HƯỚNG DẪN LÀM CÁC DẠNG BÀI TẬP LỊCH SỬ

LỜI DẪNGiống như các bộ môn khác, môn lịch sử cũng có các dạng bài tập cơ bản thường gặp trong các kì kiểm tra hay trong các kỳ thi. Mỗi dạng bài tập có những đặc trưng và yêu cầu riêng. Tuy nhiên có một thực tế là khi làm bài thì nhiều em không chú ý đến vấn đề này mà chỉ quan tâm đến những sự
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
HƯỚNG DẪN LÀM CÁC DẠNG BÀI TẬP LỊCH SỬ HƯỚNG DẪN LÀM CÁC DẠNG BÀI TẬP LỊCH SỬLỜI DẪNGiống như các bộ môn khác, môn lịch sử cũng có các dạng bài tập cơbản thường gặp trong các kì kiểm tra hay trong các kỳ thi. Mỗi dạng bàitập có những đặc trưng và yêu cầu riêng. Tuy nhiên có một thực tế là khilàm bài thì nhiều em không chú ý đến vấn đề này mà chỉ quan tâm đếnnhững sự kiện lịch sử được nêu ở trong đề bài dẫn đến lúng túng trongcách giải quyết vấn đề. Vì vậy, chuyên đề này sẽ cung cấp cho các emmột số các bài tập lịch sử chúng ta thường gặp trong chương trình lịchsử ở trường phổ thông và cách giải quyết từng loại bài tập đó .PHẦN NỘI DUNGI. Một số dang bài tập lịch sửI.1. Dạng đề trình bàyI.1.1. Khái niệm : Trình bày là tái hiện những vấn đề, những sự kiện,hiện tượng lịch sử đúng như nó đã từng diến ra.Tức là ta trả lời câu hỏi sự kiện đó diễn ra như thế nào? Đây là loại bàiphổ biến nhất thường gặp sau các bài học và trong bài học lịch sửthường trình bày khái quát hoặc là tóm tắt chứ không có điều kiện đểtrình bày chi tiết vì bản thân bài sử trong sách giáo khoa được học đã làtóm tắt rồi. Còn hiện thực lịch sử nó rất phong phú, đa dạng, đa chiều vàchi tiết đến từng ngày giờ.I.1.2. Các dạng trình bày thường gặp.Vì đây là loại bài phổ biến nên cũng có các dạng phong phú. Ví dụ trìnhbày về các sự kiện lịch sử. Sự kiện đó có thể là một trận đánh, một cuộccách mạng, một cuộc cải cách hay một giai đoạn lịch sử hoặc trình bàymột vấn đề lịch sử nào đóVí dụ :1. Trình bày công cuộc cải tổ của Liên xô từ 1985 – 1991. (tức là yêucầu chúng ta trình bày một sự kiện lịch sử).2. Trình bày quá trình giai cấp công nhân Việt Nam vươn lên từ đấutranh tự phát đến đấu tranh tự giác. (tức là trình bày về một vấn đề lịchsử).Thông thường khi trình bày một sự kiện lịch sử, chúng trình bày nhữngnội dung sau:- Trình bày hoàn cảnh lịch sử.Một nguyên tắt khi trình bày một sự kiện lịch sử không thể tách rời hoàncảnh lịch sử, vì hoàn cảnh lịch sử sẽ quyết định nội dung của sự kiện. Sựkiện lịch sử không còn ý nghĩa nếu mà ta đặt ngoài bối cảnh xuất hiệncủa nó.Phần này ta trình bày những nét chính, những nét khái quát về tình hìnhtrong nước và tình hình thế giới tác động đến sự kiện đó.- Trình bày diễn biến: phải tuân thủ nguyên tắt biên niên (tức là sự kiệnnào có trước thì nói trước, sự kiện nào có sau thì nói sau) vì mỗi chuỗisự kiện bao giờ cũng có mối liên quan, chặt chẽ với nhau. Ngoài ra tacòn đảm bảo tính hệ thống và tính chính xác.- Trình bày kết quả và ý nghĩa. Thường ta nêu ra những con số cụ thểhay những nội dung chính của ý nghĩa. Và trong khi trình bày ý nghĩa, taphải kết hợp phân tích, đánh giá để thể hiện rõ lập trường của mình vềvấn đề đó.I.1.3. Một số lưu ý khi làm bài tập dạng trình bày:+ Trình bày phải lựa chọn những sự kiện tiêu biểu, mức độ khái quát đếnđâu thì phải tùy thuộc vào yêu cầu cụ thể của đề và thời gian làm bài.+ Người trình bày phải thể hiện quan điểm của mình ở mức độ nhấtđịnh. Vì thế khi trình bày, thường kết hợp phân tích và đánh giá. Phầnnày quyết định độ sâu của bài làm. Nhiều người cho rằng thể loại bàitrình bày này không thể hiện sự phân hóa học sinh, nhưng thật ra khônghẳn là như vậy vì một bài làm trình bày tốt là bài làm chọn được nhữngsự kiện tiêu biểu và có thể hiện được đánh giá của mình vào bài làm.Điều đó cho thấy học sinh đó không chỉ dừng lại ở việc biết lịch sử màcòn ở mức độ là hiểu lịch sử.+ Thực tế có một số đề dùng từ “trình bày”, có đề không nói từ nàynhưng thực chất vẫn là trình bày một vấn đề lịch sử.Ví dụ : Có đề yêu cầu: Cuộc nội chiến ở Trung Quốc sau 1945 và sựthành lập nước cộng hòa nhân dân Trung Hoa.I.1.4. Bài tập thực hành.ĐỀ : Trình bày quá trình giai cấp công nhân Việt Nam vươn lên từ đấutranh tự phát đến đấu tranh tự giác.Hướng dẫn làm bài+ Xác định giai cấp công nhân ra đời từ bao giờ và có đặc điểm gì?+Thời gian họ vươn lên từ đấu tranh tự phát lên tự giác là trong khoảnthời gian nào? Và đến mốc nào là công nhân hoàn thành quá trình này?Lưu ý là ta cũng chọn những sự kiện tiêu biểu nào của phong trào côngnhân để đưa vào bài làm.a) Sự hình thành giai cấp công nhân Việt Nam+ Do tác động của cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dânPháp (1897 đến trước 1914) đã dẫn đến sự phân hóa trong xã hội ViệtNam và giai cấp công nhân ra đời.+ Đặc điểm của giai cấp công nhân:· Có đặc điểm chung của giai cấp công nhân quốc tế như đại diện cholực lượng sản xuất tiến bộ nhất trong xã hội, sống tập trung, có ý thức tổchức kĩ luật và tinh thần cách mạng triệt để.· Đặc điểm riêng: Trong hoàn cảnh một nước thuộc địa.- Chịu 3 tầng áp bức của đế quốc, phong kiến và tư sản nên nguyện vọngcủa họ phù hợp với nguyện vọng quần chúng, lợi ích của học phù hợpvới lợi ích dân tộc.- Họ có nguồn gốc từ nông dân nên họ ...