Khả năng chắn cát và cải tạo đất của các đai rừng phòng hộ trên vùng cát ven biển ở xã Điền Hòa và Điền Hương, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế

Kết quả nghiên cứu đã cho thấy các đai rừng đều có khả năng phòng hộ chắn cát khá tốt. Độ cao cát bốc, cát lấp có sự sai khác nhau rõ rệt giữa các vị trí trước đai 5H, sau đai 10H và 20H so với trong đai rừng. Mức độ cát di động (cát bốc) xảy ra chủ yếu phía trước đai rừng 5H, còn ở trong đai rừng hiện tượng cát vùi lấp (cát lấp) xảy ra mạnh và sau đó hiện tượng này xảy ra rất ít ở phía sau đai rừng 10H, 20H.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khả năng chắn cát và cải tạo đất của các đai rừng phòng hộ trên vùng cát ven biển ở xã Điền Hòa và Điền Hương, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên HuếTẠP CHÍ KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ NÔNG NGHIỆPISSN: 2588-1256Tập 1(1) - 2017XÂY DỰNG BẢN ĐỒ PHÂN VÙNG KHẢ NĂNG HẠN HÁN TRÊN ĐẤTTRỒNG LÚA DỰA VÀO CHỈ SỐ CHUẨN HÓA GIÁNG THỦY TẠIHUYỆN HÒA VANG, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNGTrần Thị Minh Châu, Huỳnh Văn Chương, Trần Thị PhượngKhoa Tài nguyên đất và Môi trường nông nghiệp, Trường Đại học Nông Lâm, Đại học HuếLiên hệ email: tranthiminhchau@huaf.edu.vnTÓM TẮTNghiên cứu này được thực hiện tại huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng trên cơ sở ứng dụnghệ thống thông tin địa lý (GIS) và dựa vào tính toán chỉ số hạn hán giáng thuỷ (SPI) để xây dựng bảnđồ phân vùng khả năng hạn hán trên diện tích đất trồng lúa. Kết quả nghiên cứu cho thấy, Hòa Vanglà huyện nông nghiệp duy nhất của thành phố Đà Nẵng, với diện tích đất trồng lúa 3.433,68ha, chiếm4,7% tổng diện tích đất tự nhiên. Lượng mưa trung bình các tháng giai đoạn 1996 - 2016 đạt giá trịlớn nhất xấp xỉ 650mm vào tháng 10 và nhỏ nhất khoảng 85mm vào tháng 6. Chỉ số SPI trên diện tíchđất trồng lúa dao động trong ngưỡng tương đối ẩm ướt đến tương đối khô trong vụ trồng lúa ĐôngXuân và tương đối khô đến khô hạn nặng trong vụ trồng lúa Hè Thu. Các xã thuộc vùng Đông Namcủa huyện, bao gồm Hòa Tiến, Hòa Khương và Hòa Nhơn bị hạn hán nặng hơn so với các xã còn lại.Để sử dụng đất lúa có hiệu quả, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp bao gồm xây dựng các công trìnhthủy lợi, sử dụng các loại giống lúa chịu hạn, tưới tiết kiệm nước và chuyển đổi cơ cấu cây trồng.Từ khóa: Đất trồng lúa, GIS, hạn hán, huyện Hòa Vang, SPINhận bài: 15/05/2017Hoàn thành phản biện: 05/06/2017Chấp nhận bài: 10/06/20171. ĐẶT VẤN ĐỀBiến đổi khí hậu (BĐKH) là một trong những thách thức không nhỏ đối với sự pháttriển của tất cả các quốc gia, đặc biệt là đối với các nước đang phát triển và các nước sảnxuất nông nghiệp lớn như Việt Nam. Theo báo cáo của Ngân hàng thế giới (WB, 2009) thìViệt Nam là một trong 5 nước sẽ chịu nhiều ảnh hưởng của BĐKH. Trong đó, sản xuất nôngnghiệp được coi là một trong những lĩnh vực dễ bị tổn thương nhất (David Lobell và cs.,2012; Trần Đức Viên và cs., 2011). Đối với khu vực Nam Trung Bộ của Việt Nam, hạn hánthường xảy ra vào tháng 6 và tháng 7, đây cũng là thời điểm cần nước để sản xuất lúa nhấttrong vụ Hè Thu (Huỳnh Văn Chương và cs., 2015). Chính vì vậy, việc đánh giá mức độ rủiro do hạn hán gây ra để từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp nhằm thích ứng với hạn hántrong sản xuất nông nghiệp là rất cần thiết và có nhiều ý nghĩa.Ngày nay, hệ thống thông tin địa lý (GIS) đang được ứng dụng ngày càng rộng rãitrong các nghiên cứu về quản lý tài nguyên, phục vụ cho sự phát triển kinh tế - xã hội. GISkhông đơn thuần chỉ cung cấp cho người sử dụng các dữ liệu không gian mà còn có các chứcnăng phân tích, dự báo và đưa ra các kịch bản trong việc quản lý và sử dụng tài nguyên bềnvững (Trần Thị Phượng, 2014). Công cụ GIS đã chứng tỏ được độ tin cậy, phù hợp trongnghiên cứu về BĐKH, đặc biệt là ảnh hưởng của hạn hán đến sản xuất nông nghiệp(Fenchang Xue và cs., 2015; Gizachew Legesse và cs., 2014).17HUAF JOURNAL OF AGRICULTURAL SCIENCE & TECHNOLOGYISSN: 2588-1256Vol. 1(1) - 2017Hòa Vang là một huyện nông nghiệp chủ lực và duy nhất của thành phố Đà Nẵng, códiện tích chiếm 78% tổng diện tích tự nhiên toàn thành phố. Theo báo cáo của Phòng Tàinguyên và Môi trường huyện Hòa Vang năm 2016, diện tích đất trồng lúa trên địa bàn toànhuyện là 3.433,7 ha, được phân bố ở hầu hết trên 11 xã trong huyện, trong đó nhiều nhất làxã Hòa Tiến, với 566,6 ha và ít nhất là xã Hòa Phú với 117,2 ha. Mùa khô bắt đầu từ tháng 6đến tháng 9 hằng năm và thường xảy ra hiện tượng hạn hán, thiếu nước phục vụ sản xuất lúagây ảnh hưởng không nhỏ đến năng suất, sản lượng và thu nhập của người dân tại đây(Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Hòa Vang, 2016).Chính vì vậy, nghiên cứu này được thực hiện với mục đích (i) Đánh giá được khảnăng hạn hán ở các xã thuộc huyện Hòa Vang thông qua xác định chỉ số chuẩn hóa giángthủy (SPI); (ii) Xây dựng được bản đồ phân vùng khả năng hạn hán trên diện tích đất trồnglúa; (iii) Đề xuất các phương án sử dụng đất lúa trên địa bàn thích ứng với tình hình hạn hán.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU2.1. Phương pháp thu thập số liệuCác số liệu, tài liệu sử dụng trong nghiên cứu này bao gồm: (1) Các báo cáo về điềukiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, hiện trạng sử dụng đất trồng lúa, tình hình sản xuất lúa, bảnđồ hiện trạng sử dụng đất 2016 và các số liệu liên quan khác được thu thập tại Phòng Tàinguyên và Môi trường, Phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Hòa Vang; (2) Sốliệu về lượng mưa được thu thập theo ngày từ năm 1996 đến 2016 tại các trạm lân cận có khíhậu tương tự khu vực huyện Hòa Vang gồm Ái Nghĩa, Tam Kỳ, Đà Nẵng và Thượng Nhật.2.2. Phương pháp xử lý số liệuDữ liệu lượng mưa sau khi thu ...