Hướng dẫn thiết kế bài giảng điện tử - Trương Hoài Phong

Hướng dẫn thiết kế bài giảng điện tử là tài liệu nhằm đưa khái niệm bài giảng điện tử phổ biến với môi trường giáo dục. Nội dung tài liệu sẽ gồm 3 phần: Khái niệm bài giảng điện tử, quy trình thiết kế bài giảng điện tử, các bước thiết kế bài giảng điện tử trên PowerPoint.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hướng dẫn thiết kế bài giảng điện tử - Trương Hoài PhongTài liệu Powerpoint Trương Hoài Phong – Phòng GD&ĐT Cái Bè Hướng dẫn thiết kế bài giảng điện tử Trong những năm gần đây, máy vi tính dược sử dụng rộng rãi trong nhà trường vớitư cách là phương tiện dạy học với nhiều loại phần mềm được thiết kế dưới các quan điểmkhác nhau. Hình thức sử dụng máy vi tính vào dạy học rất đa dạng và phong phú. Tuynhiên, bài giảng điện tử là một hình thức sử dụng phổ biến hiện nay. Bài giảng điện tử cóthể được viết dưới bất kỳ ngôn ngữ lập trình nào tuỳ theo trình độ công nghệ thông tin củangười viết hoặc dựa vào các phần mềm trình diễn sẵn có như Frontpage, Publisher,PowerPoint. Trong đó thiết kế bài giảng điện tử trên Microsoft PowerPoint là đơn giảnnhất. Nhưng bài giảng điện tử hay giáo án điện tử là gì? Muốn soạn bài giảng điện tử taphải bắt đầu từ đâu? Phải qua các bước nào? Cần phải biết những phần mềm gì? Mongrằng đề tài này sẽ giúp ích quý đồng nghiệp một phần trong việc bắt tay vào soạn một bàigiảng điện tử.I. Khái niệm bài giảng điện tử Bài giảng điện tử là một hình thức tổ chức bài lên lớp mà ở đó toàn bộ kế hoạchhoạt động dạy học đều được chương trình hoá do giáo viên điều khiển thông qua môitrường multimedia do máy vi tính tạo ra. Cần lưu ý bài giảng điện tử không phải đơn thuần là các kiến thức mà học sinh ghivào tập mà đó là toàn bộ hoạt động dạy và học - tất cả các tình huống sẽ xãy ra trong quátrình truyền đạt và tiếp thu kiến thức của học sinh. Bài giàng điện tử càng không phải làmột công cụ để thay thế “bảng đen phấn trắng” mà nó phải đóng vai trò định hướng trongtất cả các hoạt động trên lớp. Các đơn vị của bài học đều phải được Multimedia hóa. Multimedia được hiểu làđa phương tiện, đa môi trường, đa truyền thông. Trong môi trường multimedia, thông tinđược truyền dưới các dạng: văn bản (text), đồ hoạ (graphics), hoạt ảnh (animation), ảnhchụp (image), âm thanh (audio) và phim video (video clip). Giáo án điện tử là bản thiết kế cụ thể toàn bộ kế hoạch hoạt động dạy học của giáoviên trên giờ lên lớp, toàn bộ hoạt động dạy học đó đã được multimedia hoá một cách chitiết, có cấu trúc chặt chẽ và logic được quy định bởi cấu trúc của bài học. Giáo án điện tửlà một sản phẩm của hoạt động thiết kế bài dạy được thể hiện bằng vật chất trước khi bàidạy học được tiến hành. Giáo án điện tử chính là bản thiết kế của bài giảng điện tử, chínhvì vậy xây dựng giáo án điện tử hay thiết kế bài giảng điện tử là hai cách gọi khác nhaucho một hoạt động cụ thể để có được bài giảng điện tử.II. Quy trình thiết kế bài giảng điện tử Giáo án điện tử có thể được xây dựng theo quy trình gồm 6 bước sau:- Xác định mục tiêu bài học,- Lựa chọn kiến thức cơ bản, xác định đúng những nội dung trọng tâm,- Multimedia hoá từng đơn vị kiến thức,- Xây dựng thư viện tư liệu,- Lựa chọn ngôn ngữ hoặc các phần mềm trình diễn để xây dựng tiến trình dạy học thôngqua các hoạt động cụ thể, 1Tài liệu Powerpoint Trương Hoài Phong – Phòng GD&ĐT Cái Bè- Chạy thử chương trình, sửa chữa và hoàn thiện.Dưới đây là nội dung cụ thể của từng bước.2.1. Xác định mục tiêu bài học Trong dạy học hướng tập trung vào học sinh, mục tiêu phải chỉ rõ học xong bài,học sinh đạt được cái gì. Mục tiêu ở đây là mục tiêu học tập, chứ không phải là mục tiêugiảng dạy, tức là chỉ ra sản phẩm mà học sinh có được sau bài học. Đọc kĩ sách giáo khoa,kết hợp với các tài liệu tham khảo để tìm hiểu nội dung của mỗi mục trong bài và cái đíchcần đạt tới của mỗi mục. Trên cơ sở đó xác định đích cần đạt tới của cả bài về kiến thức,kĩ năng, thái độ. Đó chính là mục tiêu của bài.2.2. Lựa chọn kiến thức cơ bản, xác định đúng những nội dung trọng tâm Những nội dung đưa vào chương trình và sách giáo khoa phổ thông được chọn lọctừ khối lượng tri thức đồ sộ của khoa học bộ môn, được sắp xếp một cách lôgíc, khoa học,đảm bảo tính sư phạm và thực tiễn cao. Bởi vậy cần bám sát vào chương trình dạy học vàsách giáo khoa bộ môn. Đây là điều bắt buộc tất yếu vì sách giáo khoa là tài liệu giảngdạy và học tập chủ yếu; chương trình là pháp lệnh cần phải tuân theo. Căn cứ vào đó đểlựa chọn kiến thức cơ bản là nhằm đảm bảo tính thống nhất của nội dung dạy học trongtoàn quốc. Mặt khác, các kiến thức trong sách giáo khoa đã được qui định để dạy cho họcsinh. Do đó, chọn kiến thức cơ bản là chọn kiến thức ở trong đó chứ không phải là ở tàiliệu nào khác. Tuy nhiên, để xác định được đúng kiến thức cơ bản mỗi bài thì cần phải đọc thêmtài liệu, sách báo tham khảo để mở rộng hiểu biết về vấn đề cần giảng dạy và tạo khả năngchọn đúng kiến thức cơ bản. Việc chọn lọc kiến thức cơ bản của bài dạy học có thể gắn với việc sắp xếp lại cấutrúc của bài để làm nổi bật các mối liên hệ giữa các hợp phần kiến thức của bài, từ đó rõthêm các trọng tâm, trọng điểm của bài. Việc làm này thực sự cần thiết, tuy nhiên khôngphải ở bài nào cũng có thể tiến hành được dễ dàng. Cũng cần chú ý việc cấu trúc lại nộidung bài phải tuân thủ nguyên tắc không làm biến đổi tinh thần cơ bản của bài mà các tácgiả sách giáo khoa đã dày công xây dựng.2.3. Multimedia hoá kiến thức Đây là bước quan trọng cho việc thiết kế bài giảng điện tử, là nét đặc trưng cơ bảncủa bài giảng điện tử để phân biệt với các loại bài giảng truyền thống, hoặc các loại bàigiảng có sự hỗ trợ một phần của máy vi tính. Việc multimedia hoá kiến thức được thựchiện qua các bước: - Dữ liệu hoá thông tin kiến thức - Phân loại kiến thức được khai thác dưới dạng văn bản, bản đồ, đồ hoạ, ảnh tĩnh,phim, âm thanh... - Tiến hành sưu tập hoặc xây dựng mới nguồn tư liệu sẽ sử dụng trong bài học.Nguồn tư liệu này thường được lấy từ một phần mềm dạy học nào đó hoặc từ internet, ...hoặc được xây dựng mới bằng đồ hoạ, bằng ...