Hướng dẫn học sinh phát hiện và giải quyết vấn đề khi giải bài tập hoá học

PHẦN MỞ ĐẦU I LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 1. Lý do khách quan: Thế kỷ 21 với nền kinh tế tri thức đòi hỏi con người muốn tồn tại đều phải học, học suốt đời. Vì thế năng lực học tập của con người phải được nâng lên mạnh mẽ nhờ vào trước hết người học biết “Học cách học” và người dạy biết “Dạy cách học”.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hướng dẫn học sinh phát hiện và giải quyết vấn đề khi giải bài tập hoá học Hướng dẫn học sinh phát hiện và giải quyết vấn đề khi giải bài tập hoá học PHẦN MỞ ĐẦUI LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 1. Lý do khách quan: Thế kỷ 21 với nền kinh tế tri thức đòi hỏi con người mu ốn tồn tại đều phải học, họcsuốt đời. Vì thế năng lực học tập của con người phải được nâng lên mạnh mẽ nhờ vàotrước hết người học biết “Học cách học” và người dạy biết “Dạy cách học”. Như vậy thầygiáo phải là “Thầy dạy việc học, là chuyên gia của việc học”. Ngày nay dạy cách học đã trở thành một trong những mục tiêu đào tạo, chứ khôngcòn chỉ là một trong những giải pháp nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo Trong một xã hội đang phát triển nhanh theo cơ chế thị trường, cạnh tranh gay gắtthì phát hiện sớm, giải quyết nhanh, sáng tạo và hợp lý những vấn đề nảy sinh trong thựctiễn là một năng lực đảm bảo sự thành đạt trong học tập và cuộc sống. Vì vậy, tập dượtcho học sinh biết phát hiện, đưa ra và giải quyết các vấn đề gặp phải trong học tập, trongcuộc sống của các nhân, gia đình và cộng đồng, không chỉ có ý nghĩa ở tầm phương phápdạy học mà được đặt ra như một mục tiêu giáo dục và đào tạo. Mặt khác, để thực hiện tốtviệc đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh. Bộ giáo dục và đào tạo chủtrương áp dụng hình thức trắc nghi ệm khách quan trong kiểm tra và thi cử. Trắc nghiệmkhách quan là phương pháp kiểm tra kiến thức chính xác khách quan. Thông qua các câuhỏi và bài tập trắc nghiệm các em học sinh có dịp củng cố khắc sâu các kiến thức đã họctrong sách giáo khoa, đồng thời nó giúp thầy và trò điều chỉnh việc dạy và học nhằm đạtkết quả cao hơn. 2. Lý do chủ quan : Trong giảng dạy và học tập bộ môn hoá học ở trường phổ thông, nếu chúng ta tíchcực sử dụng câu hỏi và bài tập trắc nghiệm khách quan kết hợp với bài tập tự luận thì kếtquả học tập sẽ tốt hơn. Để làm bài tập việc đầu tiên phải nắm vững và hiểu sâu lí thuyếtđến mức phát biểu thành lời. Việc hiểu lí thuyết đến phát biểu thành lời và giải nhanh cácbài tập theo tôi là khâu còn hạn chế của học sinh Thực tế qua giảng dạy bộ môn hoá học bậc THCS cho thấy : Nhiều học sinh chưa biết cách giải bài tập hoá học, lí do là học sinh chưa nắm được phương pháp chung để giải hoặc thiếu kĩ năng tính toán . Tuy nhiên đó chưa đủ kết luận học sinh không biết gì về hoá học, mà còn do những nguyên nhân khác, khiến phần lớn học sinh khi giải bài tập thường cảm thấy khó khăn lúng túng. Học sinh chưa nắm được các định luật, các khái niệm cơ bản về hoá học, chưa hiểu được đầy đủ ý nghĩa định tính và định lượng của ký hiệu, công thức và phương trình hoá học. Các kỹ năng như xác định hoá trị, lập công thức và phương trình hoá học còn yếu và chậm. Chưa được quan tâm đúng mức hoặc phổ biến hơn là ít được rèn luyện. Do đó học sinh có khả năng giải được các bài tập nhỏ song khi lồng ghép vào các bài tập hoá học hoàn chỉnh thì lúng túng, mất phương hướng không biết cách giải quyết. Câu hỏi hoặc bài tập do giáo viên đưa ra, chưa đủ kích thích tư duy của học sinh, chưa tạo được những tình huống giúp học sinh phát hiện và giải quyết được vấn đề. Với suy nghĩ và trong thực tiễn làm công tác giảng dạy, tôi soạn thảo đề tổng kết kinh nghiệm “Hướng dẫn học sinh phát hiện và giải quyết vấn đề khi giải bài tập hoá học”, nhằm giúp các em củng cố vững chắc các kiến thức lý thuyết và tự hoàn thiện các kỹ năng phân tích đề, rèn luyện cho các em kỹ năng nhạy bén khi chọn câu trả lời đúng trong các bài tập trắc nghiệm khách quan và bài tập tự luận. Hy vọng với chút ít kinh nghiệm được rút kết từ bản thân, cộng với những kinh nghiệm học hỏi được qua đồng nghiệp……sẽ góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy bộ mônII. GIỚI HẠN ĐỀ TÀI Hướng dẫn học sinh bậc THCS Thực hiện công tác bồi dưỡng học sinh giỏi PHẦN NỘI DUNGI. CƠ SỞ LÝ LUẬN Dạy học nêu vấn đề là một hình thức có hiệu quả để nâng cao tính tích cực tư duy của học sinh, đồng thời gắn liền hai mặt kiến thức và tư duy. Tư duy của học sinh thường bắt đầu từ vấn đề mới lạ, đòi hỏi phải được giải quyết, nghĩa là tư duy của học sinh bắt đầu hoạt động, khi các em có thắc mắc về nhận thức, lúc đó tư duy sẽ mang tính chất tích cực tìm tòi phát hiện và từ đó học sinh sẽ có hứng thú cao với vấn đề nghiên cứu. I.P. Paplop gọi đó là phản xạ “cái gì đây. Học tập sẽ không có kết quả cao, nếu không có sự hoạt động nhận thức tích cực của học sinh, nếu các em không tập trung chú ý vào vấn đề nghiên cứu, nếu không có lòng ham mu ốn, nhận thức điều chưa biềt. Dạy học nêu vấn đề góp phần đáng kể vào việc hình thành ở học sinh nhân cách, có khả năng sáng tạo thực sự, góp phần vào việc rèn luyện trí thông minh cho học sinh. Muốn phát triển được trí thông minh, cần cho các em luyện tập, tiếp thu kiến thức, vận dụng kiến thức một cách sâu sắc và có hệ thống. Dạy học nêu vấn đề giúp cho học sinh không chỉ nắm được tri thức, mà còn nắm được cả phương pháp chiếm lĩnh tri thức đó, phát triển tư duy tích cực sáng tạo, được chuẩn bị một năng lực thích ứng với đời sống xã hội, phát hiện kịp thời và giải quyết hợp lý các vấn đề nảy sinh. Dạy học nêu vấn đề không chỉ giới hạn ở phạm trù phương pháp dạy học, nó đòi hỏi đổi mới nội dung, đổi mới cách tổ chức quá trình dạy học trong mối quan hệ thống nhất. Dạy học nêu vấn đề dùng “Vấn đề ” làm điểm kích thích và làm tiêu điểm cho hoạt động học tập của học sinh, thường bắt đầu từ những vấn đề đặt ra, hơn là từ sự trình bày kiến thức, nó tạo điều kiện để học sinh tự chiếm lĩnh kiến thức, kỹ năng, thông qua giải quyết những vấn đề đặt ra, được sắp xếp một các ...