều 20) Trên cơ sở Luật SĐBSMSĐ , Nghị định số 99/2019/NĐ-CP đã có quy định cụthể hơn việc ban hành văn bản nội bộ khi đề cập đến quyền tự chủ của CSGDDH tạiĐiều 13. Cụ thể: - Điểm a, Khoản 1 Điều 13 quy định quyền tự chủ về học thuật và hoạt độngchuyên môn quy định rõ: “ Được quyền ban hành và tổ chức thực hiện các quy địnhnội bộ về hoạt động tuyển sinh, đào tạo, khoa học công nghệ, hợp tác trong nước vàquốc tế phù hợp với quy định của pháp luật”. - Điểm c, Khoản 2 Điều 13 quy định tự chủ về tổ chức bộ máy và nhân sựquy định: “Các CSGDDH phải ban hành và tổ chức thực hiện quy định nội bộ về tổchức bộ máy và nhân sự”. - Điểm c, Khoản 3, Điều 13 quy định : “ Các CSGDĐH phải ban hành, tổchức thực hiện quy định nội bộ về tài chính, tài sản…”. 3. Nghị quyết 19 - NQ/TW ngày 25/10/2017 của BCHTW Đảng đã đề ranhiều chủ trương, biện pháp quan trọng đối với việc đổi mới quản trị đơn vị sự nghiệpcông lập nói chung, cơ sở giáo dục đại học nói riêng. Theo đó, pháp luật chuyên ngànhkhông quy địn ...