Hội chứng dễ bị tổn thương ở người cao tuổi mắc đái tháo đường typ 2

Nghiên cứu này được thực hiện nhằm khảo sát tỷ lệ mắc hội chứng dễ bị tổn thương ở bệnh nhân cao tuổi có đái tháo đường điều trị tại Bệnh viện Lão khoa Trung ương và các yếu tố liên quan. Điều tra cắt ngang 357 người bệnh, tất cả đều được thăm khám lâm sàng làm bệnh án theo mẫu thống nhất.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hội chứng dễ bị tổn thương ở người cao tuổi mắc đái tháo đường typ 2 TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC HỘI CHỨNG DỄ BỊ TỔN THƯƠNG Ở NGƯỜI CAO TUỔI MẮC ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TYP 2 Hồ Thị Kim Thanh1,2, Nguyễn Thị Minh Hải2 1 Trường Đại học Y Hà Nội, 2Bệnh viện Lão khoa Trung ương Nghiên cứu này được thực hiện nhằm khảo sát tỷ lệ mắc hội chứng dễ bị tổn thương ở bệnh nhân cao tuổi có đái tháo đường điều trị tại Bệnh viện Lão khoa Trung ương và các yếu tố liên quan. Điều tra cắt ngang 357 người bệnh, tất cả đều được thăm khám lâm sàng làm bệnh án theo mẫu thống nhất. Kết quả cho thấy, tỷ lệ mắc hội chứng dễ bị tổn thương cao 49,86%. Nhóm bệnh nhân nội trú có tỷ lệ mắc cao hơn nhóm bệnh nhân ngoại trú (69,89% so với 30,39%) do sự kích hoạt hội chứng dễ bị tổn thương ở người cao tuổi khi rơi vào đợt cấp của bệnh. Tỷ lệ mắc ở nữ cao hơn nam (55,19% và 38,79%), tăng dần theo tuổi, cao nhất là nhóm trên 90 tuổi (tỷ lệ 83,33%). Số triệu chứng trung bình là 3,81 ± 0,63. Suy kiệt là kiểu hình thường gặp nhất (chiếm 31,45%), giảm hoạt động thể lực 21,43%. Người cao tuổi mắc đái tháo đường có tỷ lệ hội chứng dễ bị tổn thương cao. Tỷ lệ mắc tăng cao hơn ở nhóm điều trị nội trú, tăng dần theo thời gian mắc bệnh đái tháo đường, tuổi, giới tính nữ, kiểm soát đường máu kém, tăng huyết áp, mức lọc cầu thận < 90 ml/phút. Kiểu hình thường gặp nhất là suy kiệt và giảm vận động. Từ khóa: hội chứng dễ bị tổn thương, người cao tuổi, đái tháo đường typ 2 I. ĐẶT VẤN ĐỀ Hội chứng dễ bị tổn thương (Frailty Syndrom) là hội chứng lâm sàng thường gặp ở người cao tuổi, xảy ra do sự tích tụ quá trình suy giảm chức năng nhiều hệ thống cơ quan gây giảm năng lượng dự trữ và khả năng thích nghi, gắng sức. Các yếu tố nguy cơ của hội chứng dễ bị tổn thương là chủng tộc, tuổi, lối sống, tình trạng dinh dưỡng, dùng nhiều thuốc, đặc biệt có mối liên quan giữa hội chứng dễ bị tổn thương và các bệnh mạn tính như thiếu máu, bệnh tim mạch, bệnh thận, Parkinson, đái tháo đường…[1]. Liên quan giữa bệnh đái tháo đường và hội chứng dễ bị tổn thương trực tiếp theo các cách sau [2]: (1) Bệnh đái tháo đường trực tiếp sản xuất một số các yếu tố viêm gây nên hội chứng dễ bị tổn thương; (2) Các biến chứng của bệnh đái tháo đường và các bệnh đi kèm gây suy giảm chức năng và khuyết tật [3; 4]; (3) Thiểu cơ và suy giảm chức năng điều hành; (4) Biến chứng mạch máu, thần kinh ngoại biên có thể ảnh hưởng đến hoạt động cơ bắp do làm giảm cung cấp oxy gây ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến chức năng cơ vân thông qua các dây thần kinh ngoại vi, thoái cơ. Vòng xoáy đi xuống của hội chứng dễ bị tổn thương được kích hoạt nhanh chóng hơn ở người cao tuổi mắc đái tháo đường týp 2, đặc biệt đái tháo đường có biến chứng [5]. Ngược lại tình trạng dễ bị tổn thương ở người cao tuổi làm việc kiểm soát đái tháo đường khó hơn từ đó dễ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng [6; 7]. Hội chứng dễ bị tổn thương cũng liên quan với suy giảm nhận thức, giảm khả năng để Địa chỉ liên hệ: Hồ Thị Kim Thanh, Bộ môn Lão khoa, Trường Đại học Y Hà Nội Email: thanhhokim@hmu.edu.vn Ngày nhận: 30/11/2016 Ngày được chấp thuận: 26/2/2017 TCNCYH 106 (1) - 2017 thực hiện các hoạt động sinh hoạt hàng ngày và tăng biểu hiện của các dấu hiệu viêm nhiễm và đông máu có thể làm tăng thêm những tác động bất lợi của biến chứng vi 109 TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC mạch ở người đái tháo đường [8]. Vì vậy, Chẩn đoán đái tháo đường và mức rối loạn nghiên cứu mối quan hệ này là rất cần thiết. lipid máu, tăng huyết áp: theo tiêu chuẩn của Tại Việt Nam, đến nay chưa có nghiên cứu ADA 2013. nào công bố về hội chứng dễ bị tổn thương ở người mắc đái tháo đường. Nghiên cứu Xét nghiệm máu: lấy máu tĩnh mạch lúc đói, các xét nghiệm được tiến hành tại Khoa được tiến hành với hai mục tiêu: Sinh hóa, Bệnh viện Lão khoa Trung ương 1. Xác định tỷ lệ hội chứng dễ bị tổn thương ở người cao tuổi mắc đái tháo đường týp 2 Mức lọc cầu thận: Tính theo công thức Cockcroft et Gault. điều trị tại Bệnh viện Lão khoa Trung ương. 2. Mô tả một số đặc điểm của hội chứng dễ bị tổn thương ở nhóm đối tượng trên. MLCT (ml/ph) = [140 – tuổi (năm)] x trọng lượng cơ thể (kg) x k 0,814 x Nồng độ Creatinin huyết (micromol/l) II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP 1. Đối tượng Hệ số k = 1,00 (đối với nam) và k = 0,85 (đối với nữ). Tiêu chuẩn lựa chọn Bệnh nhân mắc đái tháo đường týp 2. Tuổi ≥ 60, tình trạng tinh thần tỉnh táo. Đồng ý tham Xử lý số liệu: bằng chương trình SPSS phiên bản 15.0. 3. Đạo đức nghiên cứu gia nghiên cứu. Tiêu chuẩn loại trừ Nghiên cứu tuân thủ các qui tắc về đạo đức trong nghiên cứu y sinh. Các đối tượng - Bệnh nhân trong trạng thái tinh thần nghiên cứu đồng thuận tham gia và có thể rút không ổn định, không có khả năng giao tiếp, lú lui bất kỳ khi nào nếu không đồng ý. Thông tin lẫn cấp, hôn mê do mọi nguyên nhân. về đối tượng cũng như kết quả nghiên cứu - Bệnh nhân mắc các bệnh lý cấp nặng được bảo mật theo qui định. như sốc nhiễm khuẩn, suy hô hấp, thở máy, nhồi máu cơ tim cấp, xu ...